ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Προτίμησε τον αγώνα και την εκτέλεση, παρά την δόξα και τον πλούτο!...

Νίκος Γόδας: Ένας Ολυμπιονίκης του Σοσιαλισμού!

Οι σχέσεις του αθλητισμού και της πολιτικής είναι διαχρονικά, σχέσεις ασφυκτικού εναγκαλισμού. Οι λόγοι είναι προφανείς. Οι πολιτικοί στην προσπάθεια τους να διαιωνίσουν την εξουσία τους επιβάλλουν στον αθλητισμό, την στρατηγική τους, τους ανθρώπους τους για να ελέγχουν κατά συνέπεια όλους εκείνους που ασχολούνται με την δημοφιλή αθλητική δραστηριότητα.

Ωστόσο, υπάρχουν και αθλητές που έχουν τιμήσει τον αθλητισμό με τις πράξεις τους, τον ηρωισμό τους, την ανθρωπιά τους, τους αγώνες τους. Ένας απο αυτούς είναι και ο Νίκος Γόδας, που στις 19 Νοεμβρίου συμπληρώθηκαν 65 χρόνια από την εκτέλεση του στο Λαζαρέτο της Κέρκυρας. Ημέρα σημαδιακή: 19 Νοεμβρίου 1948. Εκτελέστηκε επειδή αρνήθηκε να αποκηρύξει τις ιδέες και τους αγώνες του. Όταν χτύπησε η πείνα στην Κατοχή ήταν ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού, αλλά ταυτόχρονα και ένα από τα εκατοντάδες παιδιά της Κοκκινιάς που μπήκαν δυναμικά και με πάθος στον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης και στη συνέχεια συμμετείχαν στις αιματηρές διαδηλώσεις τον Δεκέμβρη του 1944.

Στην Κατοχή άρχισε την ανθρωπιστική του δράση και ο Ολυμπιονίκης Γρηγόρης Λαμπράκης, που δημιούργησε την Ένωση Ελλήνων Αθλητών, που διοργάνωνε αγώνες και έκανε συσσίτια για τους άπορους αθλητές στην Κατοχή. Υπήρχαν για την δράση τους και άλλοι αθλητές που ταλαιπωρήθηκαν μετά την λήξη του πολέμου. Ο Ανδρέας Μουράτης, ο Γιώργος Δαρίβας, ο Αντώνης Παπαντωνίου και άλλοι.

Στις 12 Οκτωβρίου 1944 απελευθερώθηκε η Αθήνα. Όμως, οι Γερμανοί δεν είχαν φύγει ακόμα, δεν είχαν ολοκληρώσει το καταστροφικό τους έργο. Στον Πειραιά, στις 13 Οκτωβρίου, ανατίναξαν τις εγκαταστάσεις της Sell και επιχείρησαν στη συνέχεια να καταστρέψουν και την Ηλεκτρική, στο Κερατσίνι. Ο αντάρτες του ΕΛΑΣ μετά από δυόμισυ ώρες μάχη απέτρεψαν την ανατίναξη της Ηλεκτρικής (ΠΑΟΥΕΡ). Στη μάχη εκείνη πήρε μέρος και ο επίλεκτο 5ος λόχος του ΕΛΑΣ, που είχε επικεφαλής τον Νίκο Γόδα.

Ο Νίκος Γόδας, ήταν παιδί προσφύγων από το Αιβαλί της Μικράς Ασίας. Εκεί γεννήθηκε το 1921. Τα γεγονότα της εθνικής καταστροφής οδήγησαν την οικογένεια του να ακολουθήσει την μοίρα των κυνηγημένων Ελλήνων. Μυτιλήνη, Κρήτη, Κοκκινιά. Μπάλα στις αλάνες, με πάνινη αυτοσχέιδα μπάλα. Το ταλέντο του στο ποδόσφαιρο το έδειξε από μικρός σε μια τοπική ομάδα της γειτονιάς του. Παράλληλα, δούλευε στην ταβέρνα του πατέρα του 'Τα Αραπάκια”, που λειτουργούσε το ισόγειο του πατρικού προσφυγικού σπιτιού. Οι παράγοντες του Ολυμπιακού τον ανακάλυψαν και το 1942 αγωνίζεται στον νικηφόρο αγώνα με 4-0 της ομάδας του εναντίον του Εθνικού Πειραιώς και μάλιστα είναι ανάμεσα στους σκόρερ του αγώνα.

