ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΛΕΤΣΟΣ

Ο τουρισμός είναι γνωστό ότι αποτελεί έναν από τους βασικότερους κορμούς της ελληνικής οικονομίας καθώς η συμμετοχή του στο ΑΕΠ κυμαίνεται κοντά στο 16%, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί θέσεις εργασίας κυρίως στους νέους και στη περιφέρεια, καθώς περίπου ο ένας στους πέντε κατοίκους της Ελλάδας απασχολείται άμεσα ή έμμεσα στην τουριστική βιομηχανία, ενώ για κάθε Ευρώ που καταναλώνεται στον τουρισμό δημιουργείται υπερδιπλάσια δευτερογενή κατανάλωση στην υπόλοιπη οικονομία.

Το 2012 ήταν και παραμένει μια πολύ δύσκολη χρονιά για τον Ελληνικό τουρισμό και ενώ η χρονιά είχε ξεκινήσει πολύ αρνητικά, μετά τις εκλογές του Ιουνίου παρατηρείται μια σταδιακή αναχαίτιση της αρνητικής τάσης με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να κινούμαστε με μονοψήφιο ρυθμό μείωσης σε επίπεδο αφίξεων και με διψήφιο ρυθμό μείωσης σε επίπεδο εσόδων, καθώς οι τιμές προσφοράς έχουν συμπιεστεί πολύ φέτος λόγω του περιορισμού της ζήτησης. Το ρευστό πολιτικό κλίμα της χώρας του πρώτου εξαμήνου και η περαιτέρω επιδείνωση του αρνητικού κλίματος και δημοσιότητας για τη χώρα μας, καθώς και η γενικευμένη οικονομική κρίση της Ευρώπης είναι οι βασικοί λόγοι της φετινής πορείας. Όλη αυτή η αστάθεια και αβεβαιότητα επηρέασε αρνητικά το ρυθμό προ-κρατήσεων και κρατήσεων το πρώτο μισό του 2012, ενώ μετά τις εκλογές του Ιουνίου που η χώρα μας πήγε σε ένα σταθερό σχήμα κυβέρνησης παρατηρήθηκε αναστροφή του κλίματος όσον αφορά το ρυθμό αύξησης των κρατήσεων. Έτσι, ενώ η χρονιά είχε ξεκινήσει με διψήφιο ρυθμό μείωσης τουριστικών αφίξεων η εκτίμηση για το σύνολο της χρονιάς είναι ότι θα κινηθούμε σε μονοψήφιο αρνητικό ποσοστό αφίξεων.

Σε επίπεδο τουριστικών εσόδων η μείωση αναμένεται να κινηθεί σε διψήφιο ρυθμό μείωσης για το σύνολό της χρονιάς, καθώς η περιορισμένη ζήτηση και η αυξημένη διαπραγματευτική ισχύ των μεγάλων «tour operators» είχε σαν αποτέλεσμα να υπάρξει μεγάλη πίεση για ακόμα χαμηλότερες τιμές προς τους Έλληνες ξενοδόχους. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι επειδή η περσινή χρονιά ήταν πολύ καλή, αντίστοιχα και η βάση σύγκρισης είναι υψηλότερη.

Η οικονομική κρίση στην Ευρώπη έχει αρνητική επίδραση και στους άλλους κλασσικούς τουριστικούς προορισμούς όπως για παράδειγμα η Τουρκία, η οποία παρά το ότι διαθέτει ένα πολύ μεγάλο διαφημιστικό budget αυτή τη στιγμή «τρέχει» με αρνητικό πρόσημο σε επίπεδο τουριστικών αφίξεων. Η μείωση της κατανάλωσης, η συρρίκνωση του οικογενειακού εισοδήματος, και η αρνητική καταναλωτική εμπιστοσύνη και ψυχολογία που άρχισε να βιώνει η Ελλάδα από το 2008, αρχίζει τώρα να περνάει και στην Ευρώπη με αποτέλεσμα την επιδείνωση των επιδόσεων του τουριστικού κλάδου σε γενικευμένο επίπεδο.

Ο τουρισμός είναι σαφέστατα ο κλάδος που όχι μόνο μπορεί να βγάλει την χώρα μας από την κρίση και την ύφεση, αλλά και που μπορεί να οδηγήσει το σύνολο της Ελληνικής οικονομίας σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα σε υψηλά επίπεδα παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας και να χτίσει ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο και ευημερία για όλους τους Έλληνες. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της McKinsey, η Άμεση Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία του τουρισμού (άμεση και έμμεση συνεισφορά) μέχρι το 2021 μπορεί να αυξηθεί κατά 18 δισ. Ευρώ, φτάνοντας τα 50 δισ. Ευρώ και να δημιουργήσει 220.000 νέες θέσεις εργασίας. Αυτό αντιστοιχεί στο 36% της εκτιμώμενης συνολικής ανάπτυξης της χώρας και στο 44% του αριθμού των νέων θέσεων εργασίας για την επόμενη δεκαετία.

