ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
Ιστορικό αφιέρωμα του matrix24.gr
Το χρονικό της εξέγερσης του Πολυτεχνείου
Οι γενικές συνελεύσεις, οι συντονιστικές επιτροπές, τα μηνύματα συμπαράστασης και συγκεντρώσεις χιλιάδων ανθρώπων. Οι επιθέσεις της αστυνομίας απέναντι στην λαοθάλασσα και οι πρώτοι νεκροί, πριν από τη νύχτα του μεγάλου αιματοκυλίσματος.
Τετάρτη 14 Νοέμβρη
Εκείνο το πρωί πραγματοποιούνται Γενικές Συνελεύσεις των φοιτητικών συλλόγων, για να συζητηθεί το ζήτημα των φοιτητικών εκλογών. Στη Νομική Σχολή Αθηνών γύρω στη 1 το μεσημέρι, φτάνει η πληροφορία ότι στο Πολυτεχνείο υπάρχει ένταση μεταξύ αστυνομικών και φοιτητών με τους πρώτους να προβαίνουν σε αμείλικτους ξυλοδαρμούς. Μέσα στη γενικευμένη αναστάτωση πέφτει η πρόταση να γίνει διαδήλωση προς το Πολυτεχνείο. Πράγματι περίπου 1.500 φοιτητές ξεκινούν πορεία από τη Σόλωνος προς το Πολυτεχνείο και στη διαδρομή συγκρούονται με αστυνομικές δυνάμεις. Όσοι φτάνουν στο προορισμό τους ενώνονται με εκείνους τους φοιτητές που βρίσκονταν στο χώρο του Πολυτεχνείου. Μέσα στα αλλά και στους γύρω δρόμους επικρατείς οργή και θυμός για τη βια της αστυνομίας. Οι Γενικές Συνελεύσεις ολοκληρώνονται και οι φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφασίζουν να ενωθούν με τους υπόλοιπους φοιτητές που καταφθάνουν εκεί.
Στις 5 το απόγευμα, ο εισαγγελέας υπηρεσίας πλησιάζει το χώρο και ενημερώνει τους συγκεντρωμένους ότι μπορούν να διαδηλώσουν και μετά να διαλυθούν ήσυχα. Μισή ώρα αργότερα, οι αστυνομικοί που είχαν κυκλώσει το κτίριο, αποχωρούν Στις 7 μ.μ. από τους φοιτητές που βρίσκονται μέσα λαμβάνεται η απόφαση να μείνουμε εκείνο το βράδυ στο Πολυτεχνείο».
Συγκροτείται Συντονιστική Επιτροπή απ΄ όλες τις σχολές που επιβάλλει έλεγχο σε τυχόν ανεύθυνα συνθήματα. Γύρω από Πολυτεχνείο συγκεντρώνονται σταδιακά χιλιάδες πολίτες που τούς συμπαραστέκονται
Γύρω στις 8 το βράδυ οι συγκεντρωμένοι έχουν πλέον πολλαπλασιαστεί με τους απ’ έξω πολίτες να καταλαμβάνουν όλο το χώρο μπροστά από τη κεντρική πύλη του Πολυτεχνείο επί της Πατησίων. Οι Γενικές Συνελεύσεις μέσα στο χτίριο συνεχίζονταν, ενώ έξω από το Πολυτεχνείο τα συνθήματα πληθαίνουν. Κάνουν την εμφάνισή τους οι και πρώτες χειρόγραφες προκηρύξεις, που μοιράζονταν στα περαστικά αυτοκίνητα. Τα συνθήματα δυναμώνουν
Γύρω στις 9 μμ. το Πολυτεχνείο καταλαμβάνεται εξ ολοκλήρου και σταματάει η κυκλοφορία.
στου γύρω χώρους Οι διαδηλωτές πυκνώνουν γρήγορα και έξω από το κτίριο ανεμίζουν ελληνικές σημαίες καίγοντας φωτογραφίες του Παπαδόπουλου και των συμβόλων της 21ης Απριλίου. Τα συνθήματα: «ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ», «ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΤΥΡΡΑΝΙΑ», «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΛΑΕ», δονούν την περιοχή .
