ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Μορατόριουμ – “πάγωμα” η μόνη εθνικά επωφελής λύση

Ελάχιστα διήρκεσε η “ύφεση” της ελληνικής στρατιωτικής αντιπαράθεσης καθώς, λίγες ώρες μετά το διάγγελμα του Πρωθυπουργού, το τουρκικό ωκεανογραφικό άλλαξε πάλι πορεία και επιστρέφει στην διαφιλονικούμενη περιοχή.

Ο κ. Ερντογάν, αν και ορθολογικός παίκτης, συνεχίζει έναν επικίνδυνο “πόλεμο νεύρων” με την Αθήνα, χωρίς κατά τα φαινόμενα να υπολογίζει σωστά ότι κινδυνεύει να προκαλέσει μια στρατιωτική αναμέτρηση που μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική και για την Ελλάδα και για τον ίδιο. Δεν αντιλαμβάνεται δηλαδή ότι η Αθήνα, καθώς δεν έχει στρατηγική, μπορεί εύκολα να γίνει αυτή ανορθολογικός παίκτης, “πράκτορας του χάους”, εφόσον η πολιτική της τάξη έχει πολύ περιορισμένη αντίληψη των προβλημάτων, αλλά είναι και επί της ουσίας αδύναμη, δεν έχει ούτε τις αντοχές να καταβάλλει το κόστος επώδυνων παραχωρήσεων που θα ήταν ενδεχομένως διατεθειμένη κατά τα άλλα να κάνει.

Η Αθήνα φοβάται, αλλά ο φόβος, αν δεν τον ελέγξει κανείς, μπορεί να οδηγήσει σε δύο αντιδράσεις: είτε σε φυγή, είτε σε επίθεση.

Υπό τις παρούσες συνθήκες και τα δύο ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Και το ενδεχόμενο να πάμε σε καταστροφική πολεμική αναμέτρηση και το ενδεχόμενο να οδηγηθούμε σε καταστροφικές παραχωρήσεις. Μπορεί μάλιστα να έχουμε και τα δύο!

Η καλύτερη λύση και για τις δύο χώρες θα ήταν ενδεχομένως μια επιστροφή στο μορατόριουμ Μέρκελ ή μια παραλλαγή του, στην αποφυγή δηλαδή και από τις δύο χώρες οποιασδήποτε νέας κίνησης που να θεωρηθεί προκλητική. Δεν γνωρίζουμε αν είναι δυνατή, θα άξιζε όμως να γίνει η προσπάθεια.

Το καλύτερο θα ήταν μάλιστα να μπορούν να συζητήσουν απευθείας Ερντογάν και Μητσοτάκης. Κάτι όμως που δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να γίνει όσο η ελληνική πλευρά παραμένει σε κρίση στρατηγικής και δεν μοιάζει να γνωρίζει τι ακριβώς επιδιώκει. Και η καλύτερη διπλωματική ή στρατιωτική τακτική δεν έχει νόημα και οδηγεί συχνά σε αντίθετα αποτελέσματα όσο δεν υπάρχει σαφής γενική στρατηγική και επαρκής αντίληψη των παραμέτρων του προβλήματος και της επικαθορίζουσας περιφερειακής και παγκόσμιας κατάστασης.

Στο ελληνικό υπουργείο Άμυνας πάντως, όπως γράφει το “Πρώτο Θέμα” υπάρχει η βεβαιότητα ότι το Oruc Reis δεν είναι σε θέση να διεξάγει σεισμικές έρευνες, άποψη με την οποία διαφωνούν άλλοι παρατηρητές. Μεγάλη εντύπωση έχει προκαλέσει επίσης στους έλληνες στρατιωτικούς το ότι ο σχηματισμός των πέντε τουρκικών πολεμικών πλοίων έχει δημιουργήσει έναν κλοιό «ασφαλείας» συνοδεύοντας το ερευνητικό Oruc Reis. Σε τακτικό επίπεδο και με δεδομένο ότι η πλεύση του τουρκικού στολίσκου γίνεται σε ανοιχτή θάλασσα, ο σχηματισμός των πέντε τουρκικών πολεμικών πλοίων με το Oruc Reis μοιάζει με τον τέλειο στόχο. Πρόκειται για πλου που γίνεται σε ανοικτή θάλασσα και τα έξι τουρκικά πολεμικά πλοία μοιάζουν με «sitting ducks» που θα μπορούσαν να αποτελέσουν εύκολο στόχο, «βούτυρο στο ψωμί» των πολεμικών ναυτικών που κατά τη διάρκεια του έτους πραγματοποιούν ναυτικά γυμνάσια των οποίων τα πιο εύκολα σενάρια παραπέμπουν σε αυτή την εικόνα.

Των τελευταίων εξελίξεων προηγήθηκε αναγγελία συνάντησης Δένδια – Πομπέο, συνάντηση του ‘Ελληνα Υπουργού ‘Αμυνας με τον Ισραηλινό Πρέσβη, ανακοίνωση έκτακτης μετάβασης του Υπουργού Εξωτερικών στο Ισραήλ, ανακοίνωση της ισραηλινής πρεσβείας ότι υποστηρίζει τις ελληνικές θέσεις (και δήλωση του υιού Νετανιάχου υπέρ της Ελλάδας!). Η δήλωση αυτή έγινε σύμφωνα με ορισμένες (μη διασταυρωμένες πάντως) πληροφορίες μετά από παράκληση της κυβέρνησης ώστε να αμβλυνθεί η εντύπωση ότι το υποτίθεται σύμμαχο της Ελλάδας και της Κύπρου Ισραήλ, την έκανε με «μικρά πηδηματάκια» στην πιο κρίσιμη στιγμή.