Για να το πετύχουμε όμως αυτό χρειαζόμαστε ένα ενιαίο στρατηγικό πλάνο τουριστικής ανάπτυξης που θα υιοθετηθεί από όλους, τόσο από όλους τους δημόσιους φορείς όσο και από τον ιδιωτικό και επιχειρηματικό κόσμο, του οποίου θα πρέπει να διασφαλιστεί η συνέπεια και συνέχεια υλοποίησης του, μέσα από μια σειρά δραστικών παρεμβάσεων τόσο από τη πλευρά του προσφερόμενου προϊόντος όσο και από τη πλευρά αποτελεσματικής διαχείρισης της τουριστικής ζήτησης.

Η διαφοροποίηση και αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος με στόχο την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του, θα πρέπει να γίνει μέσα μια σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων και πολιτικών που θα πρέπει να ακολουθηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Όσον αφορά τις επενδύσεις στον τουρισμό ο επενδυτικός νόμος, το ειδικό χωροταξικό σχέδιο για τον τουρισμό, όπως και η θέσπιση ενός σταθερού και φορολογικού πλαισίου το οποίο εξακολουθεί να είναι συγκεχυμένο και απρόβλεπτο, είναι κάποια από τα άμεσα ζητήματα που αν απαντηθούν επιτυχημένα θα διαμορφώσουν μια νέα δυναμική στον τουριστικό κλάδο.

Θα πρέπει επίσης να διατηρήσουμε το βασικό μας προϊόν «ήλιος και θάλασσα» καθώς το πρωτογενές τμήμα είναι εξαιρετικό, ενώ ταυτόχρονα η αναβάθμιση της ποιότητας του και η συνεχής βελτίωση της σχέσης τιμής/ποιότητας πρέπει να είναι οι βασικοί στόχοι για την περαιτέρω ανάπτυξή του. Η ανάπτυξη και προώθηση διαφορετικών/θεματικών μορφών τουρισμού, σε συνεργασία με άλλους κλάδους, μπορούν να δημιουργήσουν «νέα τουριστικά προϊόντα» υψηλής προστιθέμενης αξίας με αποτέλεσμα την ποιοτική αναβάθμιση και ανάπτυξη της συνολικής τουριστικής προσφοράς. Μεταξύ άλλων, ο πολιτιστικός, θαλάσσιος, αθλητικός, ιαματικός, ιατρικός, θρησκευτικός, αγροτικός και γαστρονομικός τουρισμός είναι κάποιες από τις θεματικές ενότητες τουρισμού που μπορούν να αναπτυχθούν σε συνεργασία με τους αντίστοιχους κλάδους. Καθώς αυτοί είναι στρατηγικοί κλάδοι της ευρύτερης ελληνικής οικονομίας δίνεται η δυνατότητα στις παραδοσιακές εποχικές επιχειρήσεις να μετατραπούν σε ετήσια δραστηριότητα συμβάλοντας στην ανάπτυξη της περιφέρειας και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Η αγορά της τουριστικής κατοικίας επίσης παραμένει μια μεγάλη ευκαιρία για τον ελληνικό τουρισμό, καθώς εκτιμάται ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ευρωπαίοι θεωρούν την Ελλάδα ως υποψήφιο προορισμό δεύτερης κατοικίας.

Η συνεχής εκπαίδευση και δημιουργία εξειδικευμένου και ικανού ανθρώπινου εργατικού δυναμικού στον τομέα του τουρισμού, είναι επίσης μια απο τις σημαντικότερες παραμέτρους προς την προσπάθεια ποιοτικής αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών και δημιουργίας συγκριτιτκού πλεονεκτήματος. Η χώρα μας θα έπρεπε να διαθέτει πανεπιστημιακές σχολές τουρισμού, ενώ ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να αναθεωρήσει τη στάση του προς αυτό θέμα μέσα απο μια πιο στρατηγική προσέγγιση, με την ανάληψη πρωτοβουλιών και την επένδυση στη συνεχή κατάρτιση των επαγγελματιών του κλάδου.

