ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Πώς η τρόικα ακυρώνει τις μεταρρυθμίσεις

Από τότε που η τρόικα και το Μνημόνιο μπήκαν ως έννοιες στη ζωή μας, όλα γίνονται στο όνομα των «μεταρρυθμίσεων». Μέτρα πέρασαν, ζωές ανθρώπων άλλαξαν ή ανατράπηκαν, κυβερνήσεις έπεσαν, για τις περίφημες «διαρθρωτικές αλλαγές» και τις «μεταρρυθμίσεις». Μεταρρυθμίσεις οι οποίες υποτίθεται ότι έχουν εκπονηθεί από την τρόικα και τους δανειστές και έχουν ως στόχο μία Ελλάδα με εξυγιασμένα οικονομικά, που δε θα «ζει πάνω από τις δυνάμεις της», κατά το γνωστό στερεότυπο της συλλογικής (αυτο)ενοχοποίησης.

Όλα άλλαξαν αυτά τα 3,5 χρόνια του Μνημονίου. Ως τώρα, δεν υπήρξε κυβέρνηση που να πει «όχι» στην τρόικα και να μην εφαρμόσει –έστω και αναποτελεσματικά ή εν μέρει- όσα ζήτησαν και ζητούν οι δανειστές.

Ενώ, όμως, όλα άλλαξαν, οι μεταρρυθμίσεις παραμένουν ζητούμενο. Και οι «διαρθρωτικές αλλαγές» ευκταίο σενάριο. Λέξεις κακοποιημένες, αρνητικά φορτισμένες –ευλόγως- στη συνείδηση των πολιτών, οι οποίες έμειναν λέξεις. Λέξεις κενές περιεχομένου.

Με ορίζοντα δεκαετίας

Γιατί, μπορεί η τρόικα να ζητεί διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, αλλά ταυτοχρόνως ζητεί και αποτελέσματα «εδώ και τώρα». Όμως η έννοια των μεταρρυθμίσεων δεν συμβαδίζει με την επιλογή της «θεραπείας-σοκ», είναι το ακριβώς αντίθετο. Ακόμη κι αν δεχθούμε ότι οι μεταρρυθμίσεις συνεπάγονται τον περιορισμό των εργασιακών δικαιωμάτων και τη μείωση του κοινωνικού κράτους, ακόμη κι αυτό θέλει χρόνο. Αλλιώς, καταστρέφονται ζωές, οικονομίες, λαοί ολόκληροι. Η Γερμανία απολαμβάνει αυτή τη στιγμή το απόγειο της ανταγωνιστικότητας και της εξαγωγικής της δραστηριότητας, αλλά και της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού της συστήματος, επειδή αντίστοιχες μεταρρυθμίσεις έκανε η κυβέρνηση Σρέντερ στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Ο τέως καγκελάριος λοιδορήθηκε για την νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση των αλλαγών του, όμως σε κάθε περίπτωση σχεδίασε την «Ατζέντα 2010» και το «Χαρτς 4» με ορίζοντα 10 χρόνια μετά. Όχι δύο μήνες μετά. Και κάπως έτσι μπορεί τώρα η διάδοχός του, καγκελάριος Μέρκελ, να εκμεταλλεύεται το πανίσχυρο οικονομικό μοντέλο της Γερμανίας για να επιβάλλει τις πολιτικές της σε ολόκληρη την Ευρωζώνη…

 Μπρος-πίσω

Στα καθ’ ημάς, όμως, οι μεταρρυθμίσεις που ζητεί η τρόικα, μαζί με τα οικονομικά αποτελέσματα που απαιτεί, δεν συμβαδίζουν. Και τα δεύτερα ακυρώνουν τις πρώτες. Οι κυβερνήσεις, είτε από επιλογή, είτε από ιδεοληψία, είτε από την ανάγκη να πιάσουν τους στόχους που έχουν θέσει οι δανειστές, προχωρούν σε σπασμωδικές κινήσεις ακυρώνοντας κάθε έννοια μεταρρύθμισης.

Εδώ και χρόνια, επιδιώκεται η εξισορρόπηση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Δηλαδή, να μην εισάγει η Ελλάδα περισσότερα απ’ όσα εξάγει. Πράγματι, η κρίση και η απίστευτη μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης οδήγησε πολλούς επιχειρηματίες σε αγορές του εξωτερικού. Η Ελλάδα πλέον επιχειρεί να πρωταγωνιστήσει με αξιώσεις σε αγορές άγνωστες μέχρι πρότινος στους Έλληνες εξαγωγείς και επιχειρηματίες. Από το γκουρμέ έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και τα βιολογικά προϊόντα ως τα αγροτικά προϊόντα πρώτης ποιότητας και τις καινοτομίες, χιλιάδες παλαιοί και νέοι επιχειρηματίες δημιουργούν εξωστρεφείς επιχειρήσεις και διεκδικούν να στεφθούν «εθνικοί πρωταθλητές». Όμως, η τρόικα ζητεί πλεόνασμα και η κυβέρνηση το έχει συμφωνήσει. Και το πλεόνασμα επιτυγχάνεται με λογιστικά τρικ, ένα εκ των οποίων είναι η μη πληρωμή των εξαγωγέων από το κράτος ως προς την επιστροφή ΦΠΑ. Έτσι, οι εξαγωγείς «πνίγονται», δεν λαμβάνουν τα οφειλόμενα από το Δημόσιο και κινδυνεύουν να εγκαταλείψουν κάθε προσπάθεια.

