ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Αναγκαία η αξιολόγηση της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος

Η αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) από τρεις τράπεζες σε συνδυασμό με την συμμετοχή της Unicredit στο μετοχικό κεφάλαιο της Alpha χαιρετίστηκαν ως μια πρόσθετη ένδειξη της εισόδου της χώρας σε μια νέα κανονικότητα.

Έχοντας η χώρα κλείσει και το κεφάλαιο της ενισχυμένης εποπτείας είναι χρήσιμο να γίνει μια αξιολόγηση ποιο ήταν τελικά το κόστος/όφελος για τον Έλληνα φορολογούμενο από την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος.

Με λίγα λόγια, αν ο Έλληνας φορολογούμενος βγαίνει κερδισμένος ή αντίθετα καταγράφει οριστικά ζημιές από τη συμμετοχή του ΤΧΣ στην ανακεφαλαιοποίηση και την εξυγίανση των τραπεζών και σε τι ύψος μπορεί να ανέρχονται αυτές.

Το ΤΧΣ δημιουργήθηκε με το Ν.3864/2010. Αρχικά είχε στη διάθεση του 10 δις ευρώ από τα 110 δις του μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας. Το ΤΧΣ αν παρίστατο ανάγκη, μετά την εισήγηση της Τράπεζας της Ελλάδος, θα συμμετείχε στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου μιας τράπεζας με κοινές μετοχές. Μετά τη διάλυση του όλα τα περιουσιακά στοιχεία θα περιέρχονταν στο Ελληνικό Δημόσιο.

Η χώρα με τη δεύτερη δανειακή σύμβαση διέθεσε στο ΤΧΣ  συνολικά 50 δις ευρώ καθώς είχε προαποφασιστεί η αναδιάρθρωση του χρέους και είχαν αρχίσει να συσσωρεύονται τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Μέχρι τις εκλογές του Μάϊου του 2012 το ΤΧΣ δεν συμμετείχε σε καμία ανακεφαλαιοποίηση. Ως Υπουργός Οικονομικών υποστήριξα ότι προεκλογικά δεν έπρεπε να προχωρήσει η κυβέρνηση Παπαδήμου σε ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μετά το PSI, έχοντας τη συναίνεση των Ε. Βενιζέλου και Α. Σαμαρά. Η άποψη μου ήταν ότι η απόφαση αυτή καθώς και η υλοποίηση της θα πρέπει να πραγματοποιηθεί από μία κυβέρνηση με νωπή εντολή από τους Έλληνες πολίτες. Έτσι, επιλέχθηκε να γίνει η προσωρινή ανακεφαλαιοποίηση που έλυσε προσωρινά αλλά κατά τρόπο αποτελεσματικό το πρόβλημα καθώς όλες οι τράπεζες είχαν αρνητικά ίδια κεφάλαια.

Η κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ τροποποίησε τη νομοθεσία για την ανακεφαλαιοποίηση δίνοντας στους ιδιώτες μετόχους το δικαίωμα να διατηρήσουν τον έλεγχο των τραπεζών υπό την προϋπόθεση ότι θα κατέβαλαν το 10% του μετοχικού κεφαλαίου. Οι θεσμικοί δανειστές της χώρας μέσω αυτής της προϋπόθεσης για εκταμίευση επιδίωξαν να αποφευχθεί η κρατικοποίηση των τραπεζών, επιθυμία και των βασικών μετόχων των τραπεζών. Έτσι, το ΤΧΣ με την ανακεφαλαιοποίηση του 2013 δεν πήρε τον έλεγχο των τραπεζών. Με την ανακεφαλαιοποίηση που έγινε το 2014 και στην οποία μετείχαν μόνο ιδιώτες το ΤΧΣ έχασε σημαντικό μέρος από το ποσό που είχε δώσει στις τράπεζες λόγω της διάχυσης της συμμετοχής του στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών. Το ΤΧΣ διέθεσε επίσης περίπου 13,5 δισεκ. ευρώ για να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό τραπεζών που εξυγιάνθηκαν-εκκαθαρίστηκαν. Μέχρι το 2014 υπήρχε περιθώριο ανάκτησης των τοποθετήσεων του ΤΧΣ όπως προκύπτει από τα στοιχεία εκείνης της περιόδου.

