ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Φόρος υπεραξίας για τη Καταλωνία

Αφέλεια, απλοϊκότητα, ανοησία, προκατάληψη, εκμετάλλευση, παραλογισμός, βία. Όλα αυτά μαζί και ταυτοχρόνως για το δημοψήφισμα στη Καταλωνία. Ας μη μπω σε ιστορικές αναδρομές. Απλώς να υπενθυμίσω ότι η εν λόγω περιφέρεια είναι αυτοδιοικούμενη περιοχή με δικό της πρόεδρο, κοινοβούλιο, κυβέρνηση και ανεξάρτητες Αρχές. Λειτουργεί επίσης σε καθεστώς αυτονομίας εντός του ισπανικού κράτους, θεωρείται αυτούσιο έθνος και ιστορική εθνότητα με δική της γλώσσα και ιστορία. Για ιστορικούς πολιτικούς και πολιτισμικούς λόγους ανέκαθεν υπήρχε στη Καταλωνία ενός ισχυρός κινηματικός πυρήνας αυτονομιστών που πρέσβευε παθιασμένα ότι πρέπει να προστατεύεται η ταυτότητα τους με την αποκατάσταση του δικού τους ξεχωριστού έθνους .

Δικαίωμα τους να έχουν μια αυξημένη αίσθησης εθνικής αξιοπρέπειας και να επιδιώκουν να τη νομιμοποιήσουν. Ωστόσο, εδώ και ένα περίπου αιώνα κάθε προσπάθεια απόσχισης από την Ισπανία πνίγηκε στο αίμα από την άγρια καταστολή. Χώρια που το ισπανικό Σύνταγμα του 1975, μετά την επάνοδο της δημοκρατίας στη χώρα, απαγορεύει ρητά τη διάσπαση της Ισπανίας σε επί μέρους κράτη. Σημειωτέον, αυτός ο θεμελιώδης καταστατικός χάρτη της Πολιτείας, αναγνωρίζεται πλήρως και από την Καταλανική επαρχία.

Επιτρέψτε μου εδώ μερικές προσωπικές παρατηρήσεις. Επισκέπτομαι την Βαρκελώνη από τότε που ο Γιόχαν Κρόιφ έπαιζε στη Μπάρτσα και ο Ελ Κορντομπές ταυρομαχούσε στην αρένα Μονουμεντάλ. Στα επαλειμμένα ταξίδια μου στη Καταλανική πρωτεύουσα γνώρισα δημοκρατικούς , αντιμοναρχικούς ντόπιους πολίτες που μιλούσαν, διάβαζαν και έγραφαν στη δική τους γλώσσα, είχαν γονείς, συγγενείς και φίλους που φυλακίστηκαν, διώχθηκαν, εκτοπίστηκαν ή εκτελέστηκαν από το αυταρχικό καθεστώς του δικτάτορα Φράνκο.
Στη πλειονότητά τους όταν τους ρωτούσα για τη καταλανική ταυτότητα, επί δεκαετίες μου απαντούσαν ότι μεγαλύτερη σημασία είχε να κοιτάξουμε μπροστά, να δημιουργήσουμε παρά να καταστρέψουμε. Δεν αμφισβητούσαν ούτε υποτιμούσαν τη κουλτούρα και τις δικές τους αξίες αλλά δεν είχαν και δογματικά κολλήματα, βολεμένοι μάλλον στα κεκτημένα, στο χαλαρό πλουραλισμό και το διάλογο με την κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης.
Την εθνική τους υπερηφάνεια την μεταβίβαζαν συνήθως στην δοξασμένη ομάδα τους , τη Μπάρτσα που την περιέγραφαν ως “κάτι παραπάνω από ένα ποδοσφαιρικό κλαμπ”, με τους ίδιους να αυτοπροσδιορίζονται με τη φίλαθλη ιδιότητα τους ως “ο άοπλος στρατός της Καταλωνίας”. Οι περισσότεροι φαίνονταν ευχαριστημένοι με μια ρύθμιση που μετέφερε στην ομάδα το ρόλο ενός ψυχολογικού υποκατάστατου για το κράτος που δεν είχαν. Οι πιο διανοούμενοι, πάντως, μου ανέφεραν ότι διαπνέονταν από τον ψύχραιμο καταλανικό ρεαλισμό που αποτελούσε το αντίδοτο στην Καστιλιάνικη ακαμψία.

Αιφνιδίως, όμως, πριν καμιά δεκαριά χρόνια αναζωπυρώθηκαν οι αυτονομιστικές διεκδικήσεις. Οι ίδιοι μετριοπαθείς πολίτες άρχισαν να μιλάνε για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης, να θέτουν το αιτήματα άσκησης άμεσης δημοκρατίας από τις δημοτικές συλλογικότητες, να ονειρεύονται κινηματικές πρωτοβουλίες για ένα ανεξάρτητο, κοινωνικό κράτος δικαίου, εντός ή εκτός ΕΕ. Η κουβέντα δεν άνοιξε τυχαία. Η οικονομική κρίση του 2008 που έπληξε δραματικά μεγάλο μέρος του πληθυσμού της πλούσιας Καταλωνίας διεύρυνε το σύνθημα "η Ισπανία μας κλέβει".