Η λέξη «μεταρρύθμιση» έχει ακουστεί πολλές φορές σε σχέση με το Δημόσιο. Όμως, η τρόικα ζητεί απολύσεις, βλέπει τους δημοσίους υπαλλήλους σαν «κεφάλια», η κυβέρνηση τρέχει να προλάβει τις προθεσμίες και τα «προαπαιτούμενα» και κάπως έτσι βρίσκονται εκτός Δημοσίου άνθρωποι άξιοι, ικανοί και καλοί σ’ αυτό που κάνουν. Η αποδοτικότητα του δημόσιου τομέα δεν  βελτιώνεται –κάθε άλλο- και απλώς κρίσιμες υπηρεσίες αποψιλώνονται. Κάπως έτσι, το ΣΔΟΕ έχει μείνει χωρίς «Ράμπο» σε μία φάση που η πάταξη της φοροδιαφυγής έχει αναχθεί σε λυδία λίθο, τα ασφαλιστικά ταμεία μένουν χωρίς προσωπικό όταν η αναμονή για έκδοση συντάξεων ξεπερνά τους 18 μήνες και το υπουργείο Εργασίας χρειάζεται ελεγκτές για να πατάξει τη «μαύρη εργασία».

Και αυτά δεν είναι τα μοναδικά παραδείγματα. Η τρόικα ανοίγει θέμα Ασφαλιστικού και όλα δείχνουν ότι έρχονται νέα μέτρα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα δήθεν «ευγενή» ταμεία, τα επικουρικά ταμεία και τα εφάπαξ. Όμως, την ώρα που το Ασφαλιστικό θεωρείται μη βιώσιμο, η κυβέρνηση δίνει κίνητρα για πρόωρες συνταξιοδοτήσεις σε περισσότερους από 400.000 συμπολίτες μας, είτε για να τους «ξεφορτωθεί» από το Δημόσιο, είτε για να μειώσει τεχνητά τις στατιστικές της ανεργίας.

Μ’ άλλα λόγια, σε μείζονες τομείς της δημοσιονομικής μας ανισορροπίας, οι απαιτήσεις  της τρόικας για αποτελέσματα «εδώ και τώρα» ακυρώνουν την όποια προσπάθεια για πραγματικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες, από τη φύση τους, έχουν μεσομακροπρόθεσμα αποτελέσματα, που δεν μπορούν να φανούν ένα τρίμηνο μετά την υιοθέτησή τους.

Η κυβέρνηση τα ξέρει αυτά. Η τρόικα το ίδιο. Κι όμως, ο ίδιος φαύλος κύκλος συνεχίζεται. Η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών εξαντλείται, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές και τα «κόκκινα δάνεια» αυξάνονται κάθε μήνα που περνά αλλά τίποτα δεν αλλάζει. Η τρόικα συνεχίζει να ζητεί «κεφάλια» και «νούμερα» και η κυβέρνηση ασθμαίνοντας προσπαθεί να ανταποκριθεί, υπονομεύοντας εκ των προτέρων κάθε σοβαρή προσπάθεια πραγματικής μεταρρύθμισης.

Υπάρχουν, βεβαίως, και μεταρρυθμίσεις που η τρόικα δεν ζήτησε ποτέ. Θα είχε πραγματικό ενδιαφέρον να ζητούσαν κάποια στιγμή οι δανειστές ως «προαπαιτούμενο» για κάποια δόση, την πλήρη και κατά κεραίαν φορολόγηση των off shore εταιρειών. Ή την εφαρμογή του υπάρχοντος νόμου περί ανωνύμων εταιρειών, που προβλέπει ότι όποια εταιρεία εμφανίζει διαρκώς παθητικό κλείνει. Ή την εφαρμογή των διεθνών λογιστικών προτύπων και την κατάργηση των «τριγωνικών συναλλαγών». Όμως, για κάποιον περίεργο λόγο, η τρόικα ποτέ δεν μπαίνει σε τέτοια «λεπτά» θέματα. Περιορίζεται στους δημοσίους υπαλλήλους, τα εργασιακά δικαιώματα και τους συνταξιούχους. Και έτσι οι κυβερνήσεις μπορούν να παραμένουν ήσυχες και να επιβαρύνουν τα «συνήθη υποζύγια» για τη «σωτηρία της χώρας»…

 

Δεν υπάρχουν ακόμη σχόλια.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.