ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

ΣΑΒΒΑΣ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει βάλει ψηλά στην ατζέντα των ιδιωτικοποιήσεων τα λιμάνια. Από την παραχώρηση τους ευελπιστεί να γεμίσει τα κρατικά ταμεία πάνω από 2 δις ευρώ. Μάλιστα χθες ο υπουργός Ναυτιλίας κ. Κωστής Μουσουρούλης συναντήθηκε με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Πλούταρχο Σακελλάρη και διερεύνησαν τις δυνατότητες χρηματοδότησης που μπορεί να παράσχει η ΕΤΕΠ στον τομέα της ναυτιλίας και της λιμενικής βιομηχανίας. Σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου αναφέρεται ότι «εξετάστηκαν επίσης οι δυνατότητες περαιτέρω συμμετοχής της ΕΤΕΠ στην ανάπτυξη λιμενικών υποδομών της χώρας, με έμφαση στις υποδομές κρουαζιέρας, αλλά και η τεχνική βοήθεια που μπορεί να παράσχει η ΕΤΕΠ». Αυτό που έχω να παρατηρήσω είναι ότι δεν ειπώθηκε ούτε κουβέντα για εκείνο το περίφημο Πρωτόκολλο συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την εκταμίευση 3 δις ευρώ που είχε «επιτευχθεί» επί υπουργίας Μανώλη Κεφαλογιάννη. Θα περίμενα να μας πουν αν θα ενεργοποιηθεί επιτέλους αυτό το Πρωτόκολλο, αλλά πιθανώς να μην ισχύει. Πάντως, η περιέργεια μου παραμένει και κάποια στιγμή, κάποιος αρμόδιος θα πρέπει να κάνει απολογισμό για το Πρωτόκολλο των 3 δισ. ευρώ!

Αλλά ας πάμε στις ιδιωτικοποιήσεις. Σύμφωνα με την μελέτη»Ποσειδών» τα «φιλέτα» που είναι προς παραχώρηση ο Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης, το Car Terminal, ο πρώτος προβλήτας, οι χώροι της ναυπηγοεπισκευής και οι σταθμοί υποδοχής των κρουαζιεροπλοίων του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Επίσης στο πρόγραμμα παραχώρησης αναφέρονται οι σταθμοί κρουαζιέρας στα λιμάνια του Κατακόλου, του Ηρακλείου, της Ρόδου, της Κω και της Κεφαλλονιάς.

Ναυτιλιακοί κύκλοι της Ακτής Μιαούλη υποστηρίζουν ότι η επίσπευση της παραχώρησης των λιμένων δεν πρέπει να γίνει μόνο ως υποχρέωση που πηγάζει από το Μνημόνιο, αλλά ως στρατηγική κίνηση για να καλύψει η Ελλάδα το κενό που έχει δημιουργηθεί από την ανάπτυξη των λιμένων σε γειτονικές χώρες. Επισημαίνεται ότι τα τελευταία πέντε χρόνια η Ρουμανία έχει παραχωρήσει τον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων στη Βάρνα και στην Κωνστάντζα, η Αλβανία επίσης τον σταθμό των κοντέηνερς στο Δυρράχιο, η Τουρκία τον σταθμό υποδοχής τουριστών κρουαζιεροπλοίων στο Κουσάντασι, στην Κωνσταντινούπολη και τον σταθμό διακίνησης κοντέηνερ στη Σμύρνη. Η Ιταλία έχει παραχωρήσει τον σταθμό κρουαζιέρας στο Μπρίντιζι και τον σταθμό μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον Τάραντα. Με άλλα λόγια, όλες οι γειτονικές μας χώρες έχουν σπεύσει και παραχώρησαν τα στρατηγικά τους λιμάνια, τόσο σε διαχειριστές τέρμιναλ με κοντέηνερ, όσο και σε ναυτιλιακούς κολοσσούς κρουαζιεροπλοίων, σε αντίθεση με την Ελλάδα που έχει δώσει το ΣΕΜΠΟ της δεύτερης προβλήτας του λιμένα Πειραιά στην κινεζική Cosco.

