ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Άρθρο σε εφημερίδα

Γ.Α. Παπανδρέου: Ο δρόμος της δίκαιης ανάπτυξης: Μετάβαση σε ένα νέο βιώσιμο μέλλον

Όταν κάποιος σήμερα, επιχειρεί να προσεγγίσει τα ζητήματα της ανάπτυξης με αντιλήψεις και πρακτικές του παρελθόντος, τότε με μαθηματική ακρίβεια σχεδιάζει με… μεγάλη επιτυχία, την επιστροφή σε μια «κανονικότητα», που το μόνο που μπορεί να προσφέρει είναι συνεχείς κρίσεις και νέες μεγάλες ανισότητες.

Οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις, επιβεβαιώνουν το αδιέξοδο ενός άδικου οικονομικού συστήματος, που η μετεξέλιξή του, με την παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου και την υπερσυγκέντρωση του πλούτου στα χέρια λίγων, έχει προσλάβει εφιαλτικές διαστάσεις.

Βιώνουμε ήδη, την εργασία που δεν γνωρίζει σύνορα, με τους ψηφιακούς νομάδες να αποτελούν μια συνηθισμένη κατάσταση, ιδιαίτερα μετά τη συνεχιζόμενη πανδημία.

Έτσι όμως, η εργασία παγκοσμιοποιείται, χωρίς να αποκομίζει ανάλογα, τα οφέλη που γνώρισε το κεφάλαιο με την παγκοσμιοποίησή του.

Κρίσεις και ανισότητες, εντέλει, επιφέρουν συνεχή ασύμμετρα πλήγματα στα ανθρώπινα δικαιώματα και στη Δημοκρατία.

Όλα όσα είχαμε πετύχει με το μεταπολεμικό επίτευγμα των κοινωνικών αγώνων, το κοινωνικό συμβόλαιο που εμπέδωνε εμπιστοσύνη, ελπίδα και προοπτική, δηλαδή συνοχή στις κοινωνίες μας, και άρα τις προϋποθέσεις για μια ανάπτυξη που σε έναν σχετικά ικανοποιητικό βαθμό διαχεόταν, αποτελούν πλέον προϊόντα σε ανεπάρκεια.

Τώρα, η δημοκρατική μας οργάνωση πρέπει να επανασχεδιαστεί, να επανεμβαπτιστεί στις αξίες του ανθρωπισμού και του διαφωτισμού, και η ανάπτυξη να προσλάβει βιώσιμο πράσινο πρόσημο. Παράλληλα,χαρακτήρα συμμετοχικό, κοινωνικά δίκαιο, διασφαλίζοντας τη συμμετοχή όλων στα οφέλη της ανάπτυξης. Με αυτές τις προϋποθέσεις, η μετάβαση της ανθρωπότητας προς μια νέα φωτεινή ιστορική περίοδο, θα είναι ειρηνική και δημιουργική.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, κάποιοι δεν μπορούσαν καν να φανταστούν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα αποτελούσαν μια καθημερινή πραγματικότητα, ακόμη και για την παραδεισένια Μεσόγειο. Όπως και το ότι η ανθρωπότητα, ένεκα των κατακτήσεων της ιατρικής, θα μπορούσε να ξαναζήσει πανδημίες. Πολύ περισσότερο, ότι οι δυνατότητες του ψηφιακού κόσμου, θα άλλαζαν οριστικά την ανθρώπινη επικοινωνία, αλλά και τον χαρακτήρα της εργασίας, τους δημοκρατικούς μας θεσμούς.

Σήμερα, όλα αυτά είναι παρόντα και ιδιαίτερα πιεστικά. Ο ήχος των μεταβολών που επιφέρουν στη ζωή μας είναι εκκωφαντικός και τα αποτελέσματα των επιπτώσεών τους πολλές φορές, δραματικά. Είναι τόσο έντονα, που παράγουν δευτερογενή φαινόμενα, σε σημείο τέτοιο, που πολλοί απαξιώνουν τις θετικές πλευρές των επιτευγμάτων της επιστήμης, αναιρούν ακόμη και την αξία της επιστημονικής αλήθειας.

