ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Η  πυρπολημένη «δημοκρατία» του Ερντογάν

«Μια μέρα το θνητό σώμα μου θα γίνει σκόνη, αλλά η Τουρκική δημοκρατία θα κρατήσει για πάντα», έλεγε ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής της  μοντέρνας Τουρκίας. Ως εκ τούτου ο «πατέρας των Τούρκων», όπως μεταφράζεται το Ατατούρκ, έχει ανταμειφθεί με τη πιο ξεχωριστή θέση στην ιστορία της χώρας. Ούτε καν ο Μάο στη  Κίνα δεν διατηρεί τη προσωπολατρική θέση που κατέχει ο Κεμάλ στην Τουρκία .

Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως, όχι μόνο για τους ξένους παρατηρητές ή τους ιστορικούς αλλά και  για μια μερίδα του Τουρκικού πολιτικού προσωπικού,  ο αντιδημοκρατικός ρόλος της χώρας ως περιφερειακού  τσαμπουκαλή, κρατικού τρομοκράτη και αμείλικτου γενοκτόνου οφειλόταν περισσότερο στη ταυτότητα του στρατιωτικού Κεμαλικού συστήματος παρά στο ήπιο και μεγαλόψυχο θρησκευτικό Ισλάμ. Και ακόμη περισσότερο, ήταν από καιρό διαπιστωμένο πως ο Κεμαλισμός σαν ιδεολογία είχε παρακμάσει.

Πράγμα  που στην αυγή του νέου αιώνα ο Ερντογάν το είχε κιόλας αντιληφθεί. Και με την ίδρυση του κόμματός του Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης πρόβαλλε μια εναλλακτική στο μπλοκαρισμένο  πολιτικό τοπίο. Υποσχόταν  μια νέα κοινωνικά αναζωογονητική σύνθεση του μετριοπαθούς και σπλαχνικού Ισλάμ με τη νεωτερικότητα και το φιλελευθερισμό ενώ, παράλληλα, με ανατολίτικη πονηρία  έταζε προς όλους πελατειακές εξυπηρετήσεις, αλισβερίσια και ρουσφέτια κυρίως προς τα αναδυόμενα κοινωνικά στρώματα.

Ήδη είχε φροντίσει να καλλιεργήσει στενές σχέσεις με το σύνδεσμο μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας, αποκαλούμενο και ως ο ισλαμικός ΣΕΒ που βρισκόταν σε αντιπαράθεση με τον παραδοσιακό τουρκικό σύνδεσμο βιομηχάνων. Το κυρίαρχο, όμως ήταν πως στον πρώτο, πέρα από το ότι πίσω από αυτόν στοιχίζονταν ορισμένες από τις πιο δυναμικές επιχειρήσεις της χώρας, ήταν ότι οργάνωνε δικούς του μηχανισμούς κοινωνικής πρόνοιας. Σε αυτό το υπόβαθρο πάτησε το κίνημα Γκιουλέν που επένδυσε στο χτίσιμο ιδιωτικών σχολείων τα οποία πρόσφεραν  υποτροφίες δίνοντας  τη δυνατότητα σε παιδιά λαϊκών τάξεων να εκπαιδευθούν. Τα πολιτικά οφέλη, αυτών των ενεργειών  τα αποκόμιζε ο Ερντογάν.

Αναπόφευκτα, ότι ο ίδιος αποκαλούσε ραχοκοκαλιά της Τουρκίας  συσπειρώθηκε υπό την ηγεμονία του δημιουργώντας σταδιακά μια ακαταμάχητη εκλογική πλειοψηφία. Με την άνοδό του στην εξουσία, με τη προώθηση μιας εκρηκτικής πιστωτικής τροφοδότησης των δημοσιών επενδύσεων και με διεύρυνση της φορολογικής βάσης των κρατικών εσόδων με τις συνταγές του ΔΝΤ, φρεσκάρισε την οικονομία της χώρας .

Ταυτόχρονα με αλλεπάλληλες ιδιωτικοποιήσεις  και ανοίγματα στις διεθνείς αγορές η Τουρκία  πέτυχε Κινέζικους ρυθμούς ανάπτυξης που άγγιζαν το 8% ετησίως. Γεγονός που βοήθησε να βελτιωθεί το βιοτικό επίπεδο στην χώρα  διαμορφώνοντας σταδιακά  την χώρας  σε μια κοινωνία μεσαίων εισοδημάτων. Το ποσοστό των ανθρώπων που ζούσαν από συνθήκες ακραίας φτώχειας  υποχώρησε, από το 30% το 2002, σε λιγότερο από 2% το 2013. Το προσδόκιμο ζωής, τα έτη σχολικής φοίτησης, η παραγωγή και η επίσημη απασχόληση διαμορφώθηκαν σε ικανοποιητικά, Δυτικού τύπου, επίπεδα,  γεφυρώνοντας σταθερά το χάσμα που χώριζε τη Τουρκία με τις ανεπτυγμένες οικονομίες του κόσμου.