Επισημαίνεται επίσης ότι αναφορές στο Μνημόνιο για τα λιμάνια περιλαμβάνονται στο Παράρτημα IV και προβλέπεται παραχωρήσεις με τέσσερις δράσεις, που αφορούν το λιμάνι του Πειραιά, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, τα μεγάλα περιφερειακά λιμάνια και τα μικρά λιμάνια. Επίσης το Μνημόνιο προβλέπει ότι η έναρξη των αποκρατικοποιήσεων πρέπει να ξεκινήσουν το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Ήδη διανύουμε το τρίτο τρίμηνο και η ολοκλήρωση των πρωτοβουλιών προσδιορίζεται για το τέλος Σεπτεμβρίου. Επίσης, Μνημονιακή υποχρέωση είναι και η καθιέρωση Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2012.

Σύμφωνα με τις προτάσεις του «Ποσειδώνα» κρίνεται απαραίτητη η προώθηση νομοθετικής πρωτοβουλίας για την ενοποίηση των Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων και των Λιμενικών Ταμείων και την μετατροπή τους σε Ανώνυμες Εταιρείες. Ωστόσο, να επισημανθεί ότι με τον νόμο 4071/2012, στο άρθρο 46 προβλέπεται πως όλα τα Λιμενικά Ταμεία να μεταφερθούν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οποιαδήποτε αλλαγή στη νομοθεσία για τα Λιμενικά Ταμεία θα προκαλέσει αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες και πρέπει να ληφθούν υπόψη, εκτός και αν πεισθούν οι τοπικές κοινωνίες για την θετική προοπτική του εγχειρήματος και για το πόσο ωφελημένες θα βγουν από την ανάπτυξη των λιμένων που θα τις διαχειρίζονται ιδιώτες.

Εξάλλου, προτείνεται η συγχώνευση των δώδεκα Οργανισμών Λιμένων σε 4 διοικητικά σχήματα, ώστε να αποκτήσουν μεγάλο οικονομικό μέγεθος που στη συνέχεια θα γίνει ελκυστικό από τους ιδιώτες. Η πρώτη ενοποίηση αφορά στα λιμάνια του Λαυρίου, της Ελευσίνας, της Ραφήνας και του Πειραιά. Η δεύτερη περιλαμβάνει τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας, της Αλεξανδρούπολης και του Βόλου. Η τρίτη ενοποίηση αφορά τα λιμάνια της Πάτρας, της Ηγουμενίτσας και της Κέρκυρας και η τρίτη ενοποίηση περιλαμβάνει το Ηράκλειο και ενδεχομένως και τα Χανιά, το Ρέθυμνο και τον Άγιο Νικόλαο. Η πρόταση, μετά την πρώτη φάση της ενοποίησης, προβλέπει και δεύτερη φάση εκχώρησης σε ιδιώτες της εκμετάλλευσης τμημάτων τους, όπως των σταθμών κρουαζιέρας, επιβατών ακτοπλοΐας, διακίνησης αυτοκινήτων και κοντέηνερς.

Ωστόσο να επισημάνουμε ότι η υπόθεση των λιμένων εκκρεμεί στην Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία ερευνά από το 2009 αν υπήρξε κρατική ενίσχυση στον ΟΛΠ για την κατασκευή του ΣΕΜΠΟ και των επιβατηγών σταθμών. Υπενθυμίζεται ότι το ΣΕΜΠΟ του ΟΛΠ παραχωρήθηκε στην Cosco έναντι 664,7 εκατ. ευρώ, διαδικασία που ξεκίνησε επί υπουργίας του Μανώλη Κεφαλογιάννη και ολοκληρώθηκε επί Γιώργου Βουλγαράκη. Επισημαίνεται ότι η αρμόδια επιτροπή κίνησε την διαδικασία ελέγχου, τόσο για την χρηματοδότηση με κρατικούς πόρους του προβλήτα Ι του ΟΛΠ και την αγορά εξοπλισμού προϋπολογισμού 35 εκατ. ευρώ, όσο και για τα 17.813.000 ευρώ που δόθηκαν για τον εξοπλισμό φόρτωσης και εκφόρτωσης, μέρος «της λιμενικής υποδομής που διατίθεται στον παραχωρησιούχο βάσει δημόσιου ανοιχτού διαγωνισμού». Η Επιτροπή, είχε αρχικά καταλήξει στο συμπέρασμα ότι «η κρατική χρηματοδότηση του μικρού προβλήτα και του συνόλου του εξοπλισμού αποτελεί κρατική ενίσχυση υπέρ του ΟΛΠ, εφόσον τον απαλλάσσει από το κόστος των επενδύσεων στις υποδομές του λιμένα Πειραιώς με το οποίο κανονικά θα επιβαρυνόταν».