Ποια αλληλεγγύη, ανθρωπιά, συμπόνια και συμπαράσταση προς τα οικονομικά δεινά των λαών άλλων Ισπανικών περιοχών; Τη πάρτη τους κοίταξαν οι διαμαρτυρόμενοι κατά της Ισπανικής καταπίεσης Καταλανοί. .Εξάλλου η μεγαλύτερη σε σχέση με άλλες περιφέρειες συνεισφορά του 8% των οικονομικών επιδόσεων της Καταλωνίας στα ισπανικά κρατικά ταμεία και συνολικά το 20% στο ΑΕΠ της χώρας αντί πενιχρών ανταλλαγμάτων έγινε η αιτία ώστε οι εθνικιστές να καταριούνται την “εκμεταλλεύτρια” Ισπανία ως πηγή όλων των δεινών της περιοχής. Και τα ταυτόχρονα επεδίωκαν να μετατρέψουν την ιδέα της ανεξαρτησίας χάριν της εθνικής ταυτότητας ως επιλογή σωτήριας οικονομική λύση.

Παράλληλα η περιφερειακή εθνικιστική κυβέρνηση, ανυπόληπτη από αναρίθμητα σκάνδαλα και φθαρμένη από την εφαρμογή πολιτικής λιτότητας έγινε όψιμα αυτονομιστική για να καλύψει καιροσκοπικά τις πομπές της, να ρίξει τις ευθύνες της αλλού και να περισώσει τη βαθμιαία απονομιμοποίηση της. Συνταγμένη με τις ντόπιες οικονομικές ελίτ που είναι δυσαρεστημένες από το κεντρικό έλεγχο της Μαδρίτης και της ΕΕ καθώς και σε στενή σύνδεση με μερίδα τοπικών ηγεμονικών μέσων ενημέρωσης, επιχείρησε να εκμεταλλευτεί ένα αποσχιστικό κίνημα που, διόλου παράδοξα αναδύεται "από τα κάτω" αλλά η αλήθεια είναι ότι διαμορφώθηκε "από τα πάνω".
Αναπόφευκτα η προκήρυξη του αντισυνταγματικά παράνομου, μονομερούς και χωρίς εγγυήσεις δημοψηφίσματος από τη καταλανική κυβέρνηση , δεν είχε κατά τη γνώμη μου ως στόχο την κήρυξη ανεξαρτησίας αλλά τη συσπείρωση στο πλευρό της όσων υπερασπίζονται το δημοκρατικού δικαιώματος έκφρασης στις κάλπες. Εκεί ακριβώς τη πάτησε ο ο σαχλοδεξιός νταής Μαριάνο Ραχόι με το βίαιο πογκρόμ που εξαπέλυσε. Λογικά κανένα κράτος δεν θα δεχόταν ήπια, χωρίς αντιδράσεις. την απειλή ακρωτηριασμού της ακεραιότητας του. Αλλά ο Ισπανός πρωθυπουργός το παράκανε σε παραλογισμό αμείλικτης κρατικής καταστολής χάνοντας το όποιο δίκιο κι αν είχε.
Προς επίρρωση της αντίληψης μου ότι επρόκειτο για ένα υποκινούμενο οπερετικό δημοψήφισμα που το αποτέλεσμά του δεν θα επέβαλλε την ανεξαρτησία της περιοχής- πρώτα επειδή η τοπική κυβέρνηση δεν διαθέτει τη δύναμη αλλά κυρίως διότι δεν τη θέλει πραγματικά - ήταν η δήλωση του περιφερειακού πρωθυπουργού Πουιτζντεμόν μετά το τέλος της περιπετειώδους διαδικασίας. Μίλησε για αποφυγή μιας "τραυματικής” απόσχισης από την Ισπανία και για τη διαπραγμάτευση μαζί της για μια νέα συμφωνία στη περιοχή. Με δυο λόγια, ο καβγάς που μισάνοιξε τη πόρτα του φρενοκομείου έγινε για την αναδιανομή των διαθεσίμων πόρων. Κοινώς για τα φράγκα και μόνο γι' αυτά.
Δεν ξέρω αν οι καλοπροαίρετοι Βαρκελωνέζοι φίλοι μου πιάστηκαν κορόιδα, αλλά ελπίζω να βολευτούν εφόσον στην υπόλοιπη Ισπανία θεσμοθετηθεί ένας φόρος υπεραξίας που θα καταβάλλεται ανελλιπώς στην “αδούλωτη” περιοχή τους. Έτσι κι αλλιώς για τη τοπική εθνικιστική ολιγαρχία που δεν διαθέτει μνήμες ηρωικών αγώνων, προς παραφθορά του βιβλίου του Όργουελ, αυτός θα είναι ένας υλικός φόρος τιμής στην Καταλωνία

1 αναγνώστες σχολίασαν

Συμμετοχή στην συζήτηση
  1. Τι αρθογραφία! Πεποίθηση, τεκμηρίωση, σαφήνεια, λόγος μεστός και πειστικός. Δεν χορταίνω να το διαβάζω!…

Υποβολή απάντησης

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιο σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ.
Παρακαλώ εισάγετε το email σας εδώ.