Παράλληλα με πολιτικάντικες ταχυδακτυλουργίες, προσωρινές τακτικής συμμαχίες με ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένης της  άρτια οργανωμένης θρησκευτικής κοινότητας ο Ερντογάν δημιούργησε  ισχυρές βάσεις επιρροής και  ισλαμοκεντρικόυς θύλακες στο Στρατό, στην Αστυνομία, στις Μυστικές Υπηρεσίες, τα πανεπιστήμια, τη δικαιοσύνη και τα ΜΜΕ. Κυρίως, όμως,  ανέπτυξε  δυναμικά ερείσματα στο λαό μέσα από τις δαιδαλώδεις οργανώσεις του κόμματός του που αριθμούν πάνω από 2,5 εκατ. μέλη.

Όμως για τον  απρόβλεπτο, κυκλοθυμικό και αλαζονικό Ερντογάν η παγίωση στην εξουσία αποτελούσε το πρώτο σκαλοπάτι για την οριστική διολίσθηση της χώρας προς τον Ισλαμισμό και την υποχώρηση των κοσμικών χαρακτηριστικών της Δημοκρατίας, προς ατομική ωφέλεια και εγκαθίδρυση  μιας αυταρχικής μονοκρατορίας. Δεν επρόκειτο για μετάλλαξη αλλά για σχέδιο. Και προφανώς η αλλοίωση του χαρακτήρα και του ψυχισμού του, όπως επιχειρούσαν να  δικαιολογούσαν , δεν οφειλόταν σε φαρμακευτική αγωγή  που ακολούθησε την χειρουργική επέμβαση στην οποία υπεβλήθη το Νοέμβριο του 2011.

Ήδη  οι τεράστιες αστυνομικές επιχειρήσεις, οι ντροπιαστικές δίκες και οι ιταμές φυλακίσεις δημοσιογράφων, ακαδημαϊκών, πολιτικών, συνδικαλιστών  και στρατιωτικών είχαν μπει με προτροπή του στην ημερήσια διάταξη. Πρακτικές που ξεσκέπαζαν τη δήθεν σεμνή και μεγάθυμη μάσκα του αποκαλύπτοντας τα  ωμά , δεσποτικά χαρακτηριστικά ενός στυγνού δυνάστη. Και όσο  η λέξη «αντίσταση», ξεχασμένη από τη δεκαετία του 80, επανερχόταν στο δημοφιλές πολιτικό λεξιλόγιο της Τουρκίας, τόσο εκείνος απαντούσε με αυξημένες εξουσίες της αστυνομίας και βαρύτερες κυρώσεις.

Ότι όμως διασκέδαζε περίπου ηδονικά κατά τις νυχτερινές πολιτικές ονειρώξεις του ως απόλυτο αφεντικό ο Ερντογάν ήρθε η ίδια η πραγματικότητα να στοιχειώσει εφιαλτικά.. Είχε ελπίσει μετά τις εκλογές του Ιουνίου 2015 θα ήταν εφικτό από τη θέση του προέδρου να αποκτήσει διευρυμένες εκτελεστικές εξουσίες, όπως οι Αμερικανοί πρόεδροι. Δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων στο Κοινοβούλιο για ευοδωθεί το σχέδιο του, πράγμα που έπληξε βαρύτατα την αυταρχική πανοπλία του. Τα χειρότερα θα επακολουθούσαν, καθώς ο ίδιος συνέχιζε να ενστερνίζεται τη Τουρκική παροιμία που λέει «Το να είσαι υπερόπτης με τον υπερόπτη είναι μετριοφροσύνη».

Πλέον, όμως, η χώρα του, ένας υψηλής σημασίας ενεργειακός κόμβος,  βαδίζει στα πρόθυρα οικονομικής κρίσης, με το ιδιωτικό χρέος να έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο και τις πολιτικές παρεμβάσεις στη Κεντρική τράπεζα να μην αποδίδουν. Ταυτόχρονα τα  αιματηρά ανοιχτά μέτωπα εναντίον των Κούρδων  ανταρτών στις ΝΑ περιοχές,  οι γεμάτες μπαλώματα διεθνείς σχέσεις με Ρώσους, Ισραηλινούς, Αιγύπτιους, η έντονη καχυποψία προς Αμερικανούς και Ευρωπαίους, καθώς και οι αλλεπάλληλες τρομοκρατικές επιθέσεις στο έδαφός της οδηγούν τη Τουρκία να εξελίσσεται σε ακόμη πιο  προβληματικό μέρος μιας σύνθετης περιφερειακής εξίσωσης.

