ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Εκλογές στην Αµερική: ακούει η ευρωπαϊκή σοσιαλδηµοκρατία;

Το παραδοσιακό κοινό των ∆ηµοκρατικών –οι µη προνοµιούχοι– ψηφίζει Τραµπ και οι ∆ηµοκρατικοί έχουν περιοριστεί στη µεσαία τάξη αστικών κέντρων.

Μια επανεκλογή Τραµπ είναι, στα µάτια περίπου της µισής Αµερικής, δυστοπικό σενάριο. Σε µία µόνο ηµέρα, σε µία µόνο πολιτεία, µάλλον την Πενσιλβάνια, παίζονται όλες εκείνες οι αµερικανικές αξίες που οι ∆ηµοκρατικοί έχουν αναγάγει σε ταυτοτικές, για τη χώρα τους και τον κόσµο: η ελευθερία, η ∆ηµοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώµατα, η ανεξάρτητη ∆ικαιοσύνη, το ελεύθερο εµπόριο, η ισότητα των φύλων, η δύναµη της οµοσπονδιακής διακυβέρνησης, η Ατλαντική Συµµαχία.

Στα δικά τους µάτια, αυτή είναι η πιο κρίσιµη πολιτική αναµέτρηση στη µεταπολεµική ιστορία της Αµερικής, αλλά η έκβασή της, τώρα, κρίνεται λιγότερο από το τι έχουν να προτείνουν για το µέλλον και περισσότερο από το τι καιρό θα κάνει στη Φιλαδέλφεια. Γι’ αυτό, στον λόγο τους επικρατεί το µήνυµα «όχι Τραµπ».

Για τους Ρεπουµπλικανούς, δεν είναι το ίδιο. Προφανώς, η έκβαση είναι εξαιρετικά σηµαντική και γι’ αυτούς, διότι δεν ξέρουν πότε θα έχουν ξανά ηγέτη µε τέτοιες δυνατότητες να πείθει όπως ο Τραµπ. Αλλά για εκείνους, οι µεγάλες µάχες θα δοθούν για τη Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Μια ήττα Τραµπ δεν είναι, γι’ αυτούς, το ίδιο καταστροφική όσο η απώλεια του ελέγχου του Καπιτωλίου, διότι εκεί θα κριθούν οι δικές τους, ταυτοτικές, αµερικανικές αξίες: ο αποµονωτισµός, η προστασία της χώρας από µετανάστες, ξένα προϊόντα και επιθέσεις, η µείωση της οµοσπονδιακής εξουσίας και η «ανεξαρτησία» της κάθε πολιτείας, η χαµηλότερη φορολογία, η πίστη στον Θεό και στην πατρίδα, και ο θεσµός της οικογένειας (που γι’ αυτούς σηµαίνει ένας άνδρας, µια γυναίκα, δύο παιδιά, δύο αυτοκίνητα και µια µικρή αυλή, για να ψήνεις χοτ ντογκ µε φίλους το Σαββατοκύριακο).

Λίγοι στην Ευρώπη αναγνωρίζουν ότι η µάχη αυτών των αξιακών πλαισίων υποβόσκει στις εκλογικές αναµετρήσεις της Αµερικής, από τότε που οι Ιδρυτικοί Πατέρες ψήφισαν τη ∆ιακήρυξη της Ανεξαρτησίας.

Αλλά δεν είναι µόνο το αξιακό πλαίσιο των δύο πλευρών, που προσδίδει σε αυτήν την αναµέτρηση ενδιαφέρον. Οι στρατηγικές τους και η αποτελεσµατικότητά τους έχουν ενδιαφέρουσες διαφορές. Το µήνυµα των Ρεπουµπλικανών είναι σαφές: Να κάνουµε την Αµερική µεγάλη, ξανά (Make America Great Again). Είναι τόσο καθαρό, που διαπρέπει και ως συντοµογραφία (MAGA). Συνοψίζει δε το αξιακό πλαίσιο των Ρεπουµπλικανών επιτυχηµένα

και διαχρονικά (από την πρώτη τετραετία Τραµπ). Το «όχι Τραµπ» είναι µεν καθαρό ως µήνυµα, αλλά είναι αρνητικό και δεν δίνει κατεύθυνση. Στο πρόσωπο της Κάµαλα Χάρις, που δεν τη γνωρίζει καλά το κοινό που πρέπει να κερδίσει, ένα τέτοιο σύνθηµα και η στρατηγική που απορρέει από αυτό, φανατίζει, αλλά δεν πείθει. ∆ηλαδή, φέρνει τον παραδοσιακό ψηφοφόρο των ∆ηµοκρατικών στην κάλπη, αλλά δεν κινητοποιεί πολύ, πέρα από τη βάση του κόµµατος. Μπορεί να κερδίσει, αλλά δεν στρώνει το έδαφος για µια επόµενη διακυβέρνηση.

