Είναι σαφές ότι, για τους παροικούντες τη πολιτική Ιερουσαλήμ, ο Θεόδωρος Πάγκαλος αποτελεί μια ανεξάντλητη δεξαμενή γνώσης και παραγωγής πολιτικής. Αν εξαιρέσουμε ασφαλώς, τα παλαιά «ιερά τέρατα» της πολιτικής  (βλ. Κ. Καραμανλή, Α. Παπανδρέου, Κ. Μητσοτάκη), ο αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως και επί σειρά ετών υπουργός Εξωτερικών των κυβερνήσεων του ΠΑ.ΣΟ.Κ είναι, ενδεχομένως, ο μόνος της παλιάς σχολής που γνωρίζει …«απ’ έξω και ανακατωτά!» τα γραμμικά χαρακτηριστικά, τα μυστικά και τα τερτίπια της Ελληνικής Πολιτικής ζωής. Για τούτον, ακριβώς, τον λόγο ήταν πάντα ένας χρήσιμος σύνδεσμος, αλλά, και παράγοντας της λεγόμενης «συστημικής συνεννόησης» τόσο για το εγχώριο, όσο, και για το πιο διεθνές πολιτικό δίκτυο διακυβέρνησης.

Η σαρωτική, τρόπον τινά, επίγνωση, όμως, αυτού του γεγονότος (από τον ίδιο), η καθολική παραδοχή του ως πραγματική συνθήκη στο εσωτερικό και το εξωτερικό και η υπεροχή που, αναμφίβολα, διέθετε το ηγετικό στέλεχος του ΠΑ.ΣΟ.Κ  στα θέματα, κυρίως, της αρμοδιότητάς του, ήταν και ο «αδύναμος κρίκος» της συγκρότησής του, με αποτέλεσμα συν τω χρόνω να καταδείξει μια αβασάνιστη αμετροέπεια που σοκάριζε συχνά – πυκνά το γίγνεσθαι: η τελευταία, μάλιστα,  «δυνατή ατάκα» του που, ασφαλώς, έγραψε την ιστορία της ότι, δήθεν,… «μαζί τα φάγαμε !» ήταν τόσο ισοπεδωτική που, και ως ατυχή υπερ - απλούστευση την νοήσουμε, τον κατέστησε ως ένα κυρίαρχο αντιλαϊκό σύμβολο: ένα σύμβολο επιβολής, κυνισμού και φαυλότητας της εξουσίας.

Η ίδια η ιστορία, όμως, του κ. Πάγκαλου από τα χρόνια της «Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη», την θητεία του στο Παρίσι, τα χρόνια της επίμονης προσπάθειας του Ανδρέα Παπανδρέου να τον εντάξει στο δυναμικό του ΠΑ.ΣΟ.Κ,  ως την απαράμιλλη γνώση και συμμετοχή του στην χάραξη της Εξωτερικής μας πολιτικής δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια σε, περισσότερο ή λιγότερο, σώφρονες αναλυτές και μελετητές: Ο Θεόδωρος Πάγκαλος ήταν ένας ωφέλιμος πολιτικός για την πατρίδα του, ανεξάρτητα αν τα «κληρονομικά δικαιώματα», η εστέτ κουλτούρα του, τα σχιζοειδή συμπλέγματα της εξουσίας  και,  κυρίως, η σκληρή (μνημονιακή), συγκυρία με τα κρυφά και φανερά θέσφατά της δεν τον έκαναν αγαπητό, αλλά, τον καταύγασαν, εν πολλοίς, ως ένα «μαύρο πρόβατο» της Ιστορίας: έναν πολύ επικίνδυνο άνθρωπο που υπηρετεί αλλότρια σχέδια και έρχεται κόντρα με όλα και όλους. Το ότι, όμως, υπήρξε και το πιο… «ιδιοφυές ανάχωμα» των πιο σκληρών πολιτικών και των, εξίσου, κρίσιμων στιγμών δίδοντας, έτσι, περιθώρια καλύτερων ελιγμών άνωθεν, είναι κάτι που δεν πρέπει αστόχαστα να μας διαφεύγει: αυτό, όμως, όπως και όλα τα υπόλοιπα (άλλωστε), θα τα κρίνει και πάλι η Ιστορία.