Ένα τέταρτο σχεδόν του αιώνα από την κατάρρευση της σοβιετικής αυτοκρατορίας και ιστορικοί, αναλυτές, πολιτικοί επιστήμονες και αστρολόγοι, εξακολουθούν ακόμα να ερίζουν για τις παρενέργειες της Οκτωβριανής Επανάστασης και του περίφημου Υπαρκτού Σοσιαλισμού. Πόσον ήταν υπαρκτός, πόσον υπήρξε σοσιαλιστικός; Το μόνο σίγουρο, μια Μεγάλη Παρένθεση. Η μέγιστη φιλοδοξία του, να δημιουργήσει δηλαδή ένα νέο τύπο ανθρώπου, αποτελεί συνώνυμο της μέγιστης, επίσης, ουτοπίας που γνώρισε η παγκόσμια Ιστορία. Διόλου συμπτωματικά, ο Λένιν, ο Τρότσκι και ο Στάλιν επανέρχονται, επίκαιροι πλην ξεθωριασμένοι, στην οθόνη του θνήσκοντος 2017. Μαζί τους, μια σειρά τυχαίων συμβάντων πασχίζουν θαρρείς να μετατοπίσουν το κέντρο βάρους των εντυπώσεων. Στην Ταϊλάνδη, αφού κήδεψαν και αποτέφρωσαν προ εξαμήνου κάποιον μικροπωλητή, τον βλέπουν να επιστρέφει στη ζωή, όχι ως βρικόλακας αλλ’ ως ήρωας ολικής επαναφοράς. Την επιστημονική φαντασία χρησιμοποιεί ο Ρώσος πρόεδρος για ν’ απευθύνει μήνυμα προς τον Αμερικανό ομόλογό του. Ο Τραμπ, με την ευκαιρία του πολικού ψύχους, δεν διστάζει να χλευάσει πάλι τις θεωρίες περί κλιματικής αλλαγής, την ώρα που ο Πούτιν ψηφίζεται ως ο επιδραστικότερος ηγέτης μετά από τον Λένιν στα χρονικά της χώρας του.

Ένα γέννημα-θρέμμα των μυστικών υπηρεσιών, γνήσιος διάδοχος του πατριάρχη του κομμουνισμού και ιδανικού επαναστάτη; Γιατί όχι, αν κάτι επιδεινώνεται στη συνείδηση της εποχής μας, δεν είναι μόνον ότι οι αλλοτινοί καιροί πέρασαν ανεπιστρεπτί κι ότι οι ερχόμενοι φαντάζουν πολύ πιο σκοτεινοί, αν όχι απειλητικοί. Γίνεται κι ολοφάνερο πως, μαζί με τις συνθήκες που τους γέννησαν, ανήκουν οριστικά στο παρελθόν και οι ηγετικές φυσιογνωμίες σαν τους Αντενάουερ, Ντε Γκωλ, Κένεντι, Μπερλινγκουέρ, για παράδειγμα. Αντί των οραματιστών, μόνον διαχειριστές, γραφειοκράτες και προσωπικότητες διαταραγμένες, στην Β. Κορέα, στην Τουρκία, στις ΗΠΑ. Η τελευταία περίπτωση είναι εξόχως ενδεικτική, αν όχι ανησυχητική.

Μπορεί κι οι Έλληνες πρωθυπουργοί, κυρίως ο σημερινός, να επιχειρούν εδώ και δύο δεκαετίες να γίνουν Ανδρέας στη θέση του Ανδρέα, ίσως επειδή το αγέρωχο ύφος του Καραμανλή αντιστεκόταν πεισματικά στον λαϊκισμό και στις απομιμήσεις. Μπορεί κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις να επιβεβαιώνουν τον κανόνα, σε συγγενή πεδία του δημόσιου βίου ή της showbiz. Στον αθλητισμό, απόγονοι πρωταθλητών. Στο τραγούδι, συνεχιστές λαϊκών βάρδων όπως ο τρίτος, μικρότερος και γνησιότερος Διονυσίου. Χαρακτηριστικά, σκηνική συμπεριφορά, σωματική διάπλαση, Ήθος και αξιοσημείωτες ομοιότητες, σ’ υποχρεώνουν ν’ «αναγνωρίσεις» τον Στράτο, παρακολουθώντας τον Διαμαντή σε νυκτερινό στέκι στο Παγκράτι.

Αλλ’ ο υπερθετικός της αυθεντικότητας εξαντλείται σ’ ένα συγκεκριμένο ρεπερτόριο. Τα σουξέ κατάγονται από άλλη εποχή, αυτήν που την αποκαλούμε πλέον αναλογική (εξαιτίας της τεχνολογίας) σ’ αντίθεση με την σύγχρονη, την ψηφιακή. Ο λόγος, το ύφος, τα τεχνάσματα, οι απόψεις του Τραμπ δεν έχουν ακριβώς κάτι το ψηφιακό. Αντίθετα, τα υλικά είναι παλιομοδίτικα, παρωχημένα. Τι συνέβη λοιπόν; Το απλούστερο: με την εξαφάνιση του χθεσινού και αυθεντικού, το εξωραϊσμένο επίπλαστο διεκδικεί τη θέση του κενού, ως ακριβές κακέκτυπο. Με την βοήθεια των social media και των ψευδών ειδήσεων, οι ψηφοφόροι εμπιστεύτηκαν κάποιον, τιμωρώντας δήθεν τους υπεύθυνους για την απώλεια του γνήσιου απ’ την καθημερινή τους πραγματικότητα. Η απόλυτη παγίδα. Στην εκπνοή της συμβολικής χρονιάς, μάλιστα, η κρίσιμη δήλωση-παρέμβαση προέρχεται από τον Ινδό Chamath Palihapitiya, πρώην αντιπρόεδρο του Facebook. Απομακρυνθείτε, συστήνει, στους χρήστες. Σας προγραμματίζουν, σας αλλοιώνουν την αίσθηση της αληθινής ζωής, της επιθυμίας, των σχέσεων κάθε λογής. Ο κατακερματισμός των ιδεών, των εννοιών, των συνεκδοχών, των συνειρμών, μ’ άλλα λόγια της συνοχής του κόσμου, είναι πλέον γεγονός. Όλα είναι πιστευτά – τι να πιστέψω; Ένα αιώνα μετά τον Οκτώβρη του 1917, όλα είναι ψηφιακά – ποιόν να ψηφίσω; Βρέθηκε το αντίδοτο της Επανάστασης. Στα ξενυχτάδικα δίνει και παίρνει ο ύμνος της: «Πεθαίνω για σένα / κι ας είσαι απάτη…»