Τα μεσάνυχτα, κλείνουν οι πόρτες του Πολυτεχνείου, ενώ μέσα δημιουργούνται επιτροπές περιφρούρησης για επισιτιστικές και υγειονομικές ανάγκες
Συγκροτείται Συντονιστική Επιτροπή και αρχίζει η προετοιμασία λειτουργίας του Ραδιοφωνικού Σταθμού. Ο πομπός κατασκευάζεται μέσα σε λίγες ώρες στα εργαστήρια της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών εκπέμποντας το μήνυμά: «Εδώ Πολυτεχνείο! Λαέ της Ελλάδας το Πολυτεχνείο είναι σημαιοφόρος του αγώνα μας, του αγώνα σας, του κοινού αγώνα μας ενάντια στη δικτατορία και για την Δημοκρατία». Στο μικρόφωνο ξεκινούν τις εκφωνήσεις οι φοιτητές Μαρία Δαμανάκη και Δημήτρης Παπαχρήστος. Καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, γίνονταν Συνελεύσεις κατά σχολές.
Γύρω στη 1 μετά τα μεσάνυχτα, στην αίθουσα του κτιρίου Γκίνη, συγκεντρώνονται εκατοντάδες άτομα, μεταξύ των οποίων εργάτες και εργαζόμενοι. Σε αυτή τη συνέλευση εκλέγεται μια προσωρινή επιτροπή που εκδίδει διακήρυξη η οποία αποφασίζεται να μοιρασθεί το πρωί σε εργοστάσια και σε χώρους όπου συγκεντρώνονταν οι εργάτες.
Πέμπτη 15 Νοέμβρη
Στις 5 το πρωί ακούγονται τα πρώτα συνθήματα της μέρας, ενώ αστυνομικές δυνάμεις περικυκλώνουν τους πέριξ του Πολυτεχνείου δρόμους.
Γύρω στις 9 ανοίγουν οι πόρτες του Πολυτεχνείου. Κυκλοφορούν πολλές προκηρύξεις της Συντονιστικής Επιτροπής, ενώ εξακολουθούν κατά χιλιάδες οι χειρόγραφες και οι τυπωμένες από πρόχειρους πολύγραφους . Εν τω μεταξύ στη Θεσσαλονίκη και τη Πάτρα οι φοιτητές καταλαμβάνουν τα Πανεπιστημιακά κτίρια. Αγρότες από τα Μέγαρα ξεκινούν για την Αθήνα. Στο Αιγάλεω γίνονται αντιχουντικές διαδηλώσεις και ακολουθούν παρόμοιες εκδηλώσεις σε άλλες συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά.
Στο άκουσμα των ειδήσεων ενισχύεται το μαχητικό φρόνημα των φοιτητών και ταυτόχρονα μπαίνει σε πλήρη λειτουργία ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου, μέσω του οποίου ο λαός καλείται σε «ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ» και «ΓΕΝΙΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ». Τις εκφωνήσεις αρχίζουν να αναμεταδίδουν πολλοί ραδιοπειρατές της εποχής.
Στις 8 το πρωί η Σύγκλητος του Ε.Μ. Πολυτεχνείου σε έκτακτη συνεδρίαση στα κτίρια του Ζωγράφου αποφασίζει να στείλει έγγραφο στην κυβέρνηση και να ζητήσει να μη γίνει επέμβαση στο Πολυτεχνείο. Στις 2 το μεσημέρι η κυβέρνηση απαντά στη Σύγκλητο ότι θα σεβαστεί το απαραβίαστο του Πανεπιστημιακού ασύλου. Οι υποκριτές!
