ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Ο φόβος στην αυλή μας

Εσύ δεν φοβάσαι; Η γειτόνισσα με μάσκα και δυο σακούλες, η δεύτερη από το φαρμακείο στη γωνία, βάζει το πόδι της στην εξώπορτα, τόσο όσο να προλάβω να χωθώ. «Δυναμικός και οργανωμένος» χαρακτήρας όπως αυτοσυστήνεται, ανέλαβε με ζήλο την διαχείριση της πολυκατοικίας και ακόμα και ο ιός της γρίπης την έκανε ετοιμοπόλεμη. «Τις μάσκες», την ακούω να φωνάζει κάθε πρωί στα δεκάχρονα δίδυμα.

«Μα δε βλέπεις ότι ψεκάζουν τους επιβάτες στα αεροπλάνα. Είναι πανδημία.», προσπαθεί να νουθετήσει την ανιψιά που έκλεισε διήμερο του Αγίου Βαλεντίνο για Ρώμη. Ας είναι καλά ο κορωναϊός που κλείνει το μάτι βλέποντας κάποιους να επωφελούνται από την αντοχή του. Τα επιστημονικά κριτήρια για την ανακήρυξη κάποιας λοίμωξης ως πανδημίας λαμβάνουν υπόψη πρωτίστως τη θνησιμότητα και δευτερευόντως τον αριθμό όσων θα νοσήσουν. Μετά την γρίπη των χοίρων, των πουλερικών, ο ιός με το ασυνήθιστο όνομα κορώνα, αφού δίχασε ακόμα και τους γλωσσολόγους για το πώς ακριβώς γράφεται, δοκιμάζει όλο τον πλανήτη. Καθώς επιδημιολόγοι και λοιμωξιολόγοι διατείνονται ότι είναι αρκετά νωρίς για να μιλήσουν για πανδημία προσπαθώ να θυμηθώ πόσο συχνά τις τελευταίες δεκαετίες η ανθρωπότητα ζει με το φόβο.

Το 2009 με τον Η1Ν1 στο φόρτε του , ειδικοί έβγαιναν στα τηλεοπτικά παράθυρα και έλεγαν ότι θα χρειαστούμε στάδια για όσους ασθενήσουν και εκατοντάδες μονάδες εντατικής θεραπείας που έκανε το σενάριο ακόμα πιο ζοφερό. Τίποτα από αυτά δεν συνέβη και όπως αποδείχτηκε η θνησιμότητα του H1N1 ήταν η συνηθισμένη της εποχιακής γρίπης. «Εγώ, δεν ξέρω από στατιστικές, είδα το βίντεο». Στο διαδίκτυο η τρομολαγνεία καλά κρατεί. Το σίγουρο είναι ότι πουλάει. Κανένας δεν δίνει σημασία στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ούτε νοιάζεται για την πλήρη εικόνα του προβλήματος, για τη στατιστική που θα το τοποθετήσει στις σωστές βάσεις. Στις πρώτες αναζητήσεις τηλεοπτικών σειρών βρίσκεται ένα ντοκιμαντέρ με θέμα την επιδημία SARS , το 2003, ενώ το παιχνίδι προσομοίωσης με τίτλο «Πανώλη» έχει τις περισσότερες πωλήσεις στο κινέζικο Apple Store. Πώς μπορείς να χειραγωγήσεις τους πολίτες; Με ποιο τρόπο μπορείς να τους ενώσεις σε ένα συλλογικό φόβο ώστε να ξεχάσουν την φορολογία, τα ελληνοτουρκικά, την καθημερινότητα;

Μια από τις δέκα τεχνικές για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης σύμφωνα με τον στοχαστή Νόαμ Τσόμσκι, είναι να γνωρίζεις τα άτομα καλύτερα από όσο γνωρίζουν τα ίδια τον εαυτό τους. Τα τελευταία πενήντα χρόνια, με την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας άνοιξε ένα μεγαλύτερο χάσμα ανάμεσα στον μέσο πολίτη και τις ελίτ που κυβερνούν τον κόσμο. Το σύστημα έχει πια όλους τους μηχανισμούς ώστε να ξέρει τι σ’αρέσει, τι προσδοκάς, τι φοβάσαι. Σύμφωνα με τον Τσόμσκι το θεμελιώδες στοιχείο του κοινωνικού ελέγχου είναι η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής που έγκειται στην εκτροπή της προσοχής του κοινού από τα καίρια προβλήματα και τις αποφασισμένες από τις πολιτικές και κοινωνικές ελίτ αλλαγές μέσω της τεχνικής του κατακλυσμού συνεχόμενων αντιπερισπασμών. Η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής είναι απαραίτητη για να μην επιτρέψει στο κοινό να ενδιαφερθεί για απαραίτητες γνώσεις στους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της ψυχολογίας, της νευροβιολογίας και της κυβερνητικής.

«Υπήρξαν στον κόσμο τόσες πανούκλες όσο και πόλεμοι. Και παρόλο αυτά οι πανούκλες και οι πόλεμοι βρίσκουν τους ανθρώπους το ίδιο απροετοίμαστους.», γράφει ο Αλμπέρτ Καμί στην «Πανούκλα». Στην ήρεμη παραλιακή πόλη ο θάνατος των χιλιάδων τρωκτικών κανέναν δεν ανησύχησε ώσπου οι πρώτοι ξαφνικοί θάνατοι βάζουν σε υποψία τους υπόλοιπους. Ο γιατρός είναι σίγουρος ότι πρόκειται για επιδημία και συγκεκριμένα για την πανούκλα όμως οι κυβερνώντες δεν θέλουν να ακούσουν λέξη. Οι θάνατοι αυξάνονται γεωμετρικά καθημερινά. Το νοσοκομείο γεμίζει. Ο νομάρχης απαγορεύει την έξοδο. Στο αρχικό στάδιο όλοι πιστεύουν ότι η επιδημία θα αντιμετωπιστεί. Σύντομα όλη η πόλη χωρίζεται στα δύο. Η επιδημία θερίζει. Η επικοινωνία με τον έξω κόσμο έχει απαγορευτεί. Οι ήρωες του Καμί αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο απέναντι στην εξορία, στον φόβο, στον θάνατο. Η ελπίδα που στην αρχή ήταν ζωντανή, μετά χάνεται. Ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Ο καθένας φέρνει στη μνήμη του σκηνές από τη ζωή του, ο ένας με την οικογένειά του, ο άλλος με τους φίλους του. Όπως λέει ο ίδιος ο Καμί : Όλοι ζούσαν χωρίς μνήμη και ελπίδα. Ζούσαν στο παρόν. Η πανούκλα είχε στερήσει από όλους τη δύναμη της αγάπης, ακόμα και της φιλίας. Γιατί η αγάπη ζητάει λίγο μέλλον.

Δεν υπάρχουν ακόμη σχόλια.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.