Από νωρίς όμως αποφάσισε μπει και σε ένα ακόμα αγώνα. Στον εθνικό αγώνα κατά των Κατακτητών Γερμανών. Έτσι εντάχθηκε στον εφεδρικό ΕΛΑΣ. Έγινε γρήγορα λοχαγός. Από τις μαρτυρίες προκύπτει ότι συμμετείχε στη μάχη της οδού 7ης Μαρτίου του 1944 και στην μάχη της Ανάστασης. Μάλιστα στη μάχη που έγινε στο Νεκροταφείο του Πειραιά, ο Ν. Γόδας, είπε στον Σταμάτη Σκούρτη, όπως ο ίδιος αφηγήθηκε: "Σύντροφε ανθυπολοχαγέ, εμείς απ' όλους τους άλλους ΕΛΑΣίτες είμαστε οι πιο προνομιούχοι.
Όσοι από μας σκοτωθούμε είμαστε τυχεροί γιατί θα θαφτούμε σε κανονικό και μάλιστα προνομιούχο μνήμα".

Αργότερα πέρασε στο Βελούχι και εντάχθηκε στο 36ο Σύνταγμα. Η περιπέτεια του ξεκίνησε μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Αναγκάσθηκε να επιστρέψει στον Πειραιά επειδή είχε αρρωστήσει με πνευμονία. Αμέσως συνελήφθη και φυλακίστηκε, στις φυλακές Αβέρωφ και μετά στην Αίγινα. Δικάστηκε στην περίφημη δίκη του Ασύλου της Κοκκινιάς και καταδικάστηκε σε θάνατον. Παρέμεινε έγκλειστος επί τρία χρόνια και στη συνέχεια τον έστειλαν στο κάτεργο των μελλοθανάτων, στο Λαζαρέτο στην Κέρκυρα. Εκεί εκτελέστηκε την Κυριακή 19 Νοεμβρίου 1948. Η ειρωνία ήταν ότι την προηγούμενη ημέρα η αγαπημένη ομάδα του Ν. Γόδα, Ολυμπιακός είχε παίξει φιλικό στην Κέρκυρα και νίκησε 6 - 1. Είχε παρακολουθήσει με τον δικό του τρόπο τον αγώνα. Από τα κάγκελα του κελιού του, με αναμεταδότη, τον φύλακα της φυλακής του! Αλλά, ας παρακολουθήσουμε την αφήγηση του Σταμάτη Σκούρτη, που ήταν συναγωνιστής του και συγκρατούμενος του στο κολαστήριο της Κέρκυρας. Στους διαλόγους που ακολουθούν αναδεικνύεται η προσωπικότητα του Νίκου Γόδα:

“Φορώντας τις καινούργιες γυαλιστερές του γαλότσες και τυλιγμένος στο αδιάβροχο του, μας επισκέπτεται ο διευθυντής. Όπως πάντα, τον συνοδεύουν το ειρωνικό του χαμόγελο κι ο αρχιφύλακας. Έλειπε κάμποσο καιρό με άδεια στην Αθήνα και σαν γύρισε, ήρθε να μας δει.

• Ξέρετε, μπαίνοντας εδώ μέσα, καταλαμβάνομαι από δέος.

• Γιατί κ. Διευθυντά;

• Διότι εδώ, είναι συγκεντρωμένο το Αϊ – Λάϊφ της ηγεσίας του κουκουέ. Και ξέρω ακόμα πως αν καμμιά φορά αλλάξουν τα πράγματα, το μικρότερο κομματάκι θάναι σαν το νυχάκι μου.

• Πλανάσθε κ. Διευθυντά. Εμείς δεν κηρύττουμε εκδίκηση μα συμφιλίωση.

• Σκυλί που δε δαγκώνει γλύφει.

