ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Φτάνει με τους «σοφούς» - Είναι η ώρα των «τιμονιέρηδων»

Ένα πράγμα που έχουμε πλέον μάθει καλά μέσα σε αυτή την μακρά περίοδο της κρίσης είναι ότι οι πάντες αυτοσχεδιάζουν στου κασίδη το κεφάλι. Τα περισσότερα, αν όχι όλα, τα μέτρα περιορισμού δαπανών, μείωσης του δημόσιου τομέα, περιορισμού των ελλειμμάτων και κάθε είδους «μεταρρυθμίσεων», με προεξάρχουσα εκείνη της φορολογίας, είναι σίγουρο ότι έχουν προκύψει από μικροομάδες πολιτικών-τεχνοκρατών και παρατρεχάμενων που αράδιαζαν φαεινές ιδέες μία εκ των οποίων προκρινόταν διότι –υποτίθεται- απαντούσε σε μια σειρά ερωτημάτων ή αναγκών μιας δεδομένης στιγμής. Με πρώτο και κύριο ιεραρχικά το ερώτημα του «πως θα μαζέψουμε κανέναν φράγκο για να κλείσουμε καμιά τρύπα». Επέλεγαν δηλαδή την όποια «λύση» μπορούσε να έχει την πιο άμεση απόδοση ως μπάλωμα ενός προβλήματος που εκείνοι θεωρούσαν πιο επείγον μια δεδομένη στιγμή.

Τι να πρωτοθυμηθούμε; Τον τρόπο που πρέπει να μαζεύουμε αποδείξεις; Το πόσες αποδείξεις πρέπει να μαζεύουμε και πώς να το υπολογίζουμε; Τον φόρο ακίνητης περιουσίας που μπήκε στο λογαριασμό της ΔΕΗ για να βγει μετά και να γίνει «ΕΝΦΙΑ»; Τα τεκμήρια; Τα μη-τεκμήρια; Ο,τι κουλαμάρα ερχόταν στο κεφάλι κάθε μέλους μιας επιτροπής «σοφών» περνούσε ως μέτρο. Από την άλλη πλευρά, η τρόικα δεν είχε κανέναν απολύτως λόγο να κάτσει να κριτικάρει την κάθε μπούρδα πρότειναν τα επιτελεία των εκάστοτε υπουργών Οικονομικών. Το μόνο που ήθελαν και θέλουν οι τροϊκανοί είναι να τηρηθούν οι όροι των μνημονίων τα οποία μας επέβαλαν. Δηλαδή; Να αποπληρώνονται κανονικά και στην ώρα τους τα δάνεια που μας έδωσαν όλα αυτά τα χρόνια. Το αν εμείς το κάναμε απολύοντας χιλιάδες, εξαϋλώνοντας μισθούς και συντάξεις, διαλύοντας τα ταμεία, βγάζοντας στο σφυρί της δημόσιας περιουσίας ή αν το πετυχαίναμε δημεύοντας όλα τα χρυσά δόντια των παππούδων μας, τις γαμήλιες βέρες των γονιών μας ή πουλώντας όλοι οι Έλληνες το ένα νεφρό και το ένα μάτι τους, ελάχιστα τους ενδιέφερε.

Κορυφαίο παράδειγμα ο τρόπος με τον οποίο επέλεξαν να «συμμαζέψουν» τον δημόσιο τομέα, πράγμα που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ήταν επιβεβλημένο. Ως μαθητευόμενοι κηπουροί πήραν το ηλεκτρικό πριόνι κι έπιασαν να κόβουν οριζοντίως και καθέτως (κυρίως οριζοντίως) μαζί με άχρηστες διευθύνσεις πήρε ο διάολος ολόκληρους ελεγκτικούς ή εισπρακτικούς μηχανισμούς, μαζί με τους «σφραγιδάκηδες» και τους «εκτελούνται εργασίες μανικιούρ-πεντικιούρ εν ώρα υπηρεσίας» εξωπετάχτηκαν και εκατοντάδες άνθρωποι με ιδιαίτερες ικανότητες, κυρίως νέοι που θα μπορούσαν να ξαναστήσουν ένα νέο δημόσιο τομέα αντάξιο της εποχής μας. Το αποτέλεσμα ήταν από ένα Δημόσιο-ζούγκλα να φτάσουμε σε ένα Δημόσιο-κούτσουρο χωρίς βλαστάρια και ρίζες, χωρίς τη δυνατότητα να εξυπηρετεί τις ανάγκες της κοινωνίας. Από το ένα άκρο πήγαμε στο άλλο, γιατί «έτσι το σκέφτηκαν» κάποιοι «ειδικοί» χωρίς σχέδιο, χωρίς οργάνωση, χωρίς να ενδιαφέρονται για την επόμενη ημέρα. Το ίδιο έγινε με την Υγεία. Το ίδιο με τις συγκοινωνίες. Το ίδιο γίνεται με την Παιδεία. Λίθοι και πλίνθοι ατάκτως ερριμμένοι, κούτσουρα που είναι δύσκολο πλέον να ξαναζωντανέψουν κι αφήνουν πληγές στο σώμα της κοινωνίας. Ο,τι του φανεί του λωλο-Στεφανή!

