Ένας φονικός ιός προκαλεί μεγάλο κακό, αβάσταχτο πόνο. Ένα δεινοπάθημα που δεν εξαρτάται από ανθρώπινα αίτια (  η αναζήτηση του αποδιοπομπαίου τράγου είναι, συνήθως, ένας τρόπος να απελευθερώσουμε τον πόνο και την αγανάκτησή μας). Σε τέτοιες καταστάσεις δεν μπορείς  να ελέγχεις τι συμβαίνει στη ζωή σου, αλλά μπορείς πάντα να ελέγχεις τι θα κάνεις σχετικά με αυτό που σου συμβαίνει. Το πρώτο είναι να κατανοήσεις τη φύση του κακού. Κατά τονSpinoza: το κακό δεν βρίσκεται μέσα στα πράγματα, βρίσκεται μόνο στη σχέση ανάμεσά τους. Κανένα πράγμα δεν είναι αφ’ εαυτού κακό, γίνεται κακό μόνον όταν είναι σε θέση να βλάψει ένα άλλο πράγμα. Ο Spinoza αντιλαμβάνεται το κακό με βάση το πρότυπο της δηλητηρίασης: προκύπτει όταν συναντώνται δύο πράγματα που δεν θα έπρεπε να συναντηθούν. Κακό δεν είναι το δηλητήριο, αλλά η απορρόφησή του από τον άνθρωπο.  Με άλλα λόγια, το κακό δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα κακό συναπάντημα ανάμεσα σε δύο αταίριαστα πράγματα. Από τις σκέψεις του Spinoza οδηγούμαστε στο συμπέρασμα: κανένα πράγμα δεν είναι κακό με την απόλυτη έννοια. Πρέπει να σημειωθεί ότι και ο Σωκράτης στη συζήτηση με τον Αρίστιππο κλείνει με το συμπέρασμα: όλα τα πράγματα είναι ωραία και ωφέλιμα στις κατάλληλες περιστάσεις και άσχημα και βλαβερά στις ακατάλληλες περιστάσεις.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Ένα πράγμα είναι επικίνδυνο μόνο αν αγνοούμε τη δύναμη που έχει να βλάψει. Αν την ξέραμε θα μπορούσαμε να την αποφύγουμε..Έτσι,το πρόβλημα του κακού αντιμετωπίζεται όταν ξέρουμε να προσαρμόζουμε τα πράγματα στις συνθήκες που τους ταιριάζουν. Το κακό είναι μεγαλύτερο όταν το αγνοούμε.

Για την αντιμετώπιση του σημερινού  ιού, γνωρίζουμε ότι η τήρηση κάποιων οδηγιών μπορεί να ελαχιστοποιήσει η και να εκμηδενίσει την επιρροή του στην υγεία μας, και ακόμη γνωρίζουμε ότι η παγκόσμια ερευνητική κοινότητα θα αντιμετωπίσει οριστικά αυτό το πρόβλημα  σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ο Θουκυδίδης για την εξάπλωση του λοιμού της Αθήνας (430-426 π. Χ.) έγραψε: «Τη νόσο δεν την προκάλεσαν οι θεοί, αλλά η συρροή. Δεν ήταν υπεύθυνη η θεϊκή βούληση, αλλά οι ανθρώπινες δραστηριότητες».

Το χρονικό διάστημα από την εμφάνιση του ιού μέχρι την εξουδετέρωσή του, θα υπάρξουν πολλές αλλαγές στις συμπεριφορές των ανθρώπων. Οι πολιτικές ηγεσίες οφείλουν να κρατήσουν τις κοινωνίες ζωντανές με διατήρηση των αξιών τους

Τέλος

Έχουμε όλοι υποχρέωση προς τον εαυτό μας και την ιδέα άνθρωπος να τηρήσουμε με θρησκευτική ευλάβεια τις οδηγίες της πολιτείας.

 Η ζωή είναι δώρο και η προστασία της ύψιστο καθήκον.

Ο. Καθ. Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

E-mail: cmasalas@uoi.gr