• Εμείς, δεν γλύφουμε, πιστεύουμε με πάθος σ' αυτά που λέμε.

• Καλά, καλά. Έτοιμος είσαι Γόδα να μου κάνεις προσηλυτισμό.

• Πάρτε το όπως νομίζετε, πάντως σας λέμε την αλήθεια.

• Η αλήθεια είναι σχετική, έτσι δεν είναι;

• Η αλήθεια είναι αλήθεια.

• Σας ακούω.

• Όλοι οι άνθρωποι προσπαθούν να ικανοποιήσουν μιά ματαιοδοξία. Να γίνουν διάσημοι, να τους επευφημίσιουν. Να τους χειροκροτήσουν και νάχουν να κάνουν με χρήματα. Εσένα, ούτε η δόξα, ούτε το χρήμα σούλειψαν. Τι ψάχνεις να βρεις;

• Κε Διευθυντά, ήμουν και παραμένω αθλητής, αγωνιστής, κίνητρο μου δεν υπήρξε η δόξα και ο πλούτος.

• Αλλά;

• Η ευγενική άμιλλα και η δόξα των χρωμάτων της πατρίδας και της ομάδας μου.

• Τώρα που ήμουνα στην Αθήνα, με βρήκε κάποιος απ' τους παράγοντες του Ολυμπιακού και μου ζήτησαν να ενδιαφερθώ για σένα.

• Καλωσύνη τους.

• Σήμερα δε, βρίσκεται εδώ με την ομάδα που θα παίξουν, με την τοπική Κερκύρας.

• Αλήθεια; παίζει ο Ολυμπιακός σήμερα, εδώ, έκανε χαρούμενος και βούρκωσαν τα μάτια του.

• Ναι!

• Έ, έχετε να μαζέψετε γκόλ!

• Καλά, ας αφήσουμε τα γκολ. Οι παράγοντες – τους ξέρεις άλλωστε – ύστερα από ενέργειες των δικών σου, θέλουν να ενδιαφερθούν για σένα, με τον όρο όμως να τους βοηθήσεις.

• Ευχαριστώ για το ενδιαφέρον τους. Εγώ όμως, είμαι αθλητής και νόμος αιώνιος για μας είναι ένας.

• Δηλαδή;

• Ο αθλητής να μην επιστρέφει ποτέ στην αφετηρία.

• Αλλά;

• Να πέφτει ή να φτάνει στο τέρμα νικητής.

• Ανόητος ιδεαλισμός. Αυτά που λες συνονόματε... Οι Νικολήδες είναι έξυπνοι άνθρωποι. Σαν χάσω τη ζωή μου, φούρνος να μην καπνίσει.

• Αυτά που λέτε ισχύουν γι αόσους δεν μπήκαν στο στίβο. Εμείςέχουμε έναν άλλο τρόπο σκέψης.

• Να τον ακούσουμε.

• Η χαρά που ένοιωσε ο Μαραθωνοδρόμος όταν έφερε το “Νενικήκαμεν” στους Αθηναίους, είναι το ιδανικό μας.

• Τι να τον κάνεις, πέθανε.

• Κι όμως έγινε αθάνατος.

• Τέλος πάντων, ας μη μπλεκόμαστε με τ' αθλητικά, γιατί δεν τα βγάζει κανείς πέρα μαζί σου. Και για να τελειώνουμε. Ο κ. αυτός να μην ανέβει τ' απόγευμα να σε δεί.

• Αν προυπόθεση του ενδιαφέροντος του είναι αυτό που λέτε, τον ευχαριστώ μεν αλλά ας μην κάνει τον κόπο.

• Γιατί;

• Διότι, αν είχα πρόθεση να ατιμάσω τον στίβο και τον αθλητή το έκανα και δίχως την μεσολάβηση τους, για να τους είμαι και υποχρεωμένος.

• Δεν νομίζεις πως παίρνουμε καμμιά φορά αποφάσεις, που μετανοιώνουμε πικρά αργότερα;

• Αυτό ισχύει για τους άμυαλους.