Τα ίδια κι ακόμη χειρότερα με τη φορολογική πολιτική: «Πάρτε όσα μπορείτε περισσότερα, από όσους περισσότερους μπορείτε, όσο πιο άμεσα γίνεται». Αυτή ήταν και παραμένει η ΜΟΝΗ λογική των οικονομικών επιτελείων από το 2010 μέχρι και σήμερα. Καμιά άλλη. Το αν οι φορολογούμενοι έχουν δει το εισόδημά τους να μειώνεται κατά 25, 35, 55% ποσώς τους ενδιέφερε. Το ότι η φοροδοτική ικανότητα του κάθε πολίτη θα έπεφτε στο ναδίρ μαζί με την δυνατότητά του να πληρώνει δάνεια ή να αντιμετωπίζει τις τακτικές ή έκτακτες ανάγκες του, ήταν μια ασήμαντη λεπτομέρεια. Τώρα κλαίνε πάνω από τους ανείσπρακτους φόρους, τις οφειλές στα ταμεία και τα «κόκκινα δάνεια». Περίμεναν δηλαδή κάτι άλλο να συμβεί; Πότε έκαναν αυτό που σωστά κάνουν οι κεντρικές τράπεζες στις υπόλοιπες τράπεζες; Τα λεγόμενα stress test; Πότε έκαναν για λίγο πέρα την πιατέλα με το σούσι κι έβαλαν κάτω χαρτί και μολύβι για να κάνουν κάποια ενδεικτικά stress-test για έναν μέσο πολίτη, μια τετραμελή οικογένεια και να δουν μέχρι που και για πόσο μπορεί να αντέξει; Τι θα συμβεί αν αρρωστήσει κάποιος; Αν καεί από ατύχημα το σπίτι του; Αν τρακάρει με το αυτοκίνητο; Ούτε που τους πέρασε από το μυαλό, είναι βέβαιο! Το μυαλό τους ήταν μόνο στο επόμενο μπάλωμα για να μπορέσουν να πάρουν την επόμενη δόση ώστε να πληρώσουν κάτι από το χρέος που θέριευε. Ως εκεί!

Φυσικά και ακούγεται πολύ αθώα αυτή η εκδοχή των αυτοσχεδιασμών, όμως δεν είναι. Το ότι αυτοσχεδίαζαν δεν σημαίνει ότι παράλληλα δεν κρατούσαν τις ισορροπίες που ήθελαν με όποιους ήθελαν. Μη μπορώντας, για παράδειγμα, να διορίσουν μαζικά τα «δικά τους παιδιά», φρόντιζαν τουλάχιστον να τα ρίξουν στα μαλακά με τη μεταφορά τους σε κάποια άλλη υπηρεσία, με μια προσφορά πρόωρης συνταξιοδότησης, με ένα μικρότερο «κούρεμα» στους μισθούς και στις συντάξεις «ειδικών» ομάδων. Αυτό το παιχνίδι το ξέρουν πολύ καλά οι αυτοσχεδιαστές και καλύτερα ακόμη οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι, ας είναι καλά και οι δυνατότητα τροπολογιών σε άσχετα νομοσχέδια! Όπως ξέρουν πολύ καλά και τη λογική της «εργαλειοθήκης» που δεν είναι άλλη από την «μετάφραση» των μνημονίων σε μέτρα «καλά και συμφέροντα» για συγκεκριμένες ομάδες και τομείς της οικονομίας και της εξουσίας.

