ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Οι ηθικοί αυτουργοί

Δολοφονία Λαμπράκη: Το Πολιτικό Κλίμα

Πενήντα χρόνια πριν. Στις 22 Μαϊου του 1963 αμέσως μετά τη λήξη μιας συγκέντρωσης φιλειρηνιστών στη γωνία των οδών Βενιζέλου και Σπανδωνή στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στην οποία ο βουλευτής Γρηγόρης Λαμπράκης ανέπτυξε τις θέσεις του για την ειρήνη, ένα τρίκυκλο με επιβαίνοντες δυο επαγγελματίες «εθνικόφρονες» τους Σπύρο Γκοτζαμάνη και Εμμανουήλ Εμμανουηλίδη πέφτει επάνω του.

Δολοφονία Λαμπράκη: Το Πολιτικό Κλίμα

Ο Λαμπράκης 51 ετών, υφηγητής της ιατρικής, βαλκανιονίκης, μαχητικός ειρηνιστής και ανεξάρτητος βουλευτής της Αριστεράς, τραυματίζεται θανάσιμα και τέσσερις μέρες αργότερα, πεθαίνει. Την επομένη γίνεται η κηδεία του στην Αθήνα όπου 500.000 κόσμου τον συνοδεύει στην τελευταία του κατοικία με συνθήματα κατά της κυβέρνησης και του παρακράτους. Είναι κοινή πεποίθηση ότι το έγκλημα διενεργήθηκε με την εναρμονισμένη δράση του κράτους, του παρακράτους και του υποκόσμου.

Εν τω μεταξύ, οι συλληφθέντες δολοφόνοι, αναγνωρίζονται σαν μέλη παρακρατικών βασιλικών οργανώσεων της άκρας δεξιάς. Γρήγορα αποδεικνύεται ότι δύο παρακρατικοί, προερχόμενοι από την οργάνωση «Καρφίτσα», αποτελούν τους φυσικούς αυτουργούς του εγκλήματος. Ωστόσο, η αναζήτηση των ηθικών αυτουργών του εγκλήματος οδηγεί σε ταχύτατες και καταλυτικές για τον τόπο πολιτικές εξελίξεις.

Είναι φανερό πως πίσω από τους δολοφόνους κρύβονται επιμελώς οι πραγματικοί ένοχοι που οργάνωσαν, μεθόδευσαν κι εκτέλεσαν το τερατώδες εκείνο πολιτικό έγκλημα κατά του αγωνιστή της ειρήνης. Η σφοδρή λαϊκή αντίδραση υποδεικνύει τη δράση του παρακράτους με την ανοχή της δεξιάς κυβέρνησης και την κάλυψη των αρχών.

Η δολοφονία Λαμπράκη, άλλωστε, συντελείται υπό τα αδιάφορα βλέμματα των οργάνων της τάξης από τους παρόντες 180 άνδρες και αξιωματικούς της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας.. Αυτό και μόνο το γεγονός επιβεβαιώνει ότι το έγκλημα της Θεσσαλονίκης είχε οργανωθεί και καθοδηγηθεί από εκείνους ακριβώς που αποστολή τους ήταν η δίωξη του εγκλήματος και η προστασία από το έγκλημα. Και αποδίδει παραστατικά το στίγμα της μετεμφυλιακής πραγματικότητας.

Η Ελλάδα των αρχών της δεκαετίας του ΄60 μαστίζεται πολιτικά από έναν καταπιεστικό πυρήνα ισχύος που απαρτίζεται από την υποταγμένη στον ξένο παράγοντα οικονομική ολιγαρχία της χώρας, τις αδίστακτες υπηρεσίες πληροφοριών της ξενοκρατίας και το δυναστικό αυλικό περιβάλλον του παλατιού που δρα εκτός θεσμών και υπεράνω του Συντάγματος.

Το συγκεκριμένο καρκίνωμα στο ισχνό κορμί της χώρας μορφοποιήθηκε, με πλήρη επιτελική διάρθρωση, κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου και έκτοτε υπηρετείται από την εκάστοτε αυταρχική δεξιά διακυβέρνηση. Αυτή η «δαιμονική τριάδα» των ανακτόρων υπό τη βασίλισσα Φρειδερίκη, του εκάστοτε αρχηγού της CIA στη Ελλάδα και ενός εκπρόσωπου της εγχώριας οικονομικής ολιγαρχίας, με την πρόφαση του κομμουνιστικού κινδύνου «λύνει και δένει» με αυθαιρεσία και καταστολή στη χώρα.