Η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα, απόρροια της πολιτικής διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με τους θεσμούς, και η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων εξαιτίας της στάσης πληρωμών από τους δανειολήπτες κατέστησαν αναγκαία το 2015 μια νέα ανακεφαλαιοποίηση. Έτσι, αποφεύχθηκε το «κούρεμα» των καταθέσεων όπως προέβλεπε η νέα Κοινοτική οδηγία BRRD που τέθηκε σε εφαρμογή την 1/1/2016. Με την ανακεφαλαιοποίηση αυτή το ποσοστό συμμετοχής του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο διαχύθηκε και η αξία των μετοχών που είχε το ΤΧΣ από την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση σχεδόν μηδενίστηκε. Το ΤΧΣ συμμετείχε στην ανακεφαλαιοποίηση αυτή με 5,5 δις από τα 25 δις που είχαν προβλεφθεί για την ανακεφαλαιοποίηση στο τρίτο μνημόνιο.

Έκτοτε το ΤΧΣ συμμετείχε ξανά (μαζί με ιδιώτες μετόχους) σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών Πειραιώς και Αlpha  το 2021, καθώς και στην ανακεφαλαιοποίηση της Attica Bank που πραγματοποιήθηκε σε δύο δόσεις το 2021 και το 2023. Το 2022 η κυβέρνηση της ΝΔ με νομοθετική πρωτοβουλία παρέτεινε την ημερομηνία λήξης του ΤΧΣ στο 2025 και προσέθεσε στο σκοπό του την αποεπένδυση.

Πρόσφατα το ΚΕΠΕ δημοσίευσε μια μελέτη με την οποία επιχείρησε να αποτιμήσει το όφελος ή το κόστος για τον Έλληνα φορολογούμενο από την αποεπένδυση που υλοποιεί το ΤΧΣ. Εκτίμησε ότι το κόστος είναι πολύ υψηλό ανερχόμενο σε πάνω από 40 δις ευρώ και πρότεινε να γίνει μια πιο λεπτομερής αξιολόγηση της προσπάθειας για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος.

Με αφορμή τη μελέτη αυτή και τις εκτιμήσεις που περιλαμβάνει υποστηρίχτηκε ότι το κόστος για το ΤΧΣ από τη συμμετοχή του στην αναδιάρθρωση των τραπεζών είναι μικρότερο. Το επιχείρημα είναι ότι οι τράπεζες είχαν ομόλογα του δημοσίου και υποχρεώθηκαν να συμμετάσχουν στο PSI και να ανταλλάξουν τα «κουρεμένα» ομόλογα. Τότε έχασαν 37,7 δις και επομένως αυτό το ποσό που ζημίωσε τις τράπεζες και ωφέλησε το δημόσιο θα πρέπει να συνυπολογιστεί στην ανάλυση κόστους οφέλους.

Αυτή όμως είναι μια λανθασμένη από νομικής σκοπιάς άποψη αλλά και από τη σκοπιά της πολιτικής οικονομίας. Νομικά γιατί μπορεί να εγείρει διεκδικήσεις από όσους πέραν των τραπεζών έχασαν από το PSI. Από τη σκοπιά της πολιτικής οικονομίας οδηγεί σε απαξίωση του ρόλου του PSI στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.  Επίσης, τα κεφάλαια που δόθηκαν στο ΤΧΣ περιλαμβάνονται στο δημόσιο χρέος. Αν η έξοδος από τις τράπεζες δεν αποδώσει τα ποσά που διατέθηκαν, το αντίστοιχο χρέος θα πρέπει να εξοφληθεί από άλλες πηγές και όχι για το λόγο που δημιουργήθηκε. Η ανάληψη αυτού του χρέους από το δημόσιο υπήρξε εξ αντικειμένου η επιλογή για να διασωθούν οι καταθέτες ώστε να μην ζήσει η χώρα την εμπειρία της Κύπρου και να διασφαλιστεί η χρηματοοικονομική σταθερότητα.

Για αυτό είναι αναγκαία μια συνολική αξιολόγηση που θα διαχωρίζει όμως την ανακεφαλαιοποίηση από την αναδιάρθρωση μέσω εξυγίανσης. Στη 1η περίπτωση τα ποσά κάλυψαν τις συσσωρευμένες ζημίες και ανακεφαλαιοποίησαν οιονεί βιώσιμες στις τράπεζες, έναντι των οποίων το ΤΧΣ πήρε μετοχές ή και μετατρέψιμο χρέος (CoCos). Στη 2η περίπτωση,  τα ποσά δόθηκαν για την εξυγίανση τραπεζών και το κλείσιμό ή τη μεταβίβαση του υγιούς τμήματός τους. Το ΤΧΣ απέκτησε απαίτηση ως πιστωτής από τη διαδικασία εκκαθάρισης. Αποπληρώνεται δηλαδή από τα έσοδα από τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων, κυρίως μη εξυπηρετούμενων δανείων, των υπό εκκαθάριση  τραπεζών.