Βεβαίως και πάνω από όλα αυτά υπήρχε η γραμμή της τρόικας –λιγότερο του ΔΝΤ- την οποία εμπνέει η προτεσταντική ηθική περί της οικονομίας και της κοινωνίας που διακατέχει το Βερολίνο. Η λογική των «θυσιών» και της προσαρμογής μέσα από τη λιτότητα. Όμως ακόμη κι αυτή η γραμμή και λογική έχει από πίσω της σχεδιασμό και οργάνωση, ακόμη και ένα μαξιλάρι κοινωνικής προστασίας, στη Γερμανία και όσα κράτη αρχικά και αυθεντικά λειτουργεί. Στην Ελλάδα ούτε σχέδιο υπήρξε ούτε και μαξιλάρι…

Το αποτέλεσμα; Μια τρύπα στο νερό. Ένα βάραθρο που μέσα του βουλιάζουμε όλοι και που μήνα με το μήνα διευρύνεται και βαθαίνει. Κι αυτό συμβαίνει όχι μόνο λόγω των αυτοσχεδιασμών των οικονομικών μας «εγκεφάλων» αλλά και λόγω των «εκπλήξεων» που δεν είχαν υπολογιστεί. Κανείς δεν είχε βάλει στο τραπέζι, όταν π.χ. μιλούσε για περιόδους αποπληρωμής δανείων που εκτείνονται σε βάθος χρόνου το τι μπορεί να συμβεί μέσα σε αυτό το διάστημα αλλάζοντας άρδην τα δεδομένα. Και ιδού: η κρίση στην Ουκρανία, η γενικευμένη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή και ποιος μπορεί να πει και τι άλλο ακόμη. Ιδού επίσης η πτώση του ευρώ έναντι του δολαρίου. Πόσο αυτή μπορεί να επηρεάσει θετικά τις εξαγωγές μας, πόσο θα μας βαρύνει λόγω εισαγωγών πετρελαίου, ας πούμε; Τους ενδιαφέρει; Ή το μόνο που σταθμίζουν είναι η «πολιτική αστάθεια» αν έλθει ο ΣΥΡΙΖΑ;

Αν υπάρχει ΕΝΑΣ λόγος που τα μνημόνια θα πρέπει να ανατραπούν αυτός είναι το ότι όσοι τα συνέταξαν και τα συνυπέγραψαν αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα ως στατική και απαράλλακτη. Λες και τα 2010 θα μπορούσε ποτέ να είναι ίδιο με το 2014 και το 2015 θα μείνει ολόιδιο με το 2025. Ούτε ένα “if” (=αν) δεν θα βρεις στα μνημόνια πάρεξ μια ρήτρα ανάπτυξης που δεν πρόκειται ποτέ να εφαρμοσθεί. Το αν αύριο καψώσει ο Ερντογάν και θελήσει να φτάσει μέχρι την Εύβοια δεν το έχουμε σκεφτεί (…40 χρόνια μετά το κάψωμα του Ετσεβίτ να πάρει τη μισή Κύπρο). Το αν σηκωθεί και φύγει η Σκωτία, η Ιταλία ή και η ίδια η Γερμανία από την ευρωζώνη μέσα στην επόμενη δεκαετία, επίσης δεν το υπολογίζουμε. Τώρα θα μου πει κάποιος, αυτά να σκεφτούμε, εδώ δεν σκεφτήκαμε ότι τα μέτρα κατά της Ρωσίας μπορεί να γύριζαν μπούμεραγκ εναντίον μας.

Αν οι νυν και οι (όποιοι) επόμενοι νομείς της κυβερνητικής εξουσίας δεν πάψουν εδώ και τώρα να αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα με στατικό τρόπο, αν δεν συνθέσουν ένα πρόγραμμα επιβίωσης της χώρας το οποίο θα προσαρμόζεται δυναμικά με βάση τα νέα δεδομένα που θα παρουσιάζονται στο εσωτερικό και εξωτερικό έχοντας στην φαρέτρα όχι ένα αλλά δέκα διαφορετικά «σχέδια Β’», έχουμε χαθεί. Οποιοδήποτε κυβερνητικό πρόγραμμα θεωρείται σταθερό ως μονόδρομος θα είναι απλά καταστροφικό. Γι αυτό ακριβώς πρέπει να πάψουμε να ζητάμε προγράμματα που δεν πρόκειται να τηρηθούν και να αρχίσουμε να ζητάμε μέθοδο, τεχνικές εναλλακτικών λύσεων και διαχείρισης μεγάλων κρίσεων. Βαρεθήκαμε τους αυτοσχεδιασμούς των «σοφών» με τις συνταγές επιτυχίας. Είναι ώρα των μεγάλων τιμονιέρηδων. Μόνο που αυτό απαιτεί ανθρώπους αυξημένων ικανοτήτων και τόλμης.

Δεν υπάρχουν ακόμη σχόλια.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.