Ξενίζουν με τον φανατισμό τους, την αδάμαστη πεποίθηση ότι είναι εκφραστές του δίκαιου, της ηθικής και μιας γνώσης -ιστορικής, πολιτικής και κοινωνικής- καλά κρυμμένης από τα στρατευμένα και σκοταδιστικά δυτικόφρονα μέσα. Είναι ένα νέο οικοσύστημα ανθρώπων, άγνωστο πότε ακριβώς ξεπετάχτηκε και διαμορφώθηκε, με συμπεριφορά που δύναται να χαρακτηριστεί πολιτική. Η προέλευσή του είναι ετερόκλητη και θολή: αριστεροί, νυν και πρώην, δεξιοί υπερπατριώτες και θρησκόληπτοι, σίγουρα “αντισυστημικοί” με ό,τι μπορεί να σημαίνει ο νεφελώδης και εύκολα αυτοκαθοριζόμενος από τον καθένα αυτός όρος. Κοινή τους συνισταμένη: το μίσος, η ασίγαστη οργή, η πεποίθηση πως ανήκουν  σε μια κλειστή κάστα πεφωτισμένων που η κακιά Δύση δεν μπορεί να τους τυφλώσει. Και ο φόβος απέναντι σε μια κοινωνία που αλλάζει και, η άτιμη, δεν ζητά τη συγκατάθεσή τους.

Υποστηρίζουν με πάθος έναν από τους δύο εχθρούς της Δύσης, τον Τραμπ και τον Πούτιν, ενίοτε και τους δύο. Ως προς αυτό δεν ταυτίζονται, όχι πάντα τουλάχιστον, αλλά και αυτή η έλλειψη ταύτισης δεν αποφέρει συγκρούσεις και έριδες. Άλλωστε, υφέρπει μια αμοιβαία συμπάθεια. Πολλές φορές ο κοινός εχθρός είναι η καλύτερη συγκολλητική ουσία. Και ο παραλογισμός την κάνει ακόμα πιο γερή.

Από τη μια μεριά στέκουν οι οπαδοί του Πούτιν. Κομπάζουν για την πολεμική μηχανή της “Αρκούδας”, μισούν με ένα ανερμήνευτο πάθος τον Ζελένσκι και την Ουκρανία, γιατί αυτή βρέθηκε στον διάβα της πορείας της Ρωσίας προς την ολοκλήρωση του ιστορικού της προορισμού, προς το μεγαλείο της και, κατ’ επέκταση, το μεγαλείο των οπαδών της. Είναι πεπεισμένοι: φταίει ο αμυνόμενος, αυτός που δέχεται την εισβολή στα εδάφη του για δεύτερη φορά τα τελευταία δέκα χρόνια -δεν αξίζει να φτάσουμε την ανάλυσή μας παλιότερα, πάλι οι Ουκρανοί θα φταίγανε, ακόμα και για το Γολοντομόρ. Άλλωστε, ο μεγάλος ηγέτης της Ρωσίας μάχεται κατά τη μία ανάγνωση τους νεοναζί Ουκρανούς και κατά την άλλη διαφυλάττει τα χρηστά ήθη της ορθοδοξίας. Έτσι τους είπαν, έτσι λένε. Κι ας ανθεί ένας ιδιότυπος νεοναζισμός στη Ρωσία, ενώ στην Ουκρανία το νεοναζιστικό κόμμα είναι στα όρια της πολιτικής του ύπαρξης, κι ας είναι και η Ουκρανία χώρα ορθόδοξη (όχι πως έχει και κάποια σημασία για όποια και όποιον σκέπτεται λογικά, αλλά εδώ κάνουμε λόγο για τον ορμώδη παραλογισμό όπως και να έχει).

Συνασπίζονται εδώ πιο εύκολα οι υπερορθόδοξοι και υπερεθνικιστές που ακόμα περιμένουν το ξανθό γένος να λυτρώσει (από τι;) την ομόθρησκή μας χώρα με τους μελαγχολικούς τής αριστεράς που ακόμα δεν μπορούν να χωνέψουν τη σαθρότητα όσων πρέσβευε κάποτε η Σοβιετική Ένωση και στο πρόσωπο του Πούτιν βλέπουν αυτόν που προέρχεται από την ίδια μήτρα και θα πάρει τη ρεβάνς από τη Δύση. Ειδικά οι τελευταίοι έχουν έναν ιδιότυπο παραλογισμό στη ρητορεία τους. Ως αριστεροί είναι υπέρ του ανθρώπου, αρκεί αυτός ο άνθρωπος να μην είναι ΛΟΑΤΚΙ στη Ρωσία ή αντιπολιτευόμενος τον μεγάλο ηγέτη πολιτικός και δημοσιογράφος. Εδώ που τα λέμε, βέβαια, πάντα είχαν μια κάποια αλλεργία προς την αντιπολίτευση και την ελευθερία λόγου… Είναι επίσης κατά του ιμπεριαλισμού, μόνο του ΝΑΤΟ όμως. Η εισβολή στη Γεωργία το 2008, η καταστροφή της Τσετσενίας και η ισοπέδωση που υπέστη το Χαλέπι δεν συνέβησαν ποτέ, όπως δεν συμβαίνει η εισβολή στην Ουκρανία, όπου ούτε νοσοκομεία ούτε άμαχοι βομβαρδίζονται. Κι αν βομβαρδίζονται, ας πρόσεχαν...

