ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Μαθήματα πατριδογνωσίας στο Χόλιγουντ

«Μια δεκαετία πολέμου τελειώνει, η ανάκαμψη της οικονομίας ξεκινά», τα λόγια του Ομπάμα στην  ορκωμοσία του  για τη νέα τετραετία στην Ουάσινγκτον, έγιναν σημαία για το Χόλιγουντ και αφορμή για τους αμερικανούς να συζητήσουν για το παρόν και το μέλλον τους.  Στο  «Λίνκολν» , ο Σπίλμπεργκ καταγράφει την αγωνία του μεγάλου ηγέτη για την υλοποίηση του προσωπικού οράματος , την  κατάργηση της δουλείας.  Η εικόνα του «εμφυλίου πολέμου» υπενθυμίζει στους αμερικανούς πολίτες  ότι οι κοινωνίες στον καπιταλισμό  θα πρέπει να απαλείψουν τις κοινωνικές ανισότητες. Η κατάργηση της δουλείας ήταν μονόδρομος για τον καπιταλισμό της Αμερικής ,το 1865. Σήμερα , ο Ομπάμα δεν παύει  να υπενθυμίζει  το όραμα του για κοινωνική δικαιοσύνη που δεν έχει να κάνει με το χρώμα αλλά με τις ίσες ευκαιρίες  σε όλους: στην παιδεία, στην υγεία, στην εργασία.

«Δημοκρατία σημαίνει ότι χάνουμε κάποιες ελευθερίες. Όπως το να καταπιέζουμε ελεύθερα τους άλλους», λέει σε μια σκηνή της ταινίας ο «Λίνκολν». Ο  Σπίλμπεργκ καταγράφει  τα δύο μεγάλα διλήμματα που αντιμετώπισε  ο Πρόεδρος ,τους τέσσερις  τελευταίους μήνες της ζωής του : πως θα τερματίσει τον πόλεμο και πως θα καταργήσει τη δουλεία.  Γενάρης του 1865.  Εικόνες από το μέτωπο βουτηγμένες στο αίμα . Οι τελευταίες σφαίρες  πέφτουν από τα όπλα των εγχρώμων  στρατιωτών που πολεμάνε πλάι στους ταλαιπωρημένους λευκούς. Ο εχθρός είναι κοινός. Ο ρατσισμός του Νότου . Καθώς η μάχη σώμα με σώμα  εξελίσσεται , ο Πρόεδρος Λίνκολν,  προσπαθεί με όλη του τη δύναμη να επηρεάσει τους δημοκρατικούς βουλευτές υπέρ της ψήφισης της  13ης τροπολογίας με την οποία καταργείται η δουλεία. Οι σύμβουλοι του Προέδρου  φοβούνται ότι δεν θα ψηφιστεί η τροποποίηση  κυρίως από τους εκπροσώπους του Νότου που στηρίζουν μεγάλο μέρος της οικονομίας τους στο καθεστώς της δουλείας.

Δωρικός, σαν μια μοναχική φιγούρα ασκητή, ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις,  τρέφει με όλη του την ύπαρξη το όραμα του Προέδρου  και προσφέρει μια πολύτιμη ενόραση στην καριέρα ενός μεγαλοφυούς σκηνοθέτη.  Στις 6 Δεκεμβρίου του 1865, η επικύρωση της η 13ης τροπολογίας πέρασε και επίσημα , όταν η   Τζόρτζια έγινε η 27η Πολιτεία που ψήφισε την κατάργηση της δουλείας και έδωσε τα τέσσερα –τρίτα που χρειαζόταν για να την έγκριση.                          Τα επόμενα χρόνια οι Πολιτείες του Νότου που  αρχικά την απέρριψαν ,  συνέχισαν  να επικυρώνουν την τροπολογία. Το Κεντάκι την επικύρωσε το 1976 ενώ ο Μισισιπής μόλις το 1995! Ο «Λίνκολν» κάνει σαφές στους Αμερικανούς πολίτες την αναγκαιότητα της κοινωνικής δικαιοσύνης  και ο Σπίλμπεργκ υπογράφει αριστοτεχνικά μαθήματα σύγχρονης  αμερικανικής ιστορίας.

Ο Μπεν Άφλεκ , σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής της ταινίας «Επιχείρηση: Argo»,  αφηγείται με κάθε λεπτομέρεια την αληθινή ιστορία διάσωσης  των  Αμερικανών υπαλλήλων της πρεσβείας στη Τεχεράνη. Στις 4 Νοεμβρίου του 1979, Ιρανοί επαναστάτες εισβάλλουν στην αμερικανική πρεσβεία και κρατούν ομήρους 52 υπαλλήλους.  Ειδικός πράκτορας, αναλαμβάνει να φυγαδεύσει τους έξι Αμερικανούς που  μέσα στο πανικό  κατάφεραν   να διαφύγουν  και να ζητήσουν άσυλο στη καναδική πρεσβεία.