Εν τω μεταξύ δημιουργούνται παντού και για κάθε ζήτημα επιτροπές που συγκεντρώνουν από τους πρόθυμους πολίτες τρόφιμα και φάρμακα ενώ πλήθος κόσμου δίνει τσιγάρα, φρατζόλες ψωμιού και κάθε λογής είδη για την ενίσχυση της κατάληψης. Το απόγευμα της Πέμπτης ο κλοιός των αστυνομικών σπάει . Όλη τη μέρα γίνεται έλεγχος στις ταυτότητες όσων μπαίνουν στο χώρο αλλά από το απόγευμα σταματά μετά τη μαζική είσοδος κόσμου στα κτίρια των σχολών . Μέσα στο Πολυτεχνείο μπαίνουν μαχητικά πολλοί μαθητές και μαζικά προσέρχονται σπουδαστές τεχνικών σχολών. Το απόγευμα ο κόσμος που συγκεντρώνεται ξεπερνά και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις των φοιτητών ενώ στο κτίριο Γκίνη συνεδριάζει η προγραμματισμένη Εργατική Συνέλευση. Ο αγώνας παίρνει παλλαϊκό χαρακτήρα.
Τα μεσάνυχτα παραμένουν μέσα πάνω από 4.000 εξεγερμένοι ενώ απ' έξω διάφορες ομάδες πολιτών συνεχίζουν να διαδήλωναν κατά της χούντας. Στις 2 το πρωί κλείνουν πλέον οι πόρτες παρότι αρκετοί εξακολουθούν να βρίσκονται απέξω συνεχίζοντας να συγκεντρώνουν προμήθειες.
Στις 3 π. μ αρχίζουν πάλι οι Συνελεύσεις κατά σχολές για την εκτίμηση της πορείας του αγώνα.
Παρασκευή 16 Νοέμβρη
Πλήθους κόσμου κατεβαίνει στους δρόμους, τα μηνύματα συμπαράστασης από διάφορους χώρους πολλαπλασιάζονται , η υποστήριξη του κόσμου στους αγωνιζόμενους μεγεθύνεται. Σε ορισμένες συνοικιακές εκκλησίες οι καμπάνες χτυπούν ασταμάτητα ενώ καταφθάνουν με τα τρακτέρ τους στο Πολυτεχνείο οι αγρότες από τα Μέγαρα όπου γινόταν αγώνας ενάντια στις απαλλοτριώσεις της γης τους από τη χούντα. Πολλά Γυμνάσια της Αθήνας μένουν άδεια, καθώς οι μαθητές προσεγγίζουν ή και μπαίνουν στον χώρο του Πολυτεχνείου. Ο κόσμος ολοένα πληθαίνει. Στις 10 το πρωί γίνεται οργανωμένη και με πανό είσοδος οικοδόμων στο κτίριο.
Ο Ρ/ Στου Πολυτεχνείου καλεί διαρκώς το λαό σε «ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ» ενώ 4 ερασιτεχνικοί σταθμοί, ο ΡΣΟ, ο ΡΣ Κολλιάτσου, ο ΡΣ Ψυχικού και ο Πρώτος Βοηθητικός αναμεταδίδουν την έκκλησή του στέλνοντας το μήνυμα σε περιοχές που δεν φτάνει το σήμα του. Οι φοιτητές λειτουργούν και νέο πομπό που ακούγεται πλέον σ’ όλη την Αττική.