• Τότε, ας αφήσουμε το χρόνο να το δείξει, ποιος είναι ο άμυαλος.

• Σωστά! Τώρα όμως, επιτρέψατε μου να σας ζητήσω κάτι.

• Λέγε.

• Μια και δεν μας αφήνετε βιβλία, περιοδικά κι εφημερίδες, επιτρέψτε μας τουλάχιστον τις αθλητικές.

• Στις άλλες αχτίνες θα τις επιτρέψω. Σε σας όχι.

• Δεν νομίζετε ότι είναι βάρβαρο το μέτρο, να μας στερήσετε κάθε πνευματική τροφή;

• Οι διαταγές είναι του Υπουργείου κι εγώ σαν υπάλληλος καλούμαι να τις εφαρμόσω κι όχι να τις κρίνω.

• Τουλάχιστον καμμιά Χριστομάθεια, σχολικά ή και Εγχειρίδια ξένων γλωσσών όπως λέει ο κανονισμός;

• Τα πάντα απαγορεύονται για σάς. Άλλωστε θα σας μάθουμε ξένες γλώσσες και να γίνετε αύριο διπλωμάτες και πρεσβευτές του κουκουέ.

• Κύριε Διευθυντά, πέρασε η ώρα, πρέπει να τους κλείσω, λέει ο Μιχάλης ο Αρμένης, ο φύλακας της απομόνωσης.

• Είναι ώρα;

• Μάλιστα.

• Τότε αντίο σας. Τα υπόλοιπα άλλη φορά, να μην μπαίνουμε κι εμπόδιο στην υπηρεσία, είπε κι έφυγαν.

Ένας ένας τραβάμε για τα κελιά μας. Κάθε μέρα που περνάει κατεβαίνουμε κι ένα ακόμα σκαλοπάτι, στους ατέλειωτους κύκλους της κόλασης. Εννιά τους έφτιαξε στη θεία κωμωδία του ο Δάντης, εννιά μείναν τελικά και οι αχτίνες του κάτεργου που έφταξε ο Μέτλαν. Ο Γόδας, μένει στο τέταρτο μπροστινό κελί, κι όλη την ώρα σαν το λιοντάρι στο κλουβί πάει κι έρχεται στο φιλιστρίνι φωνάζοντας , κάθε τόσο τον φύλακα να του πει για τον αγώνα της ομάδας του, του αγαπημένου του Ολυμπιακού, που κάποτε κι αυτός φορώντας την ερυθρόλευκη φανέλλα υπερασπίστηκε το καρρέ του. Νίκες, ήττες και ισοπαλίες, έντονα τριγυρίζουν τη σκέψη του και λέει λέει ασταμάτητα.

• Βρίσκονται ακόαμ στο πρώοτ ημιχρόνιο.

• Το σκορ πως είναι;

• 2-0.

• Ωραία, άκουσες κανένα καλό συνδυασμό;

• Όχι, θα μάθω όμως και θα σου πω. Γεια σου.

• Ολυμπιακός η ομάδα θρύλος. Έχει βέβαια πολλές ελλείψεις, ξεκινώντας απ΄τη διοίκηση και τράβα κορδόνι. Τάχει μελετήσει αυτά κι άν καμμιά φορά δώσει ο θεός και νικήσουμε και βγω, θα κάνει έναν Ολυμπιακό όνομα και πράγμα.

• Το πρώτο ημίχρονο τέλειωσε με 3-0. Όταν αρχίσουν θα ξανάρθω.

• 3-0. Καλό αποτέλεσμα, δεν έχουν σημασία τα πολλά γκολ. Το παιχνίδι έχει αξία. Οι συνδυασμοί, η ομαδικότης και βάθληκε ν' αραδιάζει τα διάφορα συστήματα. Τα παιδιά που παίζουν τώρα, είναι οι περισσότεροι νέοι, όμως τι σημασία έχει αυτό; Συνεχίζουν την παράδοση, η σκυτάλη, έτσι γίνεται, περνάει από χέρι σε χέρι.

