ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Ο μύθος της αξιοκρατίας

Ο Γ. Ν. καθηγητής σε περίφημο εκπαιδευτικό ίδρυμα του εξωτερικού είναι υιοθετημένος. Ο πατέρας του, κτηνοτρόφος σε ένα χωριό έξω από Τρίκαλα και η μάνα του από την Καρδίτσα. Φτωχοί άνθρωποι που έγιναν ακόμη φτωχότεροι όταν τα πρόβατα ψόφησαν και ο πατέρας έφυγε να δουλέψει σε φάμπρικα της Γερμανίας. Η οικογένεια επειδή δεν τα έβγαζε πέρα έδωσε το μικρό Ν. για υιοθεσία.

Ο Ν. δεν θυμάται πολλά πράγματα από τη βιολογική του οικογένεια. Ήταν δεν ήταν ενός έτους και η μνήμη του συγκράτησε αμυδρά μυρωδιές και τα γέλια των μεγαλύτερων αδελφών. Η νέα οικογένεια τον μεγάλωσε με αγάπη και δεν του έλειψε τίποτα. Όλα άλλαξαν για τον Ν. στα δεκατέσσερα, όταν σε κάποιες καλοκαιρινές διακοπές συνάντησαν ένα φιλικό ζευγάρι που κάτι "πέταξε" για υιοθεσία. Στον φίλο μας, παρόλο που δεν είχε κανένα παράπονο από τους γονείς, στο μυαλό του ζωντάνεψαν αναμνήσεις από την βιολογική του οικογένεια. Δεν είχε σκεφτεί ποτέ ότι θα μπορούσε να είναι υιοθετημένος. Το ζευγάρι που τον υιοθέτησε θα του μιλούσε μόλις θα έκλεινε τα δεκαοκτώ. Ο Ν. τελείωσε αγγλόφωνο σχολείο στη χώρα μας και μετά έφυγε για σπουδές στην Αγγλία με τους θετούς του γονείς. Η αποκάλυψη για την υιοθεσία από τους θετούς γονείς έγινε όταν ο Ν. ήδη φοιτούσε σε ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Αγγλίας. Το μέλλον του φαινόταν ελπιδοφόρο. Ήταν μέλος μιας διεθνούς κοινότητας, μιας ελίτ, που θα καθόριζε το μέλλον του κόσμου. Είκοσι χρόνια αργότερα, ο Ν. μετρούσε τίτλους, θέσεις και τιμές από τους συναδέλφους και την υπόλοιπη επιστημονική κοινότητα. Με αφορμή ένα συνέδριο στην Αθήνα, επισκέφτηκε  τη χώρα μας με την οικογένειά του και προσπάθησε να βρει  τις ρίζες του. Το μικρό απομακρυσμένο ορεινό χωριό που γεννήθηκε ήταν σχεδόν εγκαταλειμμένο. Ο πατέρας του είχε κάνει άλλη οικογένεια στη Γερμανία και από τα αδέλφια του, μόνο τον μεγαλύτερο γνώρισε που ζούσε στην περιοχή. Όταν άφησε το χωριό πίσω του ο Ν. σκέφτηκε ότι εν τέλει η υιοθεσία του πρόσφερε μια καλύτερη ζωή. Ο γιος του φτωχού κτηνοτρόφου κατάφερε να γίνει μέρος της διεθνούς επιστημονικής ελίτ. Φυσικά, η οικογένεια που τον υιοθέτησε ήταν πλούσια και μπορούσε να του προσφέρει άριστη εκπαίδευση. Αν έμενε στη βιολογική του οικογένεια το πιθανότερο ήταν να γινόταν βοσκός, άντε, εργάτης.

Διάβασα ένα άρθρο στη guardian πριν μερικές μέρες για τον "μύθο της αξιοκρατίας". Τι είναι η αξιοκρατία στις μέρες μας;  Οι περισσότεροι ήδη πιστεύουμε ότι τις περισσότερες φορές τις καλές δουλειές με προοπτικές τις παίρνουν εκείνοι που έχουν διασυνδέσεις και όχι όσοι έχουν τα προσόντα, τις ικανότητες  για τη θέση. Η αξιοκρατία είναι ένα φάντασμα , ο νεολογισμός που εισήγαγε στο εκπαιδευτικό σύστημα ο Γιούνγκ. Το 1958 ο Μάικλ Γιούνγκ δημοσίευσε το σατιρικό δοκίμιο «Η άνοδος της αξιοκρατίας από το 1870 ως το 2033». Σύμφωνα με τον Άγγλο, Γιούνγκ η αξιοκρατική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού μπορεί μεν να δημιουργεί ανισότητες και προνόμια αλλά αυτό γίνεται με ένα φυσιολογικό τρόπο, χωρίς να παραβιάζεται το αίσθημα του Δικαίου. Ο Γιούνγκ αποτύπωσε την τάση των μεταπολεμικών κοινωνιών να αντικαταστήσουν σταδιακά με την "αξιοκρατία" κάθε άλλη μέθοδο κοινωνικής ανέλιξης ως το 2003. Συχνά ακούμε για Έλληνες που διαπρέπουν στο εξωτερικό και σίγουρα όλοι αισθανόμαστε υπερήφανοι και περισσότερο οι γονείς και οι καθηγητές τους. Οι Έλληνες τα καταφέρνουν έξω. Οι νέοι περισσότερο από όλους έχουν "φάει" στο πετσί τους την έλλειψη αξιοκρατίας με αποτέλεσμα να ξενιτεύονται. Αξιοκρατία, σύμφωνα με μία θεωρία είναι η δυνατότητα των  πιο άξιων να αναγνωριστούν και να κερδίσουν τη θέση, τον καλύτερο μισθό για την αξία τους. Ως γνωστό, για  το κοινωνικό στάτους η μόρφωση, η σκληρή δουλειά και οι δεξιότητες είναι τα προσόντα που πρέπει να έχει κάποιος και είναι δίκαιο να αμείβεται για αυτά.  Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία τα προσόντα καθενός αποκτούν αξία μόνο μέσα σε συγκεκριμένο πλαίσιο όπου εκδηλώνονται. Με δυο λόγια οι ατομικές ικανότητες αξιοποιούνται  για να συμβάλλουν σε συλλογικούς σκοπούς. Ο δάσκαλος μπαίνει στο Παιδαγωγικό, το Κράτος πληρώνει για τις σπουδές του, αυτός παίρνει το πτυχίο του και πηγαίνει να διδάξει σε ένα σχολείο. Η πρόκληση για μια κοινωνία είναι να βρουν δουλειά οι καλύτεροι, οι πιο ικανοί. Και βέβαια οι επιχειρήσεις θα ενθαρρύνονται να δίνουν δουλειές σε ερευνητές, σε ομάδες με την ίδια νοοτροπία, που λειτουργούν αξιοκρατικά και αντέχουν τις προκλήσεις.

1 αναγνώστες σχολίασαν

Συμμετοχή στην συζήτηση
  1. Εξαιρετικό…….!

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.