Αυτά τα φαινομενικά πανίσχυρα άτομα που ηγούνται των κρατών της Γης, που τα βλέπει κανείς κορδωμένα στις εθνικές παρελάσεις των κρατών τους, που φαινομενικά διευθύνουν (αλλά στην πραγματικότητα διευθύνονται από) πανίσχυρους μηχανισμούς, που έχουν στη διάθεσή τους την τεράστια συσσωρευμένη γνώση όλης της ανθρώπινης ιστορίας, πρωτοφανή οικονομικά και τεχνικά μέσα, όπλα που μπορούν να καταστρέψουν εκατό πλανήτες σαν τη Γη, επιβεβαίωσαν ακόμα μια φορά, με τη Διάσκεψη της Γλασκώβης, ότι δεν είναι παρά ελάχιστα, μικροσκοπικά ανθρωπάκια, που ελέγχονται, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, από μια ελαχιστότατη και βαθειά αντιανθρώπινη ολιγαρχία του Πλούτου και της Δύναμης, μια ολιγαρχία που οδηγεί την ανθρωπότητα στην καταστροφή της με μαθηματική ακρίβεια, αν δεν προκαλέσει έναν τεράστιο και παγκόσμιο ξεσηκωμό των ανθρώπων.

Μετά από 15 μέρες συζητήσεων και διαπραγματεύσεων για το πώς θα αντιμετωπισθεί η κλιματική αλλαγή, που είναι ο μεγαλύτερος βέβαιος κίνδυνος που αντιμετωπίζει (και αντιμετώπισε ποτέ στην ιστορία του) το ανθρώπινο γένος, και που πρέπει να αντιμετωπισθεί εντός της τρέχουσας δεκαετίας, αλλιώς δεν θα μπορεί να αντιμετωπιστεί, οι ηγέτες και αντιπρόσωποι όλων των κρατών του κόσμου δεν μπόρεσαν να καταλήξουν εντός της προθεσμίας (που έληγε το βράδυ της Παρασκευής) σε ένα κάπως υποφερτό κείμενο που να μην είναι ανυπόφορη φλυαρία και εν τέλει κοροϊδία.

Και όχι μόνο αυτό, αλλά δεν κατάφεραν σε κανένα κείμενο να συμφωνήσουν, διαφωνώντας στα περισσότερα κύρια θέματα, όπως είναι, μεταξύ άλλων, η υποχρέωση των κρατών να εμφανίσουν του χρόνου εθνικούς στόχους που να συνάδουν με την επιδίωξη του 1,5 βαθμού αύξησης της θερμοκρασίας, η οικονομική βοήθεια στον παγκόσμιο Νότο και οι επιδοτήσεις των ορυκτών καυσίμων. Έτσι, αποφάσισαν να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις για το κλίμα στη Γλασκώβη και το Σαββατοκύριακο, μπας και καταλήξουν σε κάτι, έστω και λίγο παρουσιάσιμο.

Παρόλο που το ίδιο το αξίωμά του επιβάλλει την αισιοδοξία και μια μετριοπάθεια στις εκφράσεις, ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ αναγκάστηκε να παραδεχθεί προχθές, σε μια συνέντευξη προς το Ασσοσιέτεντ Πρες ότι, ναι μεν ο στόχος να μην υπερβεί η αύξηση της θερμοκρασίας τον 1,5 βαθμό είναι ακόμα επιτεύξιμος, βρίσκεται όμως τώρα “στην εντατική” και “επιζεί με αναπνευστήρα”, προσθέτοντας ότι μέχρι το τελευταίο λεπτό της διάσκεψης πρέπει να ελπίζουμε.

Δύσκολα, άλλωστε, θα μπορούσε να περιμένει κανείς κάτι σοβαρότερο από τη Γλασκώβη. Όπως επισήμανε το ίδιο το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ, στην ανάλυση που έκανε των εθνικών στόχων των κρατών για τη συγκράτηση της ανόδου της θερμοκρασίας, και εφόσον αυτοί τηρηθούν, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη θα φτάσει τους 2,7 βαθμούς Κελσίου έως το τέλος του αιώνα (έναντι επιδίωξης για 1,5). Σήμερα έχουν αρχίσει να εμφανίζονται ήδη πολύ σημαντικά φαινόμενα (ακραία καιρικά φαινόμενα, παρατεταμένοι καύσωνες, μεγα-πυρκαγιές σε τεράστιες εκτάσεις της Σιβηρίας, του Καναδά, των ΗΠΑ και της Μεσογείου, φοβερές βροχές και πλημμύρες) με τη θερμοκρασία να έχει ανέβει μόνο 1,1 βαθμούς Κελσίου εν σχέσει με την προβιομηχανική εποχή. Μόνο η Βρετανία, η Ε.Ε., η Κόστα Ρίκα και η Χιλή έχουν θέσει εθνικούς στόχους συμβατούς με το όριο του 1,5 βαθμού.