Κύριο και δυναμικό έρεισμά της είναι ο στρατός, διοικούμενος από τη στρατιωτική οργάνωση «ΙΔΕΑ», την καθοδήγηση της οποίας είχαν κληρονομήσει οι Αμερικανοί από τους Άγγλους. Παράλληλα τα πλοκάμια της απλώνονται σ' όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής: Στα σώματα ασφαλείας, στη δικαιοσύνη, στην εκκλησία, στα πανεπιστήμια, στη δημοσιοϋπαλληλική ιεραρχία, στις τράπεζες.

Για τη βρώμικη δουλειά, τον εκτελεστικό βραχίονα αυτής της «υπερκρατικής τριάδας» απαρτίζουν παρακρατικοί μηχανισμοί και παραστρατιωτικές οργανώσεις στελεχωμένες από λούμπεν επαγγελματίες αντικομμουνιστές και κατοχικούς δωσίλογους των Γερμανών κατακτητών. Χρηματοδοτούνται από τραπεζικούς οργανισμούς, βιομηχανίες, από τα ιδρύματα της βασίλισσας, αλλά κυρίως από τα κρατικά μυστικά κονδύλια του κράτους. Είναι στρατιωτικά συγκροτημένες, με οπλισμό, στολές, βαθμούς και πειθαρχία κατά το υπόδειγμα των ναζιστικών και φασιστικών οργανώσεων.

Στις επικρίσεις της τότε αντιπολίτευσης στη Βουλή για τη λειτουργία των συγκεκριμένων οργανώσεων, οι κυβερνήσεις της δεξιάς τις συγκάλυπταν δηλώνοντας ότι πρόκειται για νόμιμα σωματεία ιδιωτικού δικαίου. Η εθελοτυφλία, η αμετανόητη υποταγή σημαντικών κυβερνητικών στελεχών εκείνης της περιόδου στην ανακτορική καμαρίλα και η αντιδημοκρατική τους ανοχή προς τους ξένους προστάτες, προσδιόριζε τις ολέθριες πολιτικές εξελίξεις που θα ξεδιπλώνονταν μετά την εξόντωση ενός αγωνιστή υπέρ της δημοκρατίας και της ειρήνης σαν το Γρηγόρη Λαμπράκη .

Κανείς, βέβαια, δεν ξεχνά ότι το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα των αρχών του '60 σκιαζόταν από το βαρύ πέπλο του ανταγωνισμού των υπερδυνάμεων κατά τον «Ψυχρό πόλεμο». Και το έδαφος της χώρας είχε γίνει το θέατρο όπου εκτυλίχθηκε διεθνώς η πρώτη πράξη του με την εμφύλια σύγκρουση του 1946-49. Ήδη 14 χρόνια αργότερα τη χώρα κυβερνά με «πυγμή» καταστολής και αστυνομοκρατίας η δεξιά κυβέρνηση της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) ενός πολιτικού κόμματος, αμιγώς προσωποπαγούς, υπό τον αρχηγό του, πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή. Όταν εκείνο το απόγευμα της 22ας Μαΐου, του μετέδωσαν την είδηση της δολοφονίας του Λαμπράκη, ο Καραμανλής τινάχτηκε όρθιος από την καρέκλα του και βρίζοντας θεούς και δαίμονες ούρλιαξε προς τον επικεφαλής της KYΠ, στρατηγό Nάτσινα: «Ποιος, επιτέλους, κυβερνάει αυτόν τον τόπο;».

Την επόμενη μέρα στη Βουλή ο ηγέτης του κόμματος Ένωση Κέντρου και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γεώργιος Παπανδρέου κατηγόρησε τον Καραμανλή σαν «ηθικό αυτουργό του εγκλήματος», τον καταγγέλλει « ότι προβαίνει στην οργάνωση τρομοκρατικών ομάδων και θα πρέπει για αυτό όχι μόνο να ντρέπεται αλλά και να λογοδοτήσει ενώπιον του Λαού και της Δικαιοσύνης» Ο Καραμανλής ανταπαντά ότι «Με τη σημερινή του δήλωση, ο Γ. Παπανδρέου θα ντρέπεται εις όλη του τη ζωή»Η ιστορία έχει κρίνει ότι η  δολοφονία σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε πίσω από την πλάτη του τότε πρωθυπουργού, του οποίου η αγανάκτηση ήταν ειλικρινής. Πιθανότατα ο Καραμανλής να διαισθάνθηκε ότι με τη δολοφονία Λαμπράκη ολοκληρωνόταν ένας πολιτικός κύκλος που θα συμπαρέσυρε και τον ίδιο. Αντιλαμβανόταν ότι οι δυνάμεις εκείνες της «υπερκρατικής τριάδας» που τον ανέδειξαν πολιτικά και τον ενίσχυσαν εκλογικά κάνοντάς  τον πρωθυπουργό δεν θα είχαν δισταγμούς να τον πετάξουν βορά στο πλήθος σε περίπτωση αυτονόμησής του.