Και στη συνέχεια να αναζητηθεί τι θα είχε προκύψει αν προσέφευγε η χώρα σε εναλλακτικές επιλογές που ακολούθησαν άλλες χώρες όπως ΗΠΑ, Η.Β. (UKFI), Ιρλανδία (ΝΑΜΑ), Ισπανία (FROB και SAREB). Προφανώς αυτή είναι μια δύσκολη αλλά χρήσιμη άσκηση για να δούμε αν με μια εναλλακτική επιλογή θα μπορούσε να είχε περιοριστεί η ζημιά. Για παράδειγμα τι θα συνέβαινε αν είχε υιοθετηθεί η Bad Bank.

Μια άλλη επιλογή θα ήταν το ελληνικό Δημόσιο να δημιουργήσει ένα Fund στο οποίο θα περνούσε μετά τη λήξη του ΤΧΣ τις μετοχές που θα είχε στη διάθεση του με μόνο σκοπό το ετήσιο μέρισμα και τη διαχείριση των εναπομενουσών συμμετοχών, με κατάργηση του ΤΧΣ, άρση τυχόν veto rights και ελευθερία κινήσεων στις διοικήσεις, με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

Αυτή η αξιολόγηση με τις εναλλακτικές επιλογές ίσως μας δώσει την ευκαιρία να κατανοήσουμε και να διδαχτούμε από τα λάθη που έγιναν στην πολιτική για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος ώστε σε μια μελλοντική κρίση να τα αποφύγουμε προς όφελος των φορολογουμένων, των καταθετών αλλά και για να κάνουμε πιο ανθεκτική την οικονομία έχοντας ένα εύρωστο τραπεζικό σύστημα.

10 αναγνώστες σχολίασαν

Συμμετοχή στην συζήτηση
  1. Μαργαρίτα
    Απάντηση
    22:13 29/11/2023

    Πανελλήνιος Σύλλογος Οργανωμένων Κλεφτών, η αλλιώς ΠΑΣΟΚ. Για να μην γράφουμε πολλά Μπόγδη και κουράζουμε τον κόσμο.

  2. Δημοσθένης Μπόγδης
    Απάντηση
    0:00 29/11/2023

    @ Mαργαριτα

    Στον κολπο του Σαν Φρανσισκου ύπαρχουν πολυ φημισμένες γέφυρες για
    τ ´ αυτοκίνητα που κετακινούνται στην πολυκοσμη αλλά και πανέμορφη .
    Περιοχή της Β.Καλιφορνιας .. έξη ( 6 ) τον αριθμό .
    Στις καρδιές όμως των εργαζομενων αμερικανών της Δυτικής αυτής Ηπείρου
    Από την Αλασκα Μέχρι το Μεξικό , η τα νησιά της Χαβάης στον Ειρηνικό Ωκεανό,
    Η Λέξης Bridge , Harry Bridges καλύτερα.,
    Είναι το όνομα του ιδρυτού της εργατικής μας ένωσης ….
    Αυτόν που με προσέλαβε Και με διδαξε πως να αντιμρετοπιζω την πρόοδο .
    Αυτήν που @πετθυνεται στον λαό .
    Επαναλαμβάνω I.L.W. U. …
    Ξεστραβώσου Μαργαρίτα ,
    Διάβαζε την ιστορία …