Από την άλλη μεριά στέκουν οι οπαδοί του Τραμπ, όχι απαραίτητα περήφανοι, αλλά σίγουρα αλαζονικοί και με ύφος αψύ. Γοητεύονται από τον λόγο αυτού του τύπου που μιλάει με πενήντα λέξεις όλες κι όλες, γιατί τόσες γνωρίζει. Οπαδοί του όσοι θεωρούν τα κοινωνικά τους προνόμια (λευκοί άντρες, πολλά βαριοί και ντόπιοι) αδιαπραγμάτευτα και όσοι νοσούν στην ιδέα ότι είναι και κάποιες/οι άλλες/οι, που, αν και δεν έχουν την ίδια κοινωνική καταγωγή και ούτε ασπάζονται τη δική τους θέαση της πραγματικότητας, διεκδικούν με θράσος περισσό τα ίδια δικαιώματα. Δεν έχει σημασία που δεν επιδιώκουν να τα στερήσουν από τους ήδη κατέχοντες, σημασία έχει να παραμείνουν πάντα υποδεέστεροί τους.

Η ρητορική τού μίσους, ο θρησκόληπτος και αντιεπιστημονικός λόγος, ο φόβος προς την πρόοδο και την εξέλιξη, η χυδαιότητα και η απαιδευσιά είναι τα δικά τους όπλα. Και με αυτά θα αποδείξουν τη “μετα-αλήθεια” τους. Η γυναίκα έχει μία και μόνο αποστολή, τον φυσικό της προορισμό, τη γέννα. Τα φύλα είναι δύο και οι υπόλοιποι πρέπει να ριχτούν στον Καιάδα. Οι μετανάστες τρώνε τις κατοικίδιες γάτες μας. Η κλιματική αλλαγή είναι ένα ψέμα. Όπως ήταν και η πανδημία του Covid19 και τα εμβόλια. Και εδώ κάποιοι προοδευτικοί δεν δείχνουν να ενοχλούνται και πάρα πολύ. “Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος”, άλλωστε και τα αεροπλάνα των δημοκρατικών LGBTQ⁺ friendly βόμβες έριχναν. Άσε που είναι και ειρηνιστής ο Τραμπ και, το κυριότερο, εχθρεύεται τη Δύση όπως αυτή έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια. Όμως, η αδιαφορία από το συνωμοτικό κλείσιμο του ματιού ελάχιστα απέχουν.

Κοινό σημείο των δύο αυτών τάσεων είναι ο θαυμασμός προς τους μεγάλους αυτούς πολιτικούς άνδρες που επιδεικνύουν ωμό δυναμισμό και αυταρχισμό, που δεν “μασάνε πουθενά”. Και γι’ αυτό είναι “ηγέτες” στο σύστημα νοηματοδότησης των όρων που χρησιμοποιούν οι οπαδοί τους. Είναι και κατά της woke ατζέντας, την οποία αδυνατούν να αντιληφθούν οι μεν και προκαλεί κρίση τους ταυτότητας στους δε. Άρα, οι μεγάλοι ηγέτες θα λύσουν και αυτό το πρόβλημα συντρίβοντας τους γουοκιστές (άλλος ένας άνευ νοήματος νεολογισμός, στην προσπάθεια κατασκευής ενός φανταστικού εχθρού).

Έχουν, όμως, και άλλο ένα κοινό στοιχείο. Την ψευδαίσθηση ότι αποτελούν μέρος της δύναμης των δύο αυτών “ηγετών”, οι οποίοι θα θαυμάσουν το αδάμαστο θάρρος των οπαδών και θα τους αξιοποιήσουν ως γαλλικά κλειδιά σε μια ένδοξη πορεία προς ένα λαμπερό μέλλον για λίγους, δίνοντάς τους την ευκαιρία, επιτέλους, να δρέψουν τους καρπούς που τόσα χρόνια το σύστημα, η κακιά Δύση, τους στερεί. Ωστόσο, η ιστορία αποδεικνύει ότι ο εκάστοτε φορέας αυταρχισμού στρέφεται πάντα εναντία στους οπαδούς που βίωσαν κάποια στιγμή την πλάνη της οικειοποίησης της δύναμης. Αυτοί ποτέ δεν είναι τόσο χρήσιμοι ή ισχυροί όσο νομίζουν και η δύναμη που θαυμάζουν δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ορμώδη και βίαιη έκφραση της αλαζονείας τής πυγμής τού αυταρχισμού που δεν γνωρίζει συμμάχους παρά πρόσκαιρα τους εργαλειοποιεί.

Ας ελπίσουμε, βέβαια, ότι για ακόμα μια φορά οι δυνάμεις του ορθολογισμού θα αποτρέψουν την έκφραση αυτής της πυγμής, επιτρέποντας στους απανταχού Τραμπιστές και Πουτινιστές να βιώνουν ες αεί την προσμονή της εκδίκησης, ακόμα και αν αυτή θα συμπεριλάβει μεταξύ των θυμάτων της κι αυτούς τους ίδιους. Και θα τους δώσει τη δυνατότητα να συνεχίσουν να απολαμβάνουν τους καρπούς τής προόδου και της εξέλιξης, ακόμα και αν τους κατηγορούν. Χωρίς αυτούς, όμως, δεν έχουν καταλάβει ότι δεν μπορούν να ζήσουν.

​Ο Βασίλης Νάστος είναι φιλόλογος-εκπαιδευτικός. Από τις εκδόσεις «Βακχικον» κυκλοφορεί το βιβλίο του, με τίτλο «Σκιαμαχία».