ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Η εξοικείωση με το περιθώριο

Πρόσφατα έκανα μια πρόχειρη αναζήτηση στο google, αναζητώντας κάποιες πληροφορίες για τη μυθική θεά Άρτεμη, σε μια προσπάθεια να φρεσκάρω κάτι στη μνήμη μου. Η αλήθεια είναι ότι η αναζήτηση δεν προχώρησε ποτέ. «Σκάλωσε» -διανοητικά και πρακτικά- στο τρίτο μόλις γράμμα. Αρτ-. Τρίτη επιλογή –βάσει συχνότητας- είναι η αναζήτηση «Αρτέμης Σώρρας». Κάπου εκεί, παροδηγούμενος, «πάτησα» το όνομά του. Εντυπωσιάστηκα, είναι η αλήθεια, από το πλήθος των σελίδων στο facebook και σε άλλα αντίστοιχα μέσα που προβάλλουν αυτήν την «προσωπικότητα». Εντυπωσιάστηκα και τρόμαξα ταυτόχρονα.

Πρώτη σκέψη ήταν το «πού πάμε», την οποία, όμως, σύντομα διαδέχτηκε η άλλη. «Όπου οδηγούμαστε».
Η γενίκευση μιας ηχηρής και αμετροεπούς υστερίας στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ατμόσφαιρα είναι μάλλον δεδομένη. Σε μια εποχή που ο κόσμος αναζητά απαντήσεις, προκύπτουν άνθρωποι έτοιμοι να δώσουν τις «κατάλληλες». Εύκολες πάντα και με βάση δοκιμασμένες συνταγές που εγγυώνται τη διάδοσή τους. Όσο μάλιστα πιο τρελές και «παλικαρίσιες» είναι αυτές οι απαντήσεις, τόσο ευρύτερη προβολή υπόσχονται. Αρκεί να στοχοποιούν κάποιον αόρατο εχθρό και να εγγυώνται τη νίκη απέναντί του – μια νίκη μάλιστα εύκολη και αναίμακτη. Ωστόσο, αυτή η επικράτηση φωνών περιθωριακών στο δημόσιο λόγο δεν είναι κάτι καινούριο. Απλά, τώρα τελευταία τείνουν να αναδειχτούν και σε συστημικές, σε νόρμα παρά σε παρέκκλιση.

Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Πάνε δεν πάνε δέκα χρόνια από τότε που ένας λίγο εκνευριστικός τηλεπωλητής με διαπεραστική φωνή βασάνιζε τα ηχεία των τηλεοράσεων. Λίγο η ανάγνωση αρχαιοελληνικών συγγραμμάτων –με την απαραίτητη διαπίστωση ότι τα πάντα πηγάζουν από την αρχαία ελληνική γλώσσα, όπως το O.K. που βγαίνει από το «όλα καλά» και η μπριζόλα από το «εν πυρί ζέει όλα»-, σε συνδυασμό με το εμπόριο εθνοκεντρισμού και υπερφίαλης πατριδοκαπηλίας, λίγο και η αντικομμουνιστική υστερία τον κατέστησαν γνωστό στο ευρύ κοινό. Ως γραφικό φωνακλά μεν, γνωστό δε. Σε μια εποχή που δεν υπήρχε στην ζωή μας το ΛΑ.Ο.Σ. –πόσο μάλλον η Χρυσή Αυγή- και ο όρος «πατρίδα» είχε αφεθεί να ταυτίζεται -μέσα από παράλογες αναλύσεις- με συνυποδηλώσεις εθνικισμού ή φασισμού βρήκαν γόνιμο έδαφος φωνές υστεριάζουσες να ανθίσουν και να καθιερωθούν. Ο, περί ου ο λόγος, κ. Άδωνης Γεωργιάδης αναρριχήθηκε από τις εσχατιές της πολιτικής γραφικότητας σε θώκους υπουργικούς και σήμερα βρίσκεται στην αντιπροεδρία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θέση υπηρεσιακά θεσμική.

Την ίδια εποχή, μια δεκαετία πριν, η Χρυσή Αυγή δεν υπήρχε ούτε ως υποσημείωση στην πολιτική ζωή του τόπου, πέρα από κάποιες –ελάχιστες- δράσεις σε γειτονιές υποβαθμισμένες. Ο «χρυσαυγίτης» τότε ήταν μια νεφελώδης προσωπικότητα, κάτι σαν αστικός μύθος. Δεν τον ήξερες –ή ήξερες το πολύ έναν- και τον ταύτιζες με το «τσογλάνι» της γειτονιάς, τον περιθωριακό τύπο που αναλώνεται σε «τσαμπουκάδες» και σε μικροαπατεωνιές. Σίγουρα, πάντως, ο όρος δεν είχε πολιτικές προεκτάσεις. Λίγοι γνώριζαν ότι η Χρυσή Αυγή ήταν μόρφωμα πολιτικό και όχι απλά μια συμμορία τραμπούκων. Το πρώτο μνημόνιο όμως την έφερε στην ζωή μας. Κάποιες φωνές που παρακινούσαν σε «ξύλο» στους πολιτικούς, βρήκαν ανταπόκριση στην κοινωνία και πολιτική έκφραση μέσα από μια οργάνωση που προέβαλλε το «ματσό αντριλίκι» και την –δίκαιη- οργή των οργισμένων παλικαριών της «διπλανής» πόρτας που –πάνω απ’ όλα- δέρνουν για την Ελλάδα. Η οργάνωση αυτή σήμερα αποτελεί την τρίτη σε απεικόνιση πολιτικής δυναμικής -πολιτική- παράταξη της χώρας. Ακόμα και αν είναι φανερό πλέον στον καθένα ότι ο Κασιδιάρης, ο Ρουπακιάς και τα άλλα λεβεντόπαιδα δεν είναι και τόσο «της διπλανής πόρτας».