• 4-1 που γίνεται γρήγορα 5-1 για να τελειώσει το ματς σύμφωνα με τα λεγόμενα του φύλακα σε 6-1. Ευτυχώς φτηνά τη βγάλαμε.

• Τιμητικό είναι το αποτέλεσμα, άλλωστε, χρέος των μεγάλων σωματείων είναι να κάνουμε παιχνίδι ποιότητος και να μην απογοητεύουν τις επαρχιακές ομάδες με υπερβολικά γκολ.

Το βραδυνό φαγητό τόφαγε μ' όρεξη. Ήταν χαρούμενος, λες κι ήταν ο σκόρερ της ημέρας. Μετά το καφεδάκι άναψε ένα τσιγαράκι και πλησιάζοντας στο φιλιστρίνι της πόρτας με την όμορφη φωνή του άρχισε να μας τραγουδάει το αγαπημένο του τραγουδάκι:

Απόψει γύρισα νωρίς

στην καμαρούλα μας μην απορείς

Ενώ τραγουδούσε, οι φύλακες πατώντας στα νύχια μπαίνουν στην αχτίνα. Είναι πολλοί, έχουν τρεις μήνες να φανούνε τέτοια ώρα και τόσοι πολλοί. Τι θέλουν; τι ζητάνε; Ακούνε τον τραγουδιστή και περιμένουν να τελειώσει.

Γειά σου Νίκο, του φωνάζουν, απ' τα διάφορα κελλιά. Μα δεν πρόλαβε ν' απαντήσει. Η πόρτα τραβιέται με κρότο. Άνοιξαν. Στέκονται για λίγο σιωπηλοί. Δεν μιλάνε, κοιτάνε κατάματα και τους τρεις.

• Τι θέλετε;

• Ποιόν θέλετε;

• Μήπως αρχίσαμε πάλι τα ίδια; Απ΄ όλα τα κελλιά, φωνές ανήσυχες, ερωτήσεις μα απόκριση καμμιά.

• Νίκο, ήρθε κάποιος απ' τους παράγοντες του Ολυμπιακού και σε θέλουνε στο γραφείο του διευθυντή.

• Μα εξήγησα στον κ. Διευθυντή ότι δεν τον χρειάζομαι.

• Σε θέλει όμως αυτός. Ο μεγάλος αριθμός των φυλάκων και τα χαμηλωμένα μάτια τους τον έκαναν να καταλάβει.

• Είσαστε ψεύτες και μου παίζετε απ' το πρωί ένα άτιμο παιχνίδι. Πέστε μου καθαρά, πάω για εκτέλεση ναι ή όχι;

• Όχι, στ' ορκίζομαι, στο γραφείο σε θέλουν.

• Τους όρκους σας τους ξέρω. Σταθήτε λοιπόν, να ντυθώ κι έρχομαι. Έβαλε κατάσαρκα όπως τότε το λευκό παντελονάκι και την ερυθρόλευκη φανέλλα που τάχει στη βαλίτσα του κρυμμένα επί τούτου.

• Φωνές ακούγονται τώρα και από τις άλλες αχτίνες. Το μαρτύριο ξανάρχισε, ο Γολγοθάς πάλι θέλει σταυρούς και σταυρωμένους.

• Αφού φίλησε τους συγκελίτες του, χαιρέτισε κι εμάς, στάθηκε στη μέση της αχτίνας και μας αποχαιρέτησε με τούτα τα λόγια:

• “Σύντροφοι, Χαίρομαι που σαν αθλητής θα κόψω αύριο το πρωί το νήμα, χαρίζοντας σ' όλους τους φιλάθλους την ωραιότερη νίκη της ζωής μου. Νενικήκαμεν – Ζήτω οι Ολυμπιονίκες του Σοσιαλισμού. Γειά σας συναθλητές μου”.

Έφυγε όμορφος, κι ωραίος, σεμνός ο αθλητής μας για να δώσει το τελευταίο και νικητήριο μας της ζωής του...