Η όχι πολύ συγκεκριμένη και άνευ πρακτικής σημασίας δήλωση της ισραηλινής κυβέρνησης είναι η πρώτη από την είσοδο, εδώ και πάνω από έξη μήνες, στο οξύτερο σημείο της κρίσης και μετά από επανειλημμένες δηλώσεις ισραηλινών υπουργών και του πρέσβη ότι το Ισραήλ δεν θα βγάλει τον στόλο του, ότι δεν θεωρεί την Τουρκία εχθρό και την θέλει στο ευρύτερο πλαίσιο μεσογειακών συνεργασιών. Οι δηλώσεις αυτές θα μπορούσαν να θεωρηθούν και ως έμμεση ενθάρρυνση προς την ‘Αγκυρα, υπό τη μορφή διαβεβαίωσης ότι δεν έχει τίποτα να φοβάται στην περίπτωση κλιμάκωσης με την Ελλάδα. Φυσικά, αν ο κ. Ερντογάν πεισθεί από τέτοια “σήματα” κακό του κεφαλιού του θα κάνει και εν γένει έχει αποδειχθεί όπως είπαμε ορθολογικός παίκτης, αλλά μπορεί να κάνει σοβαρά σφάλματα, όπως με την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους το 2015. Δεν γνωρίζουμε εξάλλου επακριβώς τι συμβαίνει με τις διαφορετικές τάσεις στο τουρκικό σύστημα εξουσίας. Ούτε και κανείς άλλος στην Ελλάδα που ξοδεύει μεν το μισό  προϋπολογισμό της για να αντιμετωπίσει υποτίθεται την Τουρκία, δεν έχει όμως άξιες λόγου και ανεξάρτητες υπηρεσίες πληροφοριών, κέντρα μελέτης ή και πεπειραμένους ανταποκριτές ακόμα στη γείτονα και βασίζεται συνήθως σε υστερόβουλους ξένους για να αντιληφθεί τι συμβαίνει εκεί.

Θυμάμαι μια συνάντησή μου με τον αείμνηστο υπουργό άμυνας και παρολίγον διάδοχο του Ανδρέα Παπανδρέου, τον Γεράσιμο Αρσένη, λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Το πρώτο πράγμα που μου είπε ήταν “Εδώ δεν ξέρουν τίποτα για την Τουρκία. Μόνο οι Αμερικανοί μούπαν μερικά πράγματα”.

Υπενθυμίζουμε ότι καμμία ελληνοτουρκική κρίση δεν σχεδιάστηκε στην Ελλάδα ή την Τουρκία.

Θυμίζουμε ότι ο Μακάριος πίστευε ότι έχει την έγκριση των Βρετανών όταν ζητούσε την αναθεώρηση του συντάγματος της Ζυρίχης που οι ίδιοι είχαν επιβάλλει. Θυμίζουμε ότι ο ταξίαρχος Ιωαννίδης είχε και αυτός την εντύπωση ότι δεν θα αντιμετώπιζε πρόβλημα στο σχέδιο του να ενώσει την Κύπρο με την Ελλάδα, αλλά ένωσε την Τουρκία με τη Βόρειο Κύπρο. ‘Οταν κατάλαβε τι συνέβαινε και θέλησε να πάει σε πόλεμο, διαπίστωσε ότι οι ένοπλες δυνάμεις ελέγχονταν από τη CIA από τον βαθμό του λοχαγού κι απάνω. Θυμίζουμε ότι και ο Μακάριος πίστευε ίσως ότι έχει το κεφάλι του ήσυχο όταν κοτζάμ Κίσσινγκερ τον διαβεβαίωνε, τον Μάιο του 1974, ότι “είναι ένας πολύ μεγάλος ηγέτης για έναν τόσο μικρό τόπο”, ενώ ήδη σχεδίαζε την ανατροπή και τη δολοφονία του. Θυμίζουμε ότι και ο κ. Τσίπρας πίστευε ότι έχει το μπάκινγκ ΗΠΑ και Ισραήλ για την αλλαγή των μνημονιακών όρων.

Η δυνατότητα μιας κυβέρνησης να στηρίζεται σε στεγανοποιημένες εθνικές διαδικασίες ανάλυσης και πληροφοριών, στο δικό της μυαλό και στις δικές της αισθήσεις, είναι από τα πιο κρίσιμα στοιχεία σε μια κρίση και πολύ περισσότερο σε οποιαδήποτε αναμέτρηση. Αλλοιώς κινδυνεύει μια χώρα, η πολιτική (ή και η στρατιωτική ηγεσία της) να μετατραπεί σε “πράκτορα του χάους” και να χρησιμοποιηθεί, εν αγνοία της, για σκοπούς που δεν υποπτεύεται καν. Αυτό συνέβη με την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου το 2010 και με την κυβέρνηση Τσίπρα το 2015. Ελπίζουμε να μη συμβεί – και με πολύ χειρότερες συνέπειες – και με την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Πηγή: konstantakopoulos.gr

2 αναγνώστες σχολίασαν

Συμμετοχή στην συζήτηση
  1. Άμα διαθέτουμε εσένα , κ. Κωνσταντόπουλε , Δημήτρη (αγνώστων λοιπών στοιχείων )
    Τι να κάνουμε τους Τούρκους και τον πρόεδρο τους Ερντογάν ;

  2. Άμα έχουμε εσένα, κ. Δημήτρη Κωνσταντόπουλε ,
    Τι να τους κάνουμε τους Τούρκους και τον Ερντογάν.τους;

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.