ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ
ΑΝΔΡΕΑΣ
ΤΥΡΟΣ
76ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΝΝΩΝ: Εδώ το Χόλιγουντ, εκεί το.. Άουσβιτς
Σαν παράλληλη δράση, τόσο γνώριμη στο σινεμά. Όπου παρακολουθείς δυό τουλάχιστον, εκ πρώτης όψεως άσχετες μεταξύ τους, αφηγήσεις/ιστορίες που επηρεάζουν δραματουργικά η μιά την άλλη, ακόμα κι αν δεν συναντηθούν οι ήρωές τους ποτέ ως το τέλος της ταινίας. Κάπως έτσι εξελίσσεται και το φεστιβάλ. Εκτός αιθουσών, το κόκκινο χαλί, οι αστέρες, ο διαγωνισμός των εμφανίσεων, ο θόρυβος και οι δηλώσεις/συνεντεύξεις, με τις μπίζνες στο τέλος της ημέρας, από τη μια. Επί της οθόνης, τα προϊόντα της καλλιτεχνικής δημιουργίας, η ανάδειξη νέων ταλέντων κι η δυναμική των υποψήφιων για την κατάκτηση του μεγάλου βραβείου.
Σύμπτωση; Το ίδιο 24ωρο, μέσα στο σαββατοκύριακο, ο θρίαμβος του Χόλιγουντ στην είσοδο του PALAIS και το πρώτο φαβορί να κάνει αισθητή την παρουσία του, με τίτλο "Zone of Interest". Αν υπήρχε βραβείο κοινού (δημοφιλίας, μάλλον), θα το διεκδικούσαν φέτος στήθος με στήθος ο Τζόνι Ντεπ κι ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο. Τον πρώτο, βέβαια, τον διαδέχθηκαν οι Μάικλ Ντάγκλας, Χάρισον Φορντ, Ίθαν Χοκ, Σον Πεν, έτσι ώστε να προτείνουν μερικοί κακεντρεχείς την θέσπιση διακρίσεων Καλύτερου Γήρατος (Ωρίμανσης, επί το τρυφερότερον). Αν συνυπολογίσεις την γυναικεία ομάδα (Κέιτ Μπλάνσετ, Έλεν Μίρεν, Ιζαμπέλ Ιπέρ) μ' επικεφαλής την Κατρίν Ντενέβ που φιγουράρει ασπρόμαυρη από το παρελθόν στην αφίσα της διοργάνωσης ή της Νάταλι Πόρτμαν και Τζούλιαν Μουρ, πρωταγωνίστριες στο μετριότατο δράμα του Τοντ Χέινς "May December", οι προτιμήσεις και οι βαθμολογίες αρχίζουν ν' αποκλίνουν δυσανάλογα.
Ενώ για τον μόνιμο σχεδόν πρωταγωνιστή του Μάρτιν Σκορσέζε εδώ και χρόνια, δεν υπάρχει ίχνος αμφισβήτησης. Ο ντι Κάπριο όχι μόνον ηλεκτρίζει το πλήθος των θαυμαστών, τα βάζει ακόμα και με το ψιλόβροχο, κρατάει την σωματική ισορροπία κρατώντας εκατέρωθεν τον βετεράνο σκηνοθέτη και τον διάσημο συμπρωταγωνιστή του Ρόμπερτ ντε Νίρο, κι επιπλέον αγγίζει την πιο στέρεη, ίσως, ερμηνεία της καριέρας του στο εκτός συναγωνισμού δράμα εποχής "Killers of the Flower Moon". Τοιχογραφία του μεσοπολέμου στην Οκλαχόμα, όταν μια κοινότητα ερυθροδέρμων εξοντώνεται κυριολεκτικά από ένοπλους σφετεριστές μιας περιοχής πλούσιας σε πετρέλαιο. Απληστία, δολοφονίες, επιχειρηματικές συμφωνίες, εκβιασμοί και συγκάλυψη, το αμερικανικό όνειρο βουτηγμένο (και γεννημένο) στο αίμα. Όχι, δεν θα έκανε "άλλη μια ταινία για τους λευκούς που έσωσαν τον κόσμο" δηλώνει ο δημιουργός του "Ταξιτζή", βραβευμένου εδώ σχεδόν πριν πέντε δεκαετίες. Πιο εύκολο το έργο για τους δυό ηθοποιούς, ντε Νίρο και ντι Κάπριο, σε ρόλους "κακών", θείου κι ανηψιού. Άργησες λίγο Μάρτιν, όχι;
Από το τρίωρο, πολυδάπανο έπος μέχρι το πρώτο φαβορί στον ορίζοντα του διαγωνιστικού προγράμματος, λίγες ώρες δρόμος, πάντα στην επίσημη αίθουσα Λυμιέρ. Μια οκταετία περίπου μετά από εκείνο το "Under the Skin", ο Τζόναθαν Γκλέιζερ επιστρέφει δριμύτερος, ταράζοντας τα νερά και, κυρίως, την βολική προσέγγιση στο γεμάτο αποστροφή και στερεότυπα σύμπαν του Ολοκαυτώματος. Η "Λίστα του Σίντλερ", "Ο πιανίστας", "Ο γιος του Σαούλ", τι να προστεθεί; Το μυθιστόρημα του Μάρτιν Έιμς (απεβίωσε προ ημερών) προσφέρει την αφορμή μιας ελεύθερης διασκευής/μεταφοράς. Η περίφημη "Zone of Interest" εκτείνεται μεταξύ του στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουσβιτς και της γειτονικής οικίας, όπου ζουν ο Γερμανός διοικητής, η γυναίκα του και τα πέντε τους παιδιά. Πώς να ευδοκιμήσει οποιαδήποτε απόπειρα κατασκευής ειδυλλιακού περιβάλλοντος, όταν ο διαρκής, υπόκωφος ήχος απ' την μηχανή του θανάτου υπονομεύει την καθημερινή τους ζωή; Δεν χρειάζεται ν' αναπαραστήσεις τον όλεθρο, το έγκλημα, τον τρόμο. Το Κακό δηλητηριάζει τους πάντες και τα πάντα, σαν αόρατη ραδιενέργεια, σαν οι ανθρώπινες λειτουργίες να υπακούν στο πρωτόκολλο του Αποτρόπαιου. Εντός του οι εξαιρετικοί ηθοποιοί (επικεφαλής η Σάντρα Χίλερ), θαρρείς είναι, ταυτόχρονα, και ηθικά μολυσμένες υπάρξεις, και φαντάσματα της κόλασης. Έργο-πρόκληση, πηγαδάκι απαιτητικό.