ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Ομόνοια

Είδες την πλατεία; "Ζωντάνεψε το κέντρο", "Το σιντριβάνι γέμισε νερό", "η πλατεία έδιωξε την μιζέρια", ήταν μερικά από τα σχόλια για την ανάπλαση της πλατείας Ομονοίας. Όλοι έχουν κάτι να πουν, οι παλιότεροι να θυμηθούν και η θεία Ευτέρπη να πετάξει το κλασικό "ραντεβού στου Μπακάκου". Ως γνωστό, η καρδιά της πρωτεύουσας έχει ένα εντυπωσιακό παρελθόν ιστορίας και αισθητικών επιλογών που δίχασε κατά καιρούς τους κατοίκους.

Ήταν μεσημέρι της 14ης Οκτωβρίου του 1862, όταν οι Αθηναίοι πανηγύριζαν την έξωση του βασιλιά στην τότε πλατεία Όθωνος που μετονομάστηκε σε πλατεία Ομονοίας. Σύμφωνα με τα αρχιτεκτονικά σχέδια των Κλεάνθη και Σάουμπερτ, το 1834, ο χώρος προοριζόταν για την ανέγερση των Ανακτόρων αφού η θέα στην Ακρόπολη ήταν μοναδική. Το σχέδιο όμως απορρίφτηκε από τον Λουδοβίκο, τον πατέρα του Όθωνα επειδή η περιοχή γειτνίαζε με εργατικές κατοικίες. Έτσι, το 1834 , τα σχέδια επανεξετάζονται και η αναθεώρησή τους ανατίθεται στον αρχιτέκτονα Λέο Φον Κλέντσε. Στα νέα σχέδια η πλατεία θα είναι κυκλική ενώ θα ήταν ομώνυμη του τότε βασιλιά. Το σημερινό όνομα της δόθηκε το 1862 χάρη της συμφιλίωσης των δυο αντιμαχόμενων πολιτικών παρατάξεων των ορεινών και των πεδινών που έδωσαν όρκο συμφιλίωσης.

Στις αρχές του 19ου αιώνα η πλατεία δενδροφυτεύεται, φωταγωγείται και κατασκευάζεται στο κέντρο της πολυγωνική εξέδρα μουσικής ενώ περιμετρικά της χτίζονται εμβληματικά ξενοδοχειακά συγκροτήματα που αλλάζουν την όψη της πόλης. Η κατασκευή του υπόγειου σιδηροδρόμου Αθηνών-Πειραιώς γίνεται η αιτία της ανάπλασης της πλατείας. Στις φωτογραφίες του 1930 βλέπουμε ότι η πλατεία είναι κυκλική με μαρμάρινα κιγκλιδώματα στις εισόδους του υπόγειου σταθμού, θυμίζει ευρωπαϊκή πρωτεύουσα και ήδη έχει αρχίσει να αποκτά και μεγάλο εμπορικό ενδιαφέρον. Στην αναβάθμιση βοηθούν και οι αφίξεις νέων καταστημάτων όπως το "Βυζάντιο", το "Σολώνειο", το "Ομόνοια" που δίνουν άλλο αέρα στην περιοχή, ανοίγοντας τις πόρτες τους στις κυρίες ενώ ορχήστρες με τραγουδιστές και τραγουδίστριες του μελοδράματος αναλαμβάνουν την μουσική υπόκρουση. Ο Δήμαρχος Σπύρος Μερκούρης το 1931 ανακοινώνει την ανάπλαση της πλατείας θέλοντας να καλύψει τις τρύπες του υπόγειου εξαερισμού. Τα αγάλματα των οκτώ μουσών, αντί των εννέα για λόγους συμμετρίας, που τοποθετήθηκαν για να καλυφθούν οι αεραγωγοί δεν έμειναν για πολύ καιρό. Τη δεκαετία του `50 η Αθήνα εκσυγχρονίζεται. Κατασκευάζεται μια υπόγεια πλατεία με τράπεζες με καταστήματα και κυλιόμενες σκάλες.

Ο ελληνικός κινηματογράφος έχει αποτυπώσει μοναδικά την ιστορική πλατεία με τα σιντριβάνια καθώς η Ομόνοια γίνεται σημείο αναφοράς όχι μόνο για τους Αθηναίους αλλά και για όλους εκείνους που έφταναν από την επαρχία για να εγκατασταθούν στην πρωτεύουσα.

Το 1958 ο γλύπτης Γιώργος Ζογγολόπουλος και ο αρχιτέκτονας Κώστας Μπίτσιος, κερδίζουν τον διαγωνισμό που είχε προκηρυχτεί από το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων για την ανάπλαση της πλατείας. Η πρόταση του Ζογγολόπουλου και Μπίτσιου που περιλαμβάνει μια κυκλική υδάτινη σύνθεση στο κέντρο της οποίας υπάρχει το αφαιρετικό γλυπτό "Ποσειδώνας".

Ο "Δρομέας" του γλύπτη Κώστα Βαρώτσου θα γράψει τη δική του ιστορία στο περιπετειώδες παρελθόν της πλατείας. Το εντυπωσιακό γλυπτό του Βαρώτσου τοποθετήθηκε στην Ομόνοια επί δημαρχίας Μιλτιάδη Έβερτ και αντιδημαρχίας πολιτισμού Σταύρου Ξαρχάκου. Η εικαστική πρόταση επιδίωκε την πειραματική και προσωρινή τοποθέτηση έργων τέχνης σε κεντρικά σημεία της Αθήνας με στόχο την εξοικείωση των κατοίκων με την τέχνη και τους σύγχρονους δημιουργούς. Ο "Δρομέας", που αρχικά το όνομά του ήταν "Ξένος", όμως για κάποιο λόγο, το πιθανότερο λόγω της κίνησης του γλυπτού, επικράτησε το πρώτο, είχε φανατικούς και άλλους τόσους εχθρούς. Το εμβληματικό γλυπτό, τόσο ως προς τις διαστάσεις του όσο και ως προς την τομή με τα ασυνήθιστα υλικά με τα οποία είχε κατασκευαστεί σίγουρα ξένισε όσους Αθηναίους δεν είχαν σχέση με τη σύγχρονη τέχνη. Όταν άρχισαν οι εργασίες για την κατασκευή του μετρό αποφασίστηκε αρχικά η "κατεδάφιση" του "Δρομέα" και μετά από αντιδράσεις η προσωρινή μεταφορά του στην πλατεία της Μεγάλης του Γένους Σχολής και από τον Μάιο του 1994 επί της οδού Βασιλίσσης Σοφίας, απέναντι από το Χίλτον και την Εθνική Πινακοθήκη.

Έχουν περάσει 150 χρόνια από εκείνο το μεσημέρι της 14ης Οκτωβρίου, όταν ο πρόεδρος της προσωρινής κυβέρνησης, Δημήτρης Βούλγαρης, απευθύνεται μετά την δοξολογία στο συγκεντρωμένο πλήθος και λέει, "ας ορκισθώμεν επί της Πλατείας ταύτης, της λαβούσης ήδη το ωραίον της Ομονοίας όνομα", η οποία γνώρισε δόξες, παρακμή, φιλοξένησε ιστορικά καφενεία και συγκεντρώσεις, σχολιάστηκε καυστικά από γελοιογράφους, πέρασε τη γκρίζα εποχή και τώρα ας ευχηθούμε να μην μείνει αποκομμένη από την λαμπρή ιστορία της.

Δεν υπάρχουν ακόμη σχόλια.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.