Παρ' όλα αυτά, οι ευθύνες του Καραμανλή δεν ήταν λίγες, γιατί επί οκτώ χρόνια που κατείχε το αξίωμα του πρωθυπουργού ανεχόταν να υπάρχει και να δρα πάνω από αυτόν η πολυπλόκαμη υπερκυβέρνηση ανακτόρων, CIA και ντόπιας ολιγαρχίας η οποία και τον είχε ενισχύσει να αναδειχθεί και πάλι πρωθυπουργός αλλοιώνοντας τη λαϊκή βούληση στις εκλογές βίας και νοθείας του 1961. Ωστόσο είκοσι μέρες μετά το έγκλημα στη Θεσσαλονίκη ο Καραμανλής, που ήδη τροχιοδρομούσε την αυτονόμησή του, υπέβαλε την παραίτησή του από πρωθυπουργός. Παρόλα αυτά η κυβέρνησή του ευνόησε τη «συγκάλυψη» και απέτρεψε το ξεκαθάρισμα της υπόθεσης.

Μέσα, πάντως, σε πέντε μήνες το Νοέμβριο του 1963 η χώρα θα είχε μετά από εκλογές δημοκρατική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου η οποία παρα τη θριαμβευτική επανεκλογή της το Φεβρουάριο του 1964 θα άντεχε λιγότερο από 1,5 χρόνο καθώς θα ακολουθήσει το μοναρχικό Ιουλιανό Πραξικόπημα και η αποστασία έως ότου καταλυθεί η δημοκρατία από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών το 1967 Με αυτόν ακριβώς τον τρόπο δόθηκε η απάντηση στο ερώτημα του Καραμανλή για το ποιος κυβερνά αυτή τη χώρα.

Σε αυτό το πολιτικό κλίμα η δίκη των δολοφόνων ξεκινάει τον Oκτώβριο του 1966, επί κυβέρνησης αποστατών, λίγο πριν από τη δικτατορία, Στο εδώλιο του κατηγορουμένου θα καθίσουν τελικά τριάντα ένας παρακρατικοί και αξιωματικοί της χωροφυλακής , οι τελευταίοι, όμως, κατηγορούνται (πλην ενός κατηγορούμενου ως ηθικού αυτουργού) για το πλημμέλημα της παράβασης καθήκοντος. H δίκη κράτησε 65.550 ώρες, οι μάρτυρες ήταν 165, οι συνήγοροι 20, η δικογραφία ζύγιζε 11 κιλά.

Aυστηρά επιλεγμένοι οι ένορκοι θα καταδικάσουν τους Γκοτζαμάνη-Eμμανουηλίδη για τροχαίο ατύχημα επιβάλλοντας ποινές κάθειρξης 11 χρόνων για τον πρώτο και 8,5 χρόνων για τον δεύτερο. Mε το ελαφρυντικό, μάλιστα, του προτέρου εντίμου βίου! Και παμψηφεί, ώστε ο άμοιρος εισαγγελέας Δελαπόρτας να μην μπορεί να ασκήσει έφεση εναντίον της απόφασης. Έξι, ακόμα, τραμπούκοι καταδικάζονται σε ποινές από μερικούς μήνες έως ένα χρόνο για απλές σωματικές βλάβες. Γλίτωσαν όλα τα μικρά και μεγάλα «ψάρια»:

Πρώτοι απ’ όλους την έβγαλαν καθαρή οι αξιωματικοί της χωροφυλακής που είχαν κατηγορηθεί για συνέργεια στη δολοφονία και προσπάθεια συγκάλυψής της. Και φυσικά ξέφευγε από την τσιμπίδα της Δικαιοσύνης όλος εκείνος ο εσμός του παρακράτους και των μυστικών υπηρεσιών, ελληνικών και ξένων που βρίσκονταν πίσω από την οργάνωση της δολοφονίας. Λίγο αργότερα η χούντα των συνταγματαρχών έδωσε χάρη στους φυλακισμένους της υπόθεσης ενώ πολλοί αξιωματικοί που συμμετείχαν στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη κατέλαβαν κυβερνητικούς θώκους και υπουργεία.

Δείτε εδώ όλο το Ιστορικό Αφιέρωμα.

Δεν υπάρχουν ακόμη σχόλια.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.