Πέρα από το µήνυµα, ενδιαφέρον έχει η διαφορά στη συνοχή των δύο πλευρών. Και τα δύο κόµµατα είναι πολυσυλλεκτικά. ∆ηλαδή, τα ψηφίζουν διαφορετικές οµάδες, για διαφορετικούς λόγους. Οι Ρεπουµπλικανοί όµως δείχνουν πολύ µεγαλύτερη διάθεση να βάλουν πέρα τις διαφορές τους, για τον κοινό σκοπό. Για παράδειγµα, αυτοί που ψηφίζουν τον Τραµπ για µειωµένη φορολογία δεν µοιάζει να νοιάζονται πολύ αν η πολιτεία του Μισισίπι απαγορεύσει τις εκτρώσεις.

Αντιθέτως, οι ∆ηµοκρατικοί µοιάζει να αποσυσπειρώνονται µε κάθε ευκαιρία. Από τα µεγάλα θέµατα, όπως το Μεσανατολικό, που µοιάζει να διχάζει Αραβες και Ισραηλινούς, που ανήκουν στο παραδοσιακό κοινό των ∆ηµοκρατικών, µέχρι το αν έκανε καλά η Χάρις να χαρακτηρίσει τον Τραµπ φασίστα. Ο κύριος λόγος γι’ αυτό είναι η έλλειψη ενός συνεκτικού στόχου, που τους κρατάει να παλεύουν για τον ίδιο σκοπό. Με λίγα λόγια, λείπει το όραµα.

Η τρίτη διαφορά είναι ίσως και ο βασικός λόγος για τις άλλες δύο. Οι Ρεπουµπλικανοί σκέφτονται µακροπρόθεσµα, χτίζουν µεθοδικά και διαχρονικά. Οι ∆ηµοκρατικοί έχουν σαφώς πιο στενό, οπτικό, χρονικό πεδίο. Η σηµερινή µορφή του Ρεπουµπλικανικού Κόµµατος έχει τις ρίζες της στην προεκλογική καµπάνια του πατέρα Μπους, όταν µια οµάδα πολιτικών και επικοινωνιολόγων έχτισε µια συµµαχία που επιβιώνει, σε κάποια της µορφή, µέχρι και σήµερα. Αφού πέτυχαν την απαξίωση του Μάικ ∆ουκάκη, µε την πρώτη χρήση των fake news, έµειναν µαζί για να εκλέξουν και τον γιο Μπους και, αργότερα, βοήθησαν να εκλεγεί ο Τραµπ.

Στην πορεία, τα πρόσωπα άλλαξαν σε ένα βαθµό (για παράδειγµα, η οικογένεια Μπους διατείνεται ότι έχει αποτάξει αυτές τις πρακτικές) αλλά η κεντρική στόχευση και στρατηγική παραµένει άθικτη. Κοµβικό ρόλο σε αυτήν τη µακροχρόνια προσέγγιση έχουν οι ιδέες που γεννούν τα συντηρητικά think tanks και τα χρήµατα που προσφέρουν τα αντίστοιχα Superpacks (οµάδες χρηµατοδότησης στα όρια του νόµου για τη χρηµατοδότηση κοµµάτων και υποψηφίων). Αποτέλεσµα αυτής της στρατηγικής είναι ότι το παραδοσιακό κοινό των ∆ηµοκρατικών, δηλαδή οι µη προνοµιούχοι, όπως οι αγρότες, οι βιοµηχανικοί εργάτες, οι χαµηλόµισθοι κ.ά., να ψηφίζουν στην πλειονότητά τους τον Τραµπ και οι ∆ηµοκρατικοί να έχουν περιοριστεί στη µεσαία τάξη των αστικών κέντρων.

Είναι δύσκολο να αγνοήσει κανείς τις οµοιότητες µε τη σηµερινή διάταξη των κοµµάτων στην Ευρώπη. Και εδώ, το παραδοσιακό κοινότης σ ο σι α λ δη µ ο κ ρα τ ί ας έχει µεταφερθεί δεξιά ή ακροδεξιά. Και εδώ, τα µηνύµατα των Σοσιαλδηµοκρατών είναι συγκεχυµένα. Και εδώ, η στρατηγική τους παραµένει κοντόφθαλµη. Η απουσία οράµατος για το µέλλον των ευρωπαϊκών αξιών έχει οδηγήσει στη συρρίκνωση και στον κατακερµατισµό της Σ ο σι α λ δη µ οκ ρα τ ί ας, σε σηµείο που η ενωµένη Ευρώπη να ελέγχεται πλέον, σχεδόν ολοκληρωτικά, από δεξιές ιδέες και πρακτικές. Και ναι µεν ο Τσώρτσιλ είχε πει για τους Αµερικανούς: «Είµαι σίγουρος ότι οι φίλοι µας θα πάρουν τις σωστές αποφάσεις, αφού όµως έχουν εξαντλήσει όλες τις άλλες επιλογές». Οι Ευρωπαίοι, όµως;

Δεν υπάρχουν ακόμη σχόλια.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.