Το κυριότερο κέρδος από τη διάσκεψη αυτή είναι ότι αυτή τη φορά οι ηγέτες των κρατών δεν κατάφεραν να κοροϊδέψουν, όπως κατάφερναν μέχρι τώρα με κούφιες υποσχέσεις, και επομένως ανοίγει ένας δρόμος για μαζική κινητοποίηση των λαών, που ξυπνάνε σταδιακά, με τη “βοήθεια” άλλωστε των όλο και συχνότερων καταστροφών που υφίστανται.

Ακόμα και τα κύρια μέσα ενημέρωσης του μεγάλου Κεφαλαίου υποχρεώθηκαν να παραδεχτούν την αλήθεια. Το Business Insider έγραψε ότι η διάσκεψη απετέλεσε μια “ιστορική αποτυχία”, οι Financial Times τη χαρακτήρισαν, σε κύριο άρθρο τους, ως “περισσότερο αέρα παρά πρόοδο”, υπογραμμίζοντας ότι η απόφαση των ΗΠΑ να μην υπογράψουν μια συμφωνία διακοπής της εξόρυξης άνθρακα υπήρξε ένα μεγάλο πλήγμα στις προσπάθειες ελέγχου της θερμοκρασίας.

Χαρακτηριστικό της έλλειψης σοβαρότητας των κρατών και των κυβερνήσεών τους, είναι ότι η διάσκεψη δεν αφιέρωσε ούτε μία μέρα από τις εργασίες της στο ζήτημα της γεωργίας, που παράγει το ένα τέταρτο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Ενθαρρυντικό οπωσδήποτε είναι το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, παρακάμπτοντας τον Ψυχρό Πόλεμο που έχει εξαπολύσει η Ουάσιγκτον, κατέληξαν σε μια πολύ σπάνια κοινή δήλωση για την κλιματική αλλαγή, έστω και αν κάνει λόγο για επιδίωξη να μη ξεπεράσει η υπερθέρμανση του πλανήτη τους δύο βαθμούς και “ει δυνατόν” τον ενάμιση, που είναι ο στόχος της συμφωνίας του Παρισιού και το σημείο από το οποίο και πάνω θα συμβούν τα εντελώς τρομερά. Οι στόχοι δεν θα πραγματοποιηθούν όμως, ακόμα και αν τους διακηρύσσουν ΗΠΑ και Κίνα, αν δεν πιεσθούν πολύ έντονα από την κοινή τους γνώμη και βεβαίως είναι ασύμβατοι με περιβάλλοντα ψυχρού πολέμου.