Οι ελληνικές αρχές υποστήριξαν στις αιτιάσεις της Επιτροπής ότι «θα ήταν οικονομικώς αδύνατο για τον ΟΛΠ να καλύψει τις δαπάνες των εν λόγω έργων με ιδίους πόρους, καθώς τα λειτουργικά του έσοδα είναι σαφώς ανεπαρκή για τον σκοπό αυτό» και επισήμαναν ότι «επιπλέον, η λιμενική υποδομή δεν ανήκει στην κυριότητα του ΟΛΠ, και συνεπώς, ο ΟΛΠ δεν μπορεί να αιτιολογήσει την πλήρη αξία της στα πάγια στοιχεία ενεργητικού του, ενώ παράλληλα είναι νομικά υποχρεωμένος να διαθέσει υποδομή ποιότητας και να την αναβαθμίσει, εάν χρειαστεί».

Εξάλλου, η Επιτροπή δεν δέχεται τα επιχειρήματα της Ελληνικής Αρχής, όσον αφορά τις υπηρεσίες στους επιβάτες, αφού στην ίδια υπόθεση με το ΣΕΜΠΟ υπάρχει και αναφορά για τις υπηρεσίες του ΟΛΠ στους επιβάτες . Ειδικότερα η Επιτροπή επισημαίνει ότι «οι Ελληνικές Αρχές ισχυρίστηκαν ότι ο ΟΛΠ δεν παρέχει υπηρεσίες στους επιβάτες ή στα πλοία στον επιβατικό λιμένα, καθώς είναι υπεύθυνος μόνο για την παροχή και τη συντήρηση της αιτούμενης υποδομής προκειμένου να διασφαλιστεί ο ασφαλής ελλιμενισμός των πλοίων και η ασφαλής επιβίβαση και αποβίβαση των επιβατών». Ωστόσο, τονίζει η Επιτροπή ότι «ο ΟΛΠ εισπράττει εμπορικά τέλη από κάθε χρήστη, ο οποίος χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες του και όχι μόνο από τα πλοία τα οποία προσεγγίζουν τους προβλήτες, ενώ οι και οι άλλοι δασμοί που εισπράττει ο ΟΛΠ ορίζονται ελεύθερα από τον ίδιο τον ΟΛΠ» και καταλήγει στο συμπέρασμα η Επιτροπή: «Συνεπώς η υπό εξέταση δημόσια χρηματοδότηση παρέχει πλεονέκτημα στον ΟΛΠ, καθώς αφορά δημόσια επένδυση σε λιμενική εγκατάσταση η οποία αποτελεί ή μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης».

Υπενθυμίζεται ότι ενώ αρχικά είχε διαρρεύσει ότι θα ανακοινώνονταν αρνητική απόφαση για την Ελλάδα από την Κομισιόν στις 27 Ιουνίου, όμως το όλο θέμα «πάγωσε» μέχρι προφανώς να ολοκληρωθούν οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις. Η υπόθεση αυτή άρχισε να απασχολεί την Κομισιόν στις 13 Ιουλίου του 2009, ενώ τα σχόλια της Ελλάδας διατυπώθηκαν στις 19 Φεβρουαρίου του 2010. Η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού επανήλθε στις 27 Οκτωβρίου και ανταπάντησε με σχόλια της η Ελλάδα την 1 Φεβρουαρίου του 2011.

Όλα αυτά τα θέματα θα τα χειριστεί ο νέος γενικός γραμματέας Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής Κώστας Μουτζούρης που υπήρξε ο πρωτεργάτης της ίδρυσης του Εργαστηρίου Λιμενικών Έργων του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, «ενός πρότυπου χώρου διεξαγωγής πειραμάτων σε πραγματικά μοντέλα υπό κλίμακα, μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα και ένα από τα λίγα σε ευρωπαϊκό επίπεδο». Ο Κ. Μουτζούρης είναι άριστος στις κατασκευές λιμένων, αλλά δεν γνωρίζουμε πόσο ικανός θα είναι στις παραχωρήσεις και στις ιδιωτικοποιήσεις των λιμένων. Πρέπει να έχουμε υπομονή για να δούμε τα αποτελέσματα.

 

 

1 αναγνώστες σχολίασαν

Συμμετοχή στην συζήτηση
  1. Pingback: ΥΠΟ ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΜΙΣΙΟΝ Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΜΕ COSCO | Matrix 24 10/10/2012

    […] Τί θα γίνει με τα λιμάνια; (20/7/2012) […]

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.