Αντί να συζητούμε το πώς θα αξιοποιήσουμε για το καλό της ανθρωπότητας τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας, κάποιοι φτάνουν στο σημείο να δαιμονοποιούν την επιστήμη.

Την ίδια στιγμή όμως, δεν μπορούμε να «φετιχοποιήσουμε» την επιστήμη. Πρέπει να υπηρετεί τον άνθρωπο αλλά και τις προτεραιότητες που θέτει η κοινωνία. Και αυτό, απαιτεί μια συμμετοχική διαδικασία διαβούλευσης μεταξύ της επιστημονικής - ακαδημαϊκής κοινότητας και της κοινωνίας,για όλες τις πτυχές της ανάπτυξης. Κάτι που στη χώρα μας στερούμαστε.

Αντί διαλόγου και δημοκρατικής διαβούλευσης, ο δημόσιος διάλογος μετατρέπεται σε αρένα μίσους και διχασμού.
Η διαρκής και αδιέξοδη συγκρουσιακή αντίληψη, που οδηγεί ακόμα και στην βία, πρέπει να δώσει την θέση της στη συλλογική γνώση και δράση, στην ανάδειξη της αξιοπρέπειας του καθενός μας.
Η πολιτική μέσα από την δημοκρατική συμμετοχή του πολίτη, είναι η πρόκληση, το ζητούμενο σήμερα.
Αν δεν το καταφέρουμε, θα διολισθαίνουμε διαρκώς σε ένα ζοφερό περιβάλλον, και σε έναν αγώνα εξουσίας μεταξύ ισχυρών, χωρίς αρχές. Με την δημοκρατία σε ομηρία.

Σήμερα ο πολίτης, βλέπει τα εισοδήματά του να μειώνονται διαρκώς, πληρώνει καθημερινά όλο και πιο ακριβά αγαθά και υπηρεσίες, και βιώνει όλο και πιο πιεστικά ένα καθεστώς ανασφάλειας και περιορισμού των δικαιωμάτων του.
Η ανάπτυξη δεν είναι ουδέτερη. Είτε θα υπηρετεί το κοινό συμφέρον, τον πολίτη, τον λαό, είτε θα λειτουργεί προς όφελος των λίγων και σε βάρος όχι μόνο των πολιτών, αλλά και του περιβάλλοντος, της υγείας μας, της παιδείας μας, της ίδιας της αναπτυξιακής προοπτικής, καθώς θα βαθαίνει η ανισότητα και θα μεταναστεύουν οι νέοι μας.

Όλα αυτά τα μείζονα ζητήματα, καλούν σε επανακαθορισμό αφενός μεν του θεσμικού οπλοστασίου, ώστε να διασφαλιστεί μια δημοκρατική, συμμετοχική και δίκαιη προοπτική, αφετέρου δε, του οικονομικού και αναπτυξιακού προτύπου, που μπορεί και πρέπει να οξυγονωθεί από αυτήν τη θεσμική επανεκκίνηση, αλλά και να διασφαλίσει μια πράσινη βιώσιμη διέξοδο, που θα συμβάλει καθοριστικά, ώστε η ανθρωπότητα να αποκλείσει τη βέβαιη συνάντησή της με τα βράχια της αυτοκαταστροφής της.

Σε αυτό το πλαίσιο, οφείλουμε να προσεγγίσουμε πλέον, και το αναπτυξιακό όραμα της Δυτικής Ελλάδας. Πολύ περισσότερο, αν αναλογιστούμε την αντίφαση που χαρακτηρίζει τα υπαρκτά συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής μας, σε σχέση με την υφιστάμενη πραγματικότητα. Μια αντίφαση που επιβάλει την ανάγκη να αλλάξουμε πορεία.