Άλλωστε, για να μη βγει τίποτα της προκοπής από τη Διάσκεψη της Γλασκώβης, οι βιομηχανίες ορυκτών καυσίμων έχουν καταφέρει να τρυπώσουν μέσα στις ίδιες τις εθνικές αντιπροσωπείες, καμιά πεντακοσαριά λομπίστες, για να ελέγχουν και άμεσα, από κοντά, τους πολιτικούς ηγέτες που οι ίδιες χρηματοδοτούν, μπας και περάσει από το κεφάλι τους η ιδέα να σταματήσουν την κοροϊδία και να πάρουν επαρκή μέτρα για τη σωτηρία του κλίματος. Ξοδεύουν 200 εκατομμύρια δολάρια ετησίως οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες για να εμποδίζουν πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Εκατοντάδες διαδηλωτές που εκπροσωπούσαν κοινότητες αυτοχθόνων λαών, νέους και κινήματα μπήκαν μέσα στην αίθουσα που διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις, φωνάζοντας “Κρατήστε ζωντανό τον 1,5 βαθμό” (την επιδίωξη δηλαδή της Συμφωνίας του Παρισιού για το όριο θέρμανσης του πλανήτη έως το 2100) προτού ενωθούν με χιλιάδες διαδηλωτές έξω από την αίθουσα για μια εκδήλωση που ονόμασαν “Ολομέλεια των Λαών”, κατ’ αντιδιαστολή προς την Ολομέλεια των Κρατών μέσα στην αίθουσα, καταδικάζοντας την αποτυχία των κυβερνήσεων να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα περιόριζε την θέρμανση του πλανήτη στον 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα μέχρι τα τέλη του αιώνα.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα υπό διαπραγμάτευση μέτρα στη Γλασκώβη, ακόμα κι αν τηρηθούν, γιατί η συμφωνία δεν θα είναι δεσμευτική και δεν θα περιέχει κυρώσεις, θα είναι δηλαδή ευχολόγιο, θα βάλουν τον πλανήτη σε μια τροχιά που θα τον οδηγήσει μεταξύ αύξησης 1,8 και 2,5 βαθμών Κελσίου. Σύμφωνα με το IPCC αν η θερμοκρασία της Γης ανέβει πάνω από τον 1.5 βαθμό θα προκληθεί μη αντιστρέψιμη βλάβη στο περιβάλλον, θα υπάρξουν άμεσα εκατομμύρια θύματα στις κοινότητες ανά τον κόσμο που θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και θα μειωθεί έως και κατά δύο τρίτα (!) το ΑΕΠ του παγκόσμιου Νότου (που παλιότερα ονομάζαμε Τρίτο Κόσμο και όπου κατοικεί η πολύ μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων).

Το IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) είναι το όργανο που έχουν συγκροτήσει, σε μια εντελώς σπάνια ομοφωνία, 195 κράτη του κόσμου, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, για να παρακολουθεί τα θέματα του κλίματος και να παρέχει πληροφορίες στις κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς για να χαράσσουν πολιτική.

Οι οργανώσεις που αγωνίζονται για τη σωτηρία του κλίματος επέκριναν ιδίως τα πλούσια έθνη του κόσμου, αυτά που έχουν και τα περισσότερα μέσα να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και αυτά που συνεισφέρουν περισσότερο σε αυτό, για την απροθυμία τους να κινητοποιήσουν τους οικονομικούς πόρους που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. “Δράση για το κλίμα σημαίνει απόρριψη των μεγάλων ρυπογόνων σχεδίων, όπως οι αγορές του άνθρακα, τα σχήματα αποζημίωσης για ζημιές και πραγματικές λύσεις όπως να πληρώσουν οι ρυπαντές”, υπογράμμισε η Corporate Accountability (“Υπόλογες Επιχειρήσεις” την Πέμπτη. Το σχέδιο κειμένου που επεξεργάζονται στη Γλασκώβη επικρίνεται για την αδύναμη γλώσσα του σχετικά με το σταμάτημα της καύσης άνθρακα και των επιδοτήσεων των κρατών στις βιομηχανίες ορυκτών καυσίμων. Οι βιομηχανίες αυτές όχι μόνο δεν πληρώνουν για το ότι χρησιμοποιούν και καταστρέφουν το φυσικό κεφάλαιο της ανθρωπότητας, αλλά, από πάνω, πληρώνονται και από τα κράτη, από τους φορολογούμενους δηλαδή, για να το κάνουν…

Οι εκπρόσωποι των οικολογικών κινημάτων καταδίκασαν επίσης την εμμονή των κυβερνήσεων να πλασάρουν αυτό που ονομάζουν δήθεν τεχνολογικές λύσεις (techno-fixes) και “ψευτολύσεις”, όπως την τεχνολογία σύλληψης του άνθρακα, λύσεις που θεωρούν στην πραγματικότητα ως τρόπους για να παρακάμψουν το πραγματικό κόστους και να μην το καταβάλλουν οι πολυεθνικές και τα πλούσια κράτη. “Το σχέδιο συμφωνίας σκοτώνει τη συμφωνία του Παρισιού και δεν προβλέπει χρηματοδότηση, προσαρμογή, ζημιά για τους ρυπαντές”, τόνισε χαρακτηριστικά η Meena Raman του Δικτύου του Τρίτου Κόσμου και των Φίλων της Γης από τη Μαλαισία.