Αδύναμος πλέον να χαράξει στρατηγική και με συγκεχυμένο όραμα, μετά την απομάκρυνση των Γκιούλ και Νταβούτογλου, για τη γαιωστρατηγικό προσανατολισμό της χώρας του, ο απομονωμένος Ερντογάν αισθάνεται τα πρώτα ψυχρά ρίγη της ασυλλόγιστης πολιτικής του δράσης. Παρότι στο φόντο της ιδιόμορφης "εθνικής ενότητας” που προέκυψε μετά τις 15 Ιουλίου, καθώς το δεύτερο σε δύναμη Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και το τρίτο σε δύναμη Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης αποδέχονται προσωρινά  την ηγεμονία Ερντογάν και δείχνουν να συναινούν σε μίνι συνταγματική αναθεώρηση, ο πανικός που έχουν σπείρει οι εκκαθαρίσεις του θα επιδεινώσει την κατάσταση.

Τα πράγματα πάρα είναι ζόρικα και εξογκωμένα για να κρυφτούν κάτω από το παχύ χαλί της αποτροπής του στρατιωτικού κινήματος από μια μάλλον αφελή δράκα καραβανάδων. Η Τουρκία βαδίζει σε μια μακρά μεταβατική περίοδο μετάλλαξης, γεμάτη γκρίζες ζώνες  Όσο για εκείνους που εκτιμούν ότι το αποτυχημένο πραξικόπημα του “ήρθε κουτί” λες και το είχε παραγγείλει, ένα «δώρο του Αλλάχ» που μέλλει διαδραματίσει για τον ίδιο  τον ρόλο που είχε παίξει για τον Χίτλερ η πυρκαγιά στο Ράιχσταγκ, πρέπει να υπενθυμιστεί ότι από τον Μεσοπόλεμο η Ιστορία απέχει τουλάχιστον 80 χρόνια.

Επί πλέον ο υπερόπτης Ερντογάν δεν είναι Γερμανός, ή έστω Αυστριακός ηττημένος φαντάρος του Α’ παγκοσμίου πολέμου που έκανε ιδεολογία την εξαφάνιση του άλλου και του διαφορετικού για να επιβεβαιώσει την εγκληματική του κατίσχυση. Συνιστά μόνο παράγοντα αποσταθεροποίησης και ρευστότητας στην ευρύτερη, ιδιαίτερα εύφλεκτη περιοχή. Είτε ο ίδιος μεταμφιεσθεί σε Οθωμανό σουλτάνο είτε σε Πακιστανό στρατηγό.

Αν το αποτυχημένο πραξικόπημα του επέτρεψε να κάνει το μεγαλύτερο πολιτικό του παιχνίδι, αυτό συνίσταται στο ότι πλάι στις γιγαντιαίες αναρτήσεις των φωτογραφιών του Ατατούρκ σε όλη τη χώρα, υπάρχουν τώρα και αυτές του Ερντογάν. Αλλά αυτό δεν καθιστά αυτομάτως τον τελευταίο και πατέρα του Τουρκικού έθνους. Ο Κεμάλ είχε την έπαρση να φαντάζεται πως ακόμα κι όταν θα είχε γίνει σκόνη θα υπήρχε η δημοκρατία που ο ίδιος θεμελίωσε. Στις στάχτες, όμως, που οδηγεί την ίδια δημοκρατία ο Ερντογάν φυτρώνει μόνο διχαστικό μίσος.

1 αναγνώστες σχολίασαν

Συμμετοχή στην συζήτηση
  1. Uncle. K 13:25 07/08/2016

    Τό Ζητούμενο στην Ελλάδα τώρα είναι ανάπτυξη και την λύση τήν βρήκε ποιός; Ο Ερντοκάν. Με το ΔΝΤ στό πλευρο, μέ Εκδημοτικοποιησεις, Ιδιωτικοποιήσεις και ξεπούλημα στους βαρβάρους θά φρεσκάρει η Οικονομία
    Ότι χρειάζεται για νά καλυτερέψει τον βιοτικό επίπεδο. Διαφορετικά η Ελλάδα κάηκε.
    Για τό Λαο εγραψες το αρθρο, καλά κάνεις νά γράψεις και μιά επιστολή στον κ. Τσίπρα πού πρέπει να τα υλοποιήσει. Στήν Ταχυδακτυλουργία και την πολιτική διπλωματικά είναι άσσος αυτό είναι βέβαιο.
    Τώρα για να μη συμβούν τά υπόλοιπα φαντάζομαι έχετε τά ματια και τα ωτα ανοχτά Εσύ και οι υπόλοιποι γραφιάδες αλλά προσοχή όταν ανοίγετε το στόμα η πιάνετε τον πεννοφόρο τήν μιά Έτσι και την επόμενη Αλλιώς δεν γίνεται. Αυτό το γράφει και η παλαιά διαθήκη.

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.