Το καράβι που παίρνει την ομάδα για τον Πειραιά ξεκινάει το πρωί σαν σκάει ο ήλιος πίσω απ' τα βουνά και δεν ξέρεις τι είναι πιο κόκκινο, η φανέλλα που φοράει κατάσαρκα ο Νίκος που οι λευκές λωρίδες της κοκκίνησαν απ' το αίμα ή ο ήλιος;

• Έξι γκολ, έξι τέρματα, σε έξι ζωές. Νέα εννιάμερη απεργία θανάτου. Νέα επίσκεψη του εισαγγελέα, νέα τρίμηνη αναστολή. Άλλες εκατό μέρες αγορασμένες μ' αίμα και δάκρυα...

Πριν λίγο την εκτέλεση του είχε πει στους συγκατούμενους του, όταν γύρισαν μουσκεμένοι μέχρι το κόκκαλο, ο Λούβαρης και οι άλλοι.

• Σκέψου να μας πάρουνε, Νίκο, με τέτοια βροχή.

- Δεν θα το ήθελα.

- Γιατί;.

- Η τσιριμονιά τελειώνει βιαστικά και δεν έχεις την άνεση να δεις τους μακελάρηδες κατάματα. Σαν βρέχει δεν μπορείς να ανοίξεις τα μάτια, είναι και το νερό που τρέχει και δεν βλέπεις όπως πρέπει, είναι σαν να σου κλείνουν τα μάτια με το έτσι θέλω. Εγώ θέλω να είναι καλοκαιρία, να τον κοιτάω κατάματα για να δω πόσο σίγουρος νιώθει αυτός που με σκοτώνει.

Όπως, μου αφηγήθηκε ο ίδιος ο Σταμάτης Σκούρτης, στις 19 Σεπτεμβρίου του 1994 στα Μέθανα, όταν μου έδωσε και μου αφιέρωσε το βιβλίο του “Ώσπου να ξημερώσει”,ο Νίκος Γόδας, σύμφωνα με την τελευταία του επιθυμία πριν ακουστεί το τελευταίο παράγγελμα για την εκτέλεση του, ζήτησε να εκτελεστεί με την φανέλλα του Ολυμπιακού και φώναξε: Ζήτω ο Ολυμπιακός, ζήτω ο Δημοκρατικός Στρατός, Ζήτω το ΚΚΕ.

Από το 1994 κράτησα την ιστορία στη μνήμη μου μέχρι το 2002. Τότε, ως γενικός γραμματέας του Παναθλητικού Ομίλου Καλλιθέας ΕΣΠΕΡΟΣ, ζήτησα από τον φίλο και συνάδελφο Πάνο Γεραμάνη, να γράψει στην στήλη του στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ”, ένα αφιέρωμα για τα 60 χρόνια του Εσπέρου. Μάλιστα, του υποσχέθηκε ότι θα του δώσω υλικό και για την ιστορία του Νίκου Γόδα. Ενθουσιάστηκε. Έκανε δύο αφιερώματα. Ένα για τον Έσπερο και ένα για τον Νίκο Γόδα. Τότε, άρχισαν ορισμένοι, από τον πολιτικό χώρο που ανήκε ο Νίκος Γόδας, και από τον Ολυμπιακό, να τον θυμούνται αμυδρά. Μέχρι τότε δεν είχε γραφεί τίποτα και από κανένα. Ήταν μια ιστορία που, φαίνεται, δεν ήθελαν να την θυμούνται. Όμως, η μαρτυρία του Σταμάτη Σκούρτη, ο Πάνος Γεραμάνης και ορισμένοι άλλοι ερευνητές άρχισαν να σκαλίζουν την υπόθεση Νίκου Γόδα. Όλα αυτά τα γράφω για να υπάρξει μια πιο συστηματική μελέτη για την ιστορία του αθλητισμού στην Ελλάδα και την σχέση του με την πολιτική, τους πολιτικούς και τους ανθρώπους που πρωταγωνίστησαν στα γήπεδα και στη ζωή...

1 αναγνώστες σχολίασαν

Συμμετοχή στην συζήτηση
  1. ΔΗΚΤΗΣ 21:00 24/11/2013

    Συγκλονιστικό! Ουτε αθλητικο,ουτε πολιτικό ΜΟΝΟ. Απλά ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ!!

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.