Ορισμένα κράτη απειλούνται με ολοσχερή εξαφάνιση εξαιτίας της ανόδου της στάθμης των θαλασσών λόγω της κλιματικής αλλαγής, στην οποία ουδόλως έχουν συνεισφέρει, όπως υπενθύμισε ο υπουργός Εξωτερικών του Τουβάλου, ενός νησιωτικού κράτους μεταξύ Χαβάης και Αυστραλίας, που μίλησε στους ηγέτες στη Γλασκώβη έχοντας βυθίσει τα πόδια του σε νερό μέχρι τα γόνατα, μπας και τους συγκινήσει. Μάταιος βέβαια κόπος γιατί αυτοί οι τύποι δεν θα είχαν ασφαλώς βρεθεί στις θέσεις τους αν είχαν την ικανότητα να συγκινούνται.

Τα πράγματα είναι όμως πολύ πιο ζόρικα για τις οικονομίες της μεγάλης πλειοψηφίας των κρατών του κόσμου, του παγκόσμιου Νότου δηλαδή. Ορισμένοι υπολογίζουν σε 20% την πτώση του ΑΕΠ τους μέχρι το 2050 και το 64% μέχρι το 2100, αν ξεφύγουμε από το όριο του 1,5 βαθμού.

Οι εκπρόσωποι των πλουσίων χωρών, πλουσίων σημειωτέον γιατί λεηλάτησαν επί πολλούς αιώνες το πλεόνασμα όλης της ανθρωπότητας, δεν τηρούν ούτε καν τις υποσχέσεις τους. Είχαν δεσμευτεί να δίνουν ετησίως 100 δισ. δολάρια (που είναι τίποτα στην πραγματικότητα) για να βοηθάνε τις φτωχότερες χώρες να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Ούτε κι αυτό δεν το κάνουν όμως. Τώρα ανακοίνωσαν ότι ανέβαλαν το μέτρο για τρία χρόνια, μέχρι το 2023. Το πράγμα έχει αρχίσει και γίνεται κάπως γελοίο, γιατί στο σχέδιο απόφασης οι ίδιες οι κυβερνήσεις εξέφρασαν “βαθιά λύπη” γιατί απέτυχαν (οι ίδιες!) έως τώρα να δώσουν την οικονομική βοήθεια που υποσχέθηκαν και, αντί να τα δώσουν τώρα και με το παραπάνω, την αναβάλλουν πάλι, ενώ κάνουν γενναιόδωρες υποσχέσεις διπλασιασμού το 2025. Θα ήταν ίσως καλύτερα αντί να πηγαίνουν τόσοι άνθρωποι στη Γλασκώβη για να περνάνε τον καιρό τους συντάσσοντας ανοησίες, να δώσουν απευθείας στον Τρίτο Κόσμο τα κολοσσιαία ποσά που στοιχίζουν αυτές οι διασκέψεις.

Υπάρχει πάντως κάτι θετικό. Το ζήτημα συντηρείται και γίνεται πολύ πιο έντονο στην παγκόσμια πολιτική ατζέντα, ενώ σημαντικά τμήματα της νεολαίας, που δεν κουβαλάνε τα βαρίδια και τη γεροντική ιδιοτέλεια των παλαιότερων γενιών και της πλούσιας (αν και όλο και πιο άνισης) Δύσης, συνειδητοποιούν πλέον ότι η μόνη επιλογή είναι η δράση και η αυξανόμενη πίεση.

Αντί να κοροϊδεύουμε την Γκρέτα, κρύβοντας τη δική μας χρεωκοπία και τη χρεωκοπία και ιδιοτέλεια της γενιάς μας, με φτηνά, όσο και γελοία σχολιάκια για τον αυτισμό της, καλύτερα θα κάναμε να την ακούσουμε, γιατί από μικρό και από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια.

Ένας 25άρης Αμερικανός έγραψε ένα πολύ συγκινητικό άρθρο στους Los Angeles Times, υπό τον τίτλο “Η ελπίδα δεν είναι επιλογή, η δράση είναι”, όπου περιγράφει τις σκέψεις και τα αισθήματα μιας γενιάς που μεγάλωσε μέσα στο φόβο της κλιματικής αλλαγής και εξηγεί ότι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί η απαισιοδοξία και η κατάθλιψη είναι η δράση, όσο μικρές και αν φαίνονται οι πιθανότητες επιτυχίας. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Ούτε για την κλιματική αλλαγή, ούτε για κανένα άλλο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή.