Κομπασμός μιας πολύφερνης νύφης ή αφέλεια του αφεντικού ενός ελιτίστικου ντελικατέσσεν; Άγνωστο. Ο Σταύρος Θεοδωράκης, πάντως, πρόλαβε να χαρακτηρίσει ως ενδεικτικό της εμβέλειας του κόμματος του το γεγονός ότι στην έναρξη του συνεδρίου του Ποταμιού παρευρέθηκαν ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης και η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά.

Προφανώς ο επικεφαλής του Ποταμιού δεν αντελήφθη -κι αν το κατάλαβε το απέκρυψε στολίζοντας το- ότι η παρουσία των δυο αρχηγών του αλλοτινού διπολισμού δεν έγινε εξ αιτίας της μαγνητικής ακτινοβολίας του κόμματός του. Αντιθέτως έδωσαν το παρών για να “συνομιλήσουν” με το σώμα του συνεδρίου, αφού αμφότεροι θεωρούν ότι γενικότερα ο χώρος του Ποταμιού και ειδικότερα τα προβεβλημένα στελέχη του είναι τα πιο πρόσφορα για εκατέρωθεν συνεργασία.

Ασφαλώς και για το πολιτικό ήθος του Κυριάκου και της Φώφης θα ήταν τουλάχιστον άκομψο να να επιχειρήσουν μια επιτόπια “λεηλασία” των μελών και στελεχών του Ποταμιού μέσα στο εκθεσιακό Κέντρο Περιστερίου, όπου διεξάγεται το συνέδριο του. Ωστόσο, μάλλον, διαισθάνονται ότι μια μερίδα εξ αυτών θα τους ακολουθήσει, αργά ή γρήγορα, αυτοβούλως.

Έτσι κι αλλιώς, δύο μόλις χρόνια μετά την ίδρυση του το Ποτάμι δοκιμάζεται από σοβαρές πολιτικές, ιδεολογικές και στρατηγικές διαφωνίες που προέκυψαν εντονότερες μετά την συρρίκνωση του στο 4,1% των εκλογών του Σεπτεμβρίου Αναπόφευκτα, στο κλίμα σύγχυσης, αβεβαιότητας και ερωτημάτων για την επιβίωσή του που ακολούθησε την απώλεια του ενός τρίτου της εκλογικής δύναμής του, χάθηκε και η μπάλα.

Το επιβεβαιώνουν οι δημοσκοπήσεις των οποίων τα ευρήματα το θέλουν πλέον εκτός Βουλής. Στοιχεία που κατοπτρίζουν ένα κόμμα χωρίς απήχηση στην κοινωνία, χωρίς σαφές πολιτικό στίγμα, δίχως ιδεολογικό έρμα. Ακόμη χειρότερα καταδεικνύουν τις εμφανέστατες αδυναμίες ενός κλειστού ηγετικού πυρήνα που εμποδίζει τη συλλογικότητα στις αποφάσεις και την έκδηλη, χωρίς πλέον ελαφρυντικά, πολιτική απειρία του επικεφαλή του.

Ο ίδιος, άλλωστε, ο Στ. Θεοδωράκης, επιμένει ακόμη πεισματικά στο θολό χαρακτηρισμό του κόμματος που ίδρυσε ως “το κίνημα των αλλαγών”.Συμψηφίζοντας έτσι στην υποτιθέμενη ρεαλιστική και μεταρρυθμιστική ατζέντα του κόμματος συγκεχυμένες αποκλίσεις τόσο από την Αριστερά όσο και από τη Δεξιά. Κυρίως, όμως, αποπνέοντας μια ατμόσφαιρα, όχι ουσία, διαφοροποίησης από τη συμπολίτευση και την αντιπολίτευση.

Δυστυχώς για το Ποτάμι, χωρίς καθαρές πολιτικές στοχεύσεις, αλλά μόνο με αναιμικές λοξοδρομήσεις δεν συναρθρώνονται στρατηγικές προτάσεις εξουσίας. Ούτε προσδιορίζονται στο πολιτικό χάρτη ανοικτά, ισορροπημένα, μετριοπαθή αστικοδημοκρατικά κόμματα, ικανά να επιτελέσουν τις λειτουργίες πολιτικής εκπροσώπησης κάποιου υπολογίσιμου κοινωνικού δυναμικού.

Πόσο μάλλον αυτοαποκαλούμενο αυθαίρετα ως ριζοσπαστικό κέντρο μπορεί να συνδεθεί επαρκώς με τη συγκυρία επικαλούμενο, για την κοινωνική του νομιμοποίηση, φλυαρίες του στυλ “προσπαθούμε να τα κάνουμε όλα διαφορετικά” . Συμπέρασμα; Ο νεωτερισμός είναι πολύ βαρύς για να τον σηκώσει ένας ξεροπόταμος.

Με πολιτική ταυτότητα επικεντρωμένη στην εξεύρεση πρακτικών, εφαρμόσιμων, ορθολογικών λύσεων και προσανατολισμό σε αμεσοδημοκρατικά μοντέλα εθελοντισμού, δύσκολα συγκροτούνται κόμματα. Αντιθέτως, με τέτοια υλικά μπορούν να σχηματισθούν, εύπεπτοι και ψιλομοδάτοι σχηματισμοί για εφήμερη συστέγαση δεξιών και αριστερών προσδοκιών μαζί με ανέστιες πολιτικές δυνάμεις που ψάχνουν, προσωρινά, πόστο στη Βουλή.

Με δυο λόγια, στην υφή, κατασκευή και ιδρυτική σύσταση εδράζεται και η ιστορική «τύχη» του νεοπαγούς Ποταμιού, ως δήθεν αντισυστημικού πειράματος, απαλλαγμένου από το βάρος των επαγγελματιών πολιτικών και των κομματικών σχηματισμών. Εξάλλου σε στιγμή πρωτοφανούς ιστορικά κρίσης είναι διαπιστωμένο πως οι ψηφοφόροι προσανατολίζονται στους έμπειρους επαγγελματίες της πολιτικής και σε ριζωμένα κόμματα στη συλλογική συνείδηση της κοινωνίας. Είναι η άγκυρα της βαθιάς συνέχειας που δεν παρασύρεται από τις εφήμερες φουρτούνες στην επιφάνεια.

Υπό αυτή την έννοια, χωρίς να θέλει να γίνει κανείς μάντης κακών, η κεντροαριστερή στροφή του Ποταμιού φαντάζει μονόδρομος, όσο κι αν μερίδα των στελεχών του πάρει το μονοπάτι προς τη κεντροδεξιά . Όλα αυτά υπό τη προϋπόθεση ότι το κόμμα δεν θα αυτοδιαλυθεί στη διαδρομή προς τις επόμενες εκλογές. Ένα ρηχό ποτάμι, άλλωστε, οποιοσδήποτε μπορεί άνετα να το διαβεί. Κι αν βρει την ευκαιρία κάνει και μια μπουγάδα στα νερά του.