Να λειτουργήσουμε απελευθερωτικά και λυτρωτικά για τις κοινωνικές δυνάμεις του τόπου μας, της Ελλάδας ολόκληρης, και να επαναπροσδιορίσουμε την ταυτότητα με την οποία ως Ελληνισμός θα συνομιλήσουμε με την ιστορία.

Είναι γεγονός ότι, αυτό το μείζον διακύβευμα, έχει και ιδεολογικές αναφορές, που σημαίνει, πολιτικό πρόσημο. Το δίλημμα είναι: προοδευτική διέξοδος ή συντηρητική καθήλωση και εντέλει, περιθωριοποίηση;

Η Δυτική Ελλάδα, προσφέρει εκτός από τα αναξιοποίητα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, και όλες τις δυνατότητες για να πρωταγωνιστήσει στην πορεία προς ένα καλύτερο, αλλά διαφορετικό μέλλον.

Εμείς οφείλουμε να αγωνιστούμε για να διαμορφώσουμε τους αναγκαίους όρους και τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να καταστεί δυνατή αυτή η προοπτική.

Σε συνέργεια με τους φορείς, με το χώρο της γνώσης, με την κοινωνία των πολιτών.
Αξιοποιώντας σύγχρονα εργαλεία για την εμβάθυνση της δημοκρατίας.
Το ζητούμενο; Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, που θα βλέπει ολιστικά την πορεία μας σε μια νέα, αλλά και διαφορετική κανονικότητα. Σχέδιο, με όραμα, αλλά και αποτελεσματικό, ικανό να φέρει το διαφορετικό. Θέτοντας τους άξονες για το νέο βιώσιμο, πράσινο και ψηφιακό παραγωγικό μοντέλο, που θα προσδιορίσει τη θέση μας στον κόσμο.

Με την ολοκλήρωση των συγκοινωνιακών έργων, των υποδομών διαχείρισης των απορριμμάτων, των σύγχρονων και έξυπνων ενεργειακών υποδομών που έχουν τόσο καθυστερήσει.
Με τη δημιουργία του φορέα διαχείρισης του Φράγματος Πείρου – Παραπείρου και τη δρομολόγηση των απαιτούμενων παρεμβάσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.
Με την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων ανάπλασης τόσο στην παραλιακή ζώνη της Πάτρας, όσο και σε άλλες περιοχές που θα επιλέξουν οι τοπικές κοινωνίες.
Με παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, μελλούμενων και υφιστάμενων, όπως η διάβρωση των ακτών. Αλλά και με την ενεργειακή και αντισεισμική θωράκιση των υποδομών.
Με την ενίσχυση θεσμών, όπως οι ενεργειακές κοινότητες, για την ανάπτυξη των ΑΠΕ για τους πολλούς, δίνοντας έμφαση στον αγώνα για ενεργειακή δημοκρατία, με τους πολίτες όχι μόνο καταναλωτές αλλά και παραγωγούςενέργειας, και με έξυπνες παρεμβάσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας που θα περιορίσουν το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας.
Με την ενίσχυση σε υποδομές αλλά και σε έμψυχο δυναμικό των μονάδων υγείας, όπως δείχνει και η κατάσταση στο Καραμανδάνειο.
Με τη δημιουργία υποδομών για τη δημιουργική πολιτιστική βιομηχανία, ενισχύοντας τη δράση ενός δυναμικού που τα τελευταία χρόνια δείχνει ακόμα πιο έντονα να υπάρχει, δημιουργώντας την απαιτούμενη κρίσιμη μάζα. Όπως έγινε πριν μερικά χρόνια με τις start up επιχειρήσεις στην περιοχή.
Με τον εκσυγχρονισμό των υποδομών που θα συνεισφέρουν στην ολόπλευρη και εναλλακτική ανάπτυξη του τουρισμού, όπως του Χιονοδρομικού Κέντρου Καλαβρύτων. Αναδεικνύοντας όμως, όλες τις ομορφιές της περιοχής, παράκτιες και ορεινές. Αλλά και περιοχές με ιδιαίτερα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, όπως το Φαράγγι του Βουραϊκού και η Στροφυλιά.
Αναδεικνύοντας και τον αγροτουρισμό ως τρόπο ανάπτυξης μειονεκτικών περιοχών, όπου θα προβάλλονται εκτός των περιοχών φυσικής ομορφιάς και τα τοπικά μας προϊόντα. Προϊόντα υψηλής ποιότητας.
Υποδομές που αν ολοκληρωθούν στην ώρα τους, μπορούν να κάνουν την περιοχή χώρο διαμονής ψηφιακών νομάδων.
Γιατί η περιοχή - όπως βέβαια και η χώρα ολόκληρη -, διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Φυσική ομορφιά, κλιματική ισορροπία, πολιτισμό και ιστορία. Φιλόξενους ανθρώπους.