Ο  Μπεν Άφλεκ υπογράφει  ένα νευρώδες πολιτικό θρίλερ  με ένταση  και καλές ερμηνείες χωρίς να ενδιαφέρεται για την αλήθεια και τα ψέματα της Ιστορίας. Οι   άψογα κινηματογραφημένες σκηνές  της ταινίας  παίζουν με το παράλογο και την αγριότητα του πολέμου. Ποιος νοιάζεται  για τα πραγματικά γεγονότα;

Το Χόλιγουντ  είναι ένας ζωντανός οργανισμός με τους κινηματογραφιστές, τους σταρ, τους παραγωγούς,  τους ρόλους.  Για να ``παίξει`` κάποιος στο Χόλιγουντ θα πρέπει, αν μη τι άλλο, να γνωρίζει τους κανόνες. Η Κάθριν Μπίγκελοου είναι σίγουρο ότι γνωρίζει τους κώδικες και τη σημειολογία του πολιτικού σινεμά . Το 2008 εισβάλλει στο ανδροκρατούμενο Χόλιγουντ  με  το σκοτεινό δράμα  «Hurt locker», κάμπτει τη δυσπιστία της αμερικανικής Ακαδημίας απέναντι στη θηλυκή ματιά και κερδίζει έξι Όσκαρ , μεταξύ αυτών και το Όσκαρ Σκηνοθεσίας.

Τρία χρόνια μετά, με το «Zero Dark Thirty»,  η Μπίγκελοου , καταγράφει λεπτό προς λεπτό την επιχείρηση που οδήγησε στη  δολοφονία του Μπιλ Λάντεν και συγκεντρώνει τα πυρρά σημαντικών αναλυτών  και συγγραφέων. Την κατηγορούν  ότι δικαιολογεί ηθικά  το Γκουαντάναμο, δίνοντας άφεση αμαρτιών στους βασανιστές και στην πολιτική ηγεσία.  Είναι αλήθεια ότι η Κάθριν Μπίγκελοου, εικαστικός καλλιτέχνης που σπούδασε σκηνοθεσία στο Κολούμπια, γνωρίζει πώς να  πυροδοτήσει  τους μηχανισμούς και το συναίσθημα του θεατή, αναπαριστώντας με απόλυτη δεξιοτεχνία «τις  αφηγήσεις»  των πρακτόρων  που έλαβαν  μέρος στην πραγματική επιχείρηση.

Πώς απεικονίζονται τα βασανιστήρια;  Πόσο ουδέτερος μπορεί να μείνει ο δημιουργός;          Η εναρκτήρια σεκάνς  δίνει το στίγμα  και θεμελιώνει το ιδεολογικό οικοδόμημα της Μπίγκελοου.  Σε μαύρη  οθόνη ακούγονται οι απελπισμένες κραυγές, τα αναφιλητά ,            οι τελευταίες λέξεις, οι ανάσες   των θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου. Στην επόμενη σκηνή  για μισή ώρα παρακολουθούμε τους βασανισμούς των υπόπτων για  τρομοκρατικές επιθέσεις κάτω από το βλέμμα της πράκτορα Μάγια, (εξαιρετική η Τσαστέιν ),  που στην αρχή σοκάρεται  αλλά στη συνέχεια συναινεί σε ένα  πόλεμο που καταπατά την  ανθρώπινη αξιοπρέπεια .  «Η όποια μορφή ουδετερότητας στην ταινία συνιστά εξαπάτηση στην περίπτωση αυτή» , διατείνεται ο αιρετικός   Σλάβο`ι`. Ζίζεκ .  Η ιδεολογία δεν είναι κάτι που υπάρχει  μόνο στα  κείμενα των διανοητών ή στο μυαλό των πολιτικών. «Τι είναι ιδεολογία αν όχι ένα άδειο δοχείο, που μπορεί να χωρέσει οτιδήποτε, να δώσει νόημα σε οτιδήποτε, να εξυπηρετήσει τον οποιοδήποτε σκοπό;» Προπαγανδιστική ή όχι,  η ταινία  της Μπίγκελοου, φαινομενικά αποδραματοποιημένη, είναι σημαδεμένη από τις αμφιβολίες όπως και η ηρωίδα της.

 

Δεν υπάρχουν ακόμη σχόλια.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.