Στις 3:30 το μεσημέρι καλούνται οι δημοσιογράφοι για συνέντευξη Τύπου από τη Συντονιστική Επιτροπή. Φτάνουν μισή ώρα αργότερα 25 δημοσιογράφοι ελληνικών εφημερίδων και ανταποκριτές ξένων πρακτορείων. Στους φωτογράφους δεν επιτρέπεται να πάρουν φωτογραφίες στη διάρκεια της συνέντευξης αλλά και μετά το τέλος της, για να μην πληροφορηθούν οι αρχές τα πρόσωπα που συντονίζουν τον αγώνα
Εν τω μεταξύ το πλήθος έξω από το Πολυτεχνείο δημιουργεί αδιαχώρητο στη Πατησίων. Πάνω από 150.000 άνθρωποι έχουν συρρεύσει από όλες της γειτονίες της Αθήνας για να συμπαρασταθούν στους φοιτητές και να διαδηλώσουν κατά της χούντας . Από το μεσημέρι όλοι οι γύρω δρόμοι έχουν καταληφθεί από τους συγκεντρωμένους πολίτες . Ήδη από το πρωί έχει διακοπεί η κυκλοφορία και πραγματοποιούνταν διαδηλώσεις. Από νωρίς το απόγευμα η κυκλοφορία από τα βόρεια προάστια προς το κέντρο γινόταν με δυσκολία, ενώ από το ύψος των Αμπελοκήπων ήταν σχεδόν αδύνατη. Στις 4:30 το απόγευμα στο αμφιθέατρο που συνεδριάζουν οι εργάτες, η πρώτη μαθητική συνέλευση που γίνεται εκεί αποφασίζει γενική απεργία σε όλα τα Γυμνάσια την επόμενη μέρα Σάββατο. Σημειωτέον ότι δεν υπήρχαν τότε Λύκεια και τα σχολεία λειτουργούσαν επί έξι ημέρες την εβδομάδα
Από τις 5:00 αρχίζουν οι συγκρούσεις. Στις 7, άφθονα δακρυγόνα και καπνογόνα πέφτουν πια στο κέντρο της Αθήνας. Πολλά άτομα τραυματίζονται και οι διαδηλωτές μεταφέρουν τους τραυματίες στο Πολυτεχνείο. Μέσω του Ραδιοσταθμού γίνονταν εκκλήσεις για φάρμακα, ιατρικά εργαλεία, γιατρούς και ασθενοφόρα. Ο σταθμός Α' Βοηθειών γεμίζει από τραυματίες.
Στις 9 μ.μ. οι συγκεντρωμένοι στήνουν τα πρώτα οδοφράγματα σε διάφορα σημεία κοντά στο Πολυτεχνείο, χρησιμοποιώντας αυτοκίνητα, τρόλεϊ, λεωφορεία, διάφορα αντικείμενα, ενώ άλλοι διαδηλωτές επιτίθενται στη Νομαρχία Αττικής στην Αιόλου, την οποία και καταλαμβάνουν. Ορισμένοι τολμηρότεροι επιχειρούν αντιπερισπασμό και πολιορκούν ακόμα τα Υπουργεία Παιδείας, Γεωργίας, Δικαιοσύνης, Κοινωνικών Υπηρεσιών και Δημοσίων Έργων.
Στις 9:30, με απόφαση της Αστυνομίας απαγορεύεται η κυκλοφορία στο κέντρο της πόλης μέχρι νεωτέρας διαταγής. Το τεράστιο οδόφραγμα που έχει στηθεί στην διασταύρωση Σολωμού και Πατησίων δυσκολεύει την προέλαση και των αστυνομικών οι οποίοι βομβαρδίζουν το πλήθος με τόνους δακρυγόνων αναγκάζοντάς το να υποχωρήσει προσωρινά.
Στις 10:15 τεθωρακισμένα της Αστυνομίας, επιτίθενται στην πλατεία Αιγύπτου στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας ρίχνοντας δακρυγόνα στους διαδηλωτές, που στο μεταξύ έχουν ανασυνταχθεί .
Οι κατά κύματα επιθέσεις της αστυνομίας συνεχίζονται μέχρι τις 11 το βράδυ
, αλλά η άοπλη λαοθάλασσα, που είναι γύρω από το Πολυτεχνείο δεν υποχωρεί . Ανάβει φωτιές για να μετριάσει την αφόρητη ατμόσφαιρα από τα δακρυγόνα ενώ μερικοί διαδηλωτές αρχίζουν να χρησιμοποιούν σποραδικά βόμβες μολότοφ. Ωστόσο τώρα αρχίζουν να σφυρίζουν οι σφαίρες από τους ακροβολισμένους στις ταράτσες ελεύθερους σκοπευτές και οι πρώτοι νεκροί πέφτουν μέσα και έξω από το Πολυτεχνείο. Τα ασθενοφόρα του Ερυθρού Σταυρού που παραλαμβάνουν τραυματίες δεν αρκούν. Επιστρατεύονται ιδιωτικά αυτοκίνητα ενώ ο Ραδιοσταθμός καλεί συνεχώς το λαό σε συμπαράσταση. Οι οδομαχίες συνεχίζονται και αθώο αίμα αρχίζει να κυλάει.