Όλα αυτά, απαιτούν τη συνέργεια των φορέων και τη διαβούλευση με τους πολίτες. Την κοινή δράση όλων μας. Χωρίς άλλες καθυστερήσεις.

Και βέβαια, αξιοποίηση με διαφάνεια, σοβαρή εμπλοκή των φορέων της κοινωνίας, σχέδιο και ορθολογισμό, όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων (Ελλάδα 2.0, νέο κοινοτικό πλαίσιο, κα).

Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για τη Δυτική Ελλάδα, για τη χώρα;

Μπορούμε, για παράδειγμα, να μετατρέψουμε τους τομείς της υγείας και της παιδείας σε πρωτοπόρους τομείςδιεθνούς εμβέλειας, καθιστώντας τη χώρα ένα δημιουργικόhub ή δημιουργώντας πολλούς «κόμβους συμμετοχής»νέων, Ελλήνων και μη; Και με οφέλη, όχι μόνο οικονομικά από την εξωστρέφεια των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά δίνοντας έμφαση σε μια ανάπτυξη με στήριγμα τη γνώση,όχι το «μέσον».

Μπορούμε.

Διαθέτουμε άξιο ανθρώπινο δυναμικό που μπορεί να δημιουργήσει συνέργειες σε όλους τους τομείς. Από τον πρωτογενή τομέα ως την έρευνα και την καινοτομία. Και με τη συμμετοχή του να προσδιορίσει τις προτεραιότητες.

Προϋπόθεση βέβαια, να διδαχθούμε από τις οδυνηρές εμπειρίες του παρελθόντος. Να ξεφύγουμε από την παρασιτική και πελατειακή αντίληψη εκμετάλλευσης του πλούτου της χώρας και να οδηγηθούμε σε μια δημιουργική και παραγωγική Ελλάδα, που θα εδράζεται στη γνώση, στον εκσυγχρονισμό των μονάδων εκπαίδευσης, στην απελευθέρωση της τοπικών κοινωνιών και της αυτοδιοίκησης από συγκεντρωτικές εξαρτήσεις.

Έτσι θα εγγυηθούμε πρωτοπόρα ποιότητα, νέες αντιλήψεις και δεξιότητες για την ανάπτυξη, παιδεία που θα ξεπερνά το στενό στόχο της επαγγελματικής αποκατάστασης, και θα προωθεί την ολιστική καινοτόμα σκέψη, τις δια-κλαδικές και διεπιστημονικές οικονομικές/επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, τη δυνατότητα για μεγάλες αλλαγές στη χώρα μας.

Γιατί πιστεύω βαθιά ότι, οι νέοι, οι νέες και οι προοδευτικές δυνάμεις της κοινωνίας μας, πρέπει να ακουστούν, να πάρουν πρωτοβουλίες, να συμμετέχουν ενεργά στην προσπάθεια για τη δημιουργία μιας σύγχρονης δημοκρατικής πολιτείας, συμμετοχικής, παραγωγικής, με μια βιώσιμη, πράσινη και δίκαιη οικονομία.

Δεν υπάρχουν ακόμη σχόλια.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.