  3. Δημοσθένης Μπόγδης
    Απάντηση
    23:30 28/11/2023

    @ Μαργαρίτα
    ΤΟ μόνο που ξέρεις είναι ο κακός σου ο κσιρος και η προστυχιά σου !
    Μια κατάστασης που σε διακατέχει γιατί ίσως οφείλεται στην
    άτυχη σου φύση. .
    Να μενεις σεξοαολικα ανικανοποίητη και η ψυχολογία σου
    ( λεν οι ειδικοί σε τέτοιες περιπτώσεις )
    Μετατρέπεται σε μίσος ….
    πολιτικα δεν βγάζεις νόημα σε ότι υποοιστηριζεις ,
    Αλλά και στο ότι δεν βλέπεις τίποτε θετικά ή σταθερό !στην ζωή σου ,,,,,
    Άμα δεν εκρφραζει τίποτε ή , διαψεύδεσαι από τα ρπδρωμενα .
    ή , όταν ξεχνάς τι έχεις πει και γράψει σε προηγουμενα σχολια !!
    Κάνεις κολοτουμπες και συ όπως ο Τσιπρας . Ο Καραμανλής σου ,
    ο Καμμένος ,
    Ο χ4ιστιδουλος , και ο Κασιδιάρης σου .
    Εγώ πάντως δεν εχω ρατσισμό αλλά ούτε και ομοφιλικες τάσεις .
    Που τα βρίσκεις
    Και πως τα γράφεις αυτά εναντίον μου θα μας πεις κάποτε , ελπίζω .
    Επίσης από το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής που υποστηρίζω με όλες τις δυνάμεις
    που διαθέτω με την πείρα και την τίμια εργασία μου
    Δεν έχω αποκομίσει το παραμικρό υλικό κέρδος .
    ΗΘικα όμως είναι βέβαιος ότι αυτό με έχει θωρακίσει και μου
    κάνει πολυ εύκολη την αντιμετωπή σου .
    Μην σταματήσεις να βρίζεις … επομένως !

  4. Μαργαρίτα
    Απάντηση
    20:14 28/11/2023

    Μπόγδη εσύ αντί για δονητές, προτιμάς τα φυσικά προσόντα των νέγρων συμφοιτητών σου στο Μπέρκλει και το παλαμάρι του Αχμέτ. Για αυτό σε λέω αδερφή. Κάτι ξέρω παραπάνω.

  5. Ματγαρίτα
    Απάντηση
    20:11 28/11/2023

    Δεν είναι πάσα, αλλά φτυσιά στα μούτρα σου για να μην πω τίποτε άλλο. Να καταλάβεις ότι εσένα και το εγκληματικό κόμμα σου το ΠΑΣΟΚ δεν θα σας αφήσω σε χλωρό κλαρί, ρουφιάνε. Βρομιάρη Δημοσθένη Μπόγδη. Πράκτορα των Αμερικάνων, δοσίλογε. Από κάτι ρετάλια σαν εσένα και το κόμμα που υποστηρίζεις, έμεινε η Ελλάδα τελευταία στην Ευρώπη. Σύντομα πιο κάτω και από την Αλβανία.

  6. Δημοσθένης Μπογδης
    Απάντηση
    14:02 28/11/2023

    Mε όλες τις πάσες που μου κάνει η Μαργαρίτα Βερύκιου ή, άλλως η Εύα Μπράουν -Χίτλερ της στήλης μας εδώ ,
    μου διδεται η ευκαιρία
    όχι μόνον για να δηλώνω το ποιός είμαι και το τι πιστεύω σε όλες τις φάσεις της ζωής και των διάφορων εθελοντικών μου προσφορών για την διεύρυνση της Δημοκρατίας μας ,
    Αλλά και να μεταφέρω τις προτάσεις μου για κάτι προοδευτικότερο με την συμμετοχή μου στην συζήτηση .
    Η συμμετοχή των πολιτών και οι υποχρεώσεις των για ενεργή συμμετοχή στα κοινά γίνεται έτσι, (πιστεύω εγώ )
    η βάσης και η προστασία του Δημοκρατικού μας πολιτεύματος !
    Το ότι υπήρξα λοιπόν μαχητής εναντίον της χούντας των συνταγματαρχών , και κατόπιν πολιτικός πρόσφυγας χωρίς πατρίδα , αφού με κινήγησαν και με εξέδιωξαν οι συνταγματάρχες Παπαδόπουλος , Παττακός και Μακαρέζος , προσέφερα εργασία και την Συνδικαλιστική μου πείρα στην καλύτερη , προοδευτικότερη και δημοκρατικότερη εργατική Ενωση στον κόσμο το Ι.L.W.U.
    Ξαναδιαβάστε τωρα τι σοφιζεται να γράψει για μένα η εγκάθετη της παραφροσύνης με τις νεο-ναζιστικό-ρατσιστικό-αισχρολογίες της και τις εκφράσεις των γριο-λεσβιών, ανέραστων στην ζωή τους ανδογύναικων .
    Οπλισμός τους οι δονητές , όπως και αυτοί οι μηχανισμοί και τρόποι του Κασσελάκη , του Τσίπρα του Κώστα Καραμανλή , του Αντώνη Σαμαερα και του Βαγγελη Βενιζέλου .
    όχι ! δεν περνούν αυτά από μένα .
    χωρίς την τίμια αντίσταση μου !