Λιγότερο από δέκα χρόνια πριν –ίσως είναι και μόλις δύο- ένας συμπαθής παλαβιάρης γεράκος σε ένα απροσδιόριστης φύσης κανάλι ούρλιαζε βρίζοντας κάποιους «αρκουδέηδες» και καταριόνταν με «καρκίνους» τους «Μητσοτάκηδες» και τους «Παπανδρέου». Αυτήν την υστερική αισχρολογία –που τη συγχωρούσαμε, γιατί γελάγαμε, είναι η αλήθεια- συνόδευαν και κάποιες χιλιάδες «προφητείες» παντός τύπου. Ίσως μια-δυο από αυτές να βγήκαν αληθινές –λογικό, όταν έχεις «προβλέψει» 50.000 καταστάσεις, μία να την πετύχεις... Η συνταγή όμως πέτυχε, κι ας άργησε. Η προβολή μέσα από τις ύβρεις προς δύο από τις πιο γνωστές πολιτικές οικογένειες επιτεύχθηκε. Το κλείσιμο του καναλιού - η ύπαρξη του οποίου ήταν από μόνη της ένα μυστήριο- επισφράγισε την κατάσταση. Ο Λεβέντης ήταν ένας τίμιος γέροντας, σοφός και με προβλεπτικές δυνάμεις, ο οποίος είχε φιμωθεί, ακριβώς επειδή ήταν αντισυμβατικός. Πλέον κάνει παρέα μέσα στη Βουλή στους προαναφερθέντες.

Είμαστε στην εποχή του δόγματος «τα πάντα είναι επικοινωνία», το οποίο δυστυχώς ακυρώνει το ότι όλα είναι ουσία. Έτσι λοιπόν ηρωοποιούνται οι φωνασκούντες, οι οποίοι διαχρονικά «τα έβαζαν» με έννοιες απρόσωπες, όπως τα «συμφέροντα», οι «σιωνιστές», οι «εξωτερικοί εχθροί» και προάσπιζαν με πάθος άλλες με έντονο συναισθηματικό φορτίο, όπως είναι η «πατρίδα», η «θρησκεία». Και έτσι φτάσαμε σε μια κρίσιμη ιστορική καμπή –όχι την πιο κρίσιμη, κατά το κοινώς λεγόμενο, πάντως κρίσιμη- με μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού κοινοβουλίου να είναι πολιτικά είτε αδρανής (στην καλύτερη περίπτωση), είτε επικίνδυνη για τον τόπο.

Και, σε μια κοινωνία που ζητά απαντήσεις, η πιο εύκολη παρελκυστική πολιτική είναι να θολώνεις περισσότερο τα νερά, δημιουργώντας νέες ερωτήσεις. Όσο περνάει ο καιρός, τόσο εξοικειωνόμαστε με την ανοησία, απενοχοποιούμε -ως κοινωνία- τη ρατσιστική βία, αποδεχόμαστε μια αδιέξοδη μοιρολατρία και εναποθέτουμε τις ελπίδες μας σε έναν από μηχανής θεό που θα φέρει τη λύση εύκολα, απλά και «πατριωτικά». Και το κυριότερο είναι ότι απαξιώνεται η ίδια η πολιτική, ως διαδικασία, ως στάση ζωής και ως θεσμός. Και, καθώς έχουμε επιτρέψει στο περιθώριο να γίνει νόρμα, ας μην απορούμε, όταν η κάθε αρλούμπα ανυπόληπτων αποκτά διαστάσεις και δύναται να ασκεί επιρροή στο δημόσιο λόγο. Ο κ. Σώρρας βαδίζει σε μια πεπατημένη και ας μην μας εκπλήσσει αν αύριο χτυπήσει την εξώθυρα της Βουλής. Ας μας τρομάξει όμως το ενδεχόμενο νωρίτερα.

Ο Βασίλης Νάστος είναι φιλόλογος-εκπαιδευτικός.

1 αναγνώστες σχολίασαν

Συμμετοχή στην συζήτηση
  1. Θ.Τ. 9:53 04/10/2016

    Ναι είμαστε στην εποχή που «όλα ειναι επικοινωνία», δηλ. κυριαρχει – σε Ελλάδα αλλά και διεθνώς – η συνταγή του Γκαίμπελς, σε Μ.Μ.Ε. και σε κόμματα. Αντί λοιπόν από τις τουλάχιστον απρόσωπες έννοιες «συμφέροντα» κ.λπ. προσφέρεται η έννοια-καπάκι «πελατειακό σύστημα». Που ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ μέχρι το 1981 ήταν αποκλειστικότητα της δεξιάς ( από την δεξιά μόνο στους δεξιούς ). Μετά το 1981 ένα ΜΕΡΟΣ του ΠΑΣΟΚ ΝΑΙ ΕΚΑΝΕ ΑΛΛΑΓΕΣ, αλλά βέβαια ΚΑΙ υιοθέτησε τα πελατειακά της δεξιάς ΚΑΙ τα άφησε «πλουραλιστικά» να απλωθούν παντού. Κάτι που δεν είχε αντίρρηση η «αριστερά», που ποτέ στο διαστημα 1981 – 2016 δεν στήριξε κάτι αντιπελατειακό, διεκδικούσε το «όχι αυτοί, αλλά εμεις» και έτσι η «πρώτη φορά αριστερά» μπόρεσε ΑΜΕΣΩΣ να παραείναι – άγαρμπα πελατειακή .

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.