Σε επίπεδο στρατηγικής διαχείρισης της ζήτησης και προώθησης και προβολής του τουριστικού μας προϊόντος στις διεθνείς αγορές είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η σταθερότητα και συνέχεια της υλοποίησης ενός ενιαίου εθνικού στρατηγικού πλάνου προώθησης του τουριστικού μας προϊόντος, με μετρήσιμους στόχους και αποτελέσματα, το οποίο δεν θα αλλάζει κάθε τόσο με την εκάστοτε αλλαγή πολιτικής ηγεσίας. θα πρέπει να γίνει κατανοητή η τεράστια δυναμική του τουρισμού για την Ελληνική οικονομία και να διατεθούν περισσότερα κονδύλια για διαφήμιση και προώθηση τα οποία θα διατεθούν σε στοχευμένες δράσεις και ενέργειες, ανά αγορά και κοινό. Βασική προϋπόθεση για την επιτυχία υλοποίησης ενός τέτοιου πλάνου, είναι η συνεχής έρευνα και μελέτη των τάσεων και δυναμικών που αναπτύσσονται στις διεθνείς αγορές, καθώς και οι συμμαχίες με στρατηγικούς παίκτες του κλάδου στην κάθε αγορά. Η ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής ψηφιακής στρατηγικής είναι ζητούμενο για τον ελληνικό τουρισμό, καθώς η ψηφιακή αγορά κερδίζει όλο και μεγαλύτερο παγκόσμιο μερίδιο αγοράς στην διαμόρφωση της τελικής τουριστικής ζήτησης, ενώ το μεγαλύτερο μέρος αυτής προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τεχνολογικά-διαδικτυακά ανεπτυγμένες χώρες και οι αντίστοιχα δυνητικοί τουρίστες περιμένουν να βρουν αντίστοιχες υπηρεσίες και στην Ελλάδα.

Η αντιστροφή της αρνητικής εικόνας της εικόνας της χώρας μας στο εξωτερικό και η ανάκτηση της αξιοπιστίας μας πρέπει να είναι επίσης μια από τις βασικές μας προτεραιότητες. Είναι επιτακτικό να ξαναχτίσουμε την Εθνική ταυτότητα της Ελλάδας, καθώς τα οφέλη θα είναι άμεσα και πολλαπλασιαστικά. Το θέμα του «brand» Ελλάδα είναι πολύ πιο πολύπλοκο και σύνθετο και δεν έχει να κάνει μόνο με την ανταγωνιστικότητα και την κατάταξη του τουριστικού μας προϊόντος ως εννοιολογική οντότητα στο μυαλό του καθενός. Υπάρχουν και άλλες συνιστώσες οι οποίες ταυτόχρονα επιδρούν στη διαμόρφωση της τελικής αντίληψης και εικόνας της χώρας μας όπως η πολιτισμική και ιστορική κληρονομιά της, η στρατηγική, γεωγραφική, γεωπολιτική θέση και γειτνίαση της, η ποιότητα του τουριστικού προϊόντος μας -μιας και αντιπροσωπεύει το 16% του ΑΕΠ- καθώς και η ισχυρή ανταγωνιστικότητα και η συμμετοχή της χώρας μας στη σύγχρονη παγκόσμια πολιτισμική και οικονομική ανταλλαγή. Αυτές οι τέσσερις συνιστώσεις είναι καθοριστικές για τη αποτελεσματική διαχείριση του «branding» μιας χώρας μας και τη διαμόρφωση της εικόνας της, καθώς αλληλεπιδρούν στην αναπαραγωγή και τον επαναπροσδιορισμό της αντίληψης για τη χώρα. Καθώς το πρόβλημα για την αντιστροφή της αρνητικής εικόνας της χώρας μας είναι δομικό, θα πρέπει να επιτευχθεί προοδευτικά και θα πρέπει να ξεκινήσει από την πολιτική, οικονομική και φορολογική σταθερότητα, καθώς και από την επιτυχημένη υλοποίηση πολιτικών και δράσεων που θα χτίσουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας σε παγκόσμιο επίπεδο. Έτσι, δημιουργώντας τις συνθήκες και υλοποιώντας αποτελεσματικές πολιτικές, χτίζοντας προοδευτικά την ποιότητα και την ανταγωνιστικότητα του «προϊόντος Ελλάδα» και παράλληλα με αυτό υλοποιώντας μια σωστή και στοχευμένη ενιαία Εθνική Στρατηγική προώθησης της Εθνικής μας ταυτότητας στο εξωτερικό σε πολλαπλό επίπεδο, είναι δυνατόν να υλοποιηθεί επιτυχημένα η αντιστροφή της αρνητικής εικόνας της Ελλάδας.

*Ο Γιώργος Κολέτσος είναι Γενικός Γραμματέας Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού

 

 

Δεν υπάρχουν ακόμη σχόλια.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.