  7. Μαργαρίτα
    Απάντηση
    9:05 28/11/2023

    Καθόλου απίθανο ο Δημοσθένης Μπόγδης να είναι ένα φθηνός πράκτορας της Αμερικής, όπου ζούσε. Όλα αυτά που λέει και προτείνει, θα τα έλεγε μόνο ένας πράκτορας η κάποιος με βαριά ψυχική πάθηση. Καλά σας έλεγα ότι όπου τον πιάνεις αυτόν τον συγκεκριμένο άνθρωπο λερώνεσαι. Μακριά από αυτήν την λινάτσα.

  8. Δημοσθένης Mpoγδης
    Απάντηση
    4:25 28/11/2023

    Από την ασθένεια και μετά,
    το πέρασμα της αείμνηστης αρχηγού μας
    Φωτεινής Γεννηματά του Γεωργίου ,
    στην Αιωνιότητα της ιστορίας στην πατρίδα μας ,
    τα πράγματα μπερδεύτηκαν λίγο ….
    Για να μην παραδώσουμε , όπως έκανε στον Σύριζα ο Τσίπρας με τον Κασσελάκη …..τους ψηφοφόρους μας στην Ακροδεξιά , και για ν αποφύγουμε τις κινήσεις του καθηγητή
    κ. Ανδρέα Λοβέρδου όπως διαπιστώνεται σήμερα ,
    Βγάλαμε αρχηγό τον Νίκο Ανδρουλάκη !
    Ηταν βλέπετε στα γρανάζια του κόμματος για πολύ καιρό,…..
    Αυτό όμως θα διορθωθεί με την πρώτη ευκαιρία που θα μας παρουσιαστεί, ημών της βάσης του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής !
    Και τότε , θα ξαναγίνουμε το κόμμα της εξουσίας του λαού όπως το 1981!
    Να μην Επαναληφθεί δεξιά κυβέρνησης να παραλ@μβ@νει την εξουσία και τη οικονομία της όπως έκανε ο Κώστας Καραμανλής, το 2004 ,
    και να την παραδίνει ετοιμοθάνατη το 2009 στον Γιώργο Παπανδρέου με χρέη , ελλειματα και Σκάνδαλα !
    Ευτυχώς . που ήταν αυτός εκεί και τότε και δεν πτωχευσαμε και επίσημα !
    Τώρα αντλούμε πίσω τους ανθρώπους μας που πήγαν στα άκρα και της ΝΔ και του Σύριζα .
    Είπαμε το προβληματάκι μας με ριν σύντροφο αρχγ´
    Ηγο μας θς το λύσουμε όταν τον @ν5ικατ@στησουμε
    Πραγμα που βρίσκεται στην προτεραιότητα μας, Εσωτερικά ..

  9. Δημοσθένης Μπόγδης
    Απάντηση
    23:17 27/11/2023

    Τα καλογραμμένα σας άρθρα .
    αγαπητέ κύριε Σαχινίδη,
    όχι μόνον γίνονται κατανοητά από τους απλούς πολίτες που δεν έχουν βαθιές γνώσεις στην οικονομία μας και τους τρόπους να συγκρίνουν τι έκαμαν ή, τι κάνουν τώρα, ….
    τι προτίθενται να κάνουν στο μέλλον οι κυβερνήσεις και πολιτικοί μας !
    Σεις , πάνω απ ´όλα , παραμένετε ενεργός, αποδοτικός , προοδευτικός πολίτης που ξέρετε πολύ καλά τι χρειάζεται ο λαός μας .
    Το καταφέρνετε με σύνεση και με Πολιτικό ήθος υποστηριζόμενο από το εξαίρετο ύφος σας με την συνεχή προσφορά σας !
    Σας ευχαριστούμε !

  10. Μαργαρίτα
    Απάντηση
    22:45 27/11/2023

    Στοίχημα ότι θα μπει να σχολιάσει και εδώ, το πορδοβούλωμα ο Δημοσθένης Μπόγδης. Θα μας πει ότι με το ΠΑΣΟΚ, θα τρώμε όλοι μας, με χρυσά κουτάλια. Μόνο που την τελευταία φορά που κυβέρνησε το ΠΑΣΟΚ, μας τα έκλεψε και αυτά.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.