ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ
ΘΟΔΩΡΟΣ
ΤΣΙΚΑΣ
Συνεχής ακρωτηριασμός της Ουκρανίας
Η ρωσική "αναγνώριση" της απόσχισης του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ από την Ουκρανία αποτελεί τεράστιο πλήγμα -αν όχι την «χαριστική βολή»- στις Ειρηνευτικές Συμφωνίες του Μινσκ. Οι Συμφωνίες αυτές, παρότι δεν είχαν εφαρμοστεί, ήταν οι μόνες που υπήρχαν για το πρόβλημα. Προέβλεπαν κατάπαυση του πυρός, εκτεταμένη αυτονομία των δύο αυτών περιοχών εντός της Ουκρανίας, και ανάκτηση του ελέγχου των εξωτερικών συνόρων της Ουκρανίας σε αυτά τα σημεία από τις επίσημες ουκρανικές δυνάμεις.
Με την απόφαση αυτή συνεχίζεται ο εδαφικός ακρωτηριασμός της Ουκρανίας. Η πρώτη απόπειρα ήταν η επίθεση της Ρωσίας στη νότια Ουκρανία το 2014, με την στρατιωτική εισβολή στην Κριμαία, την οποία «προσάρτησε» παράνομα, γεγονός που έχει καταδικαστεί από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Τίποτα δεν εγγυάται ότι η προσπάθεια διαμελισμού της Ουκρανίας από την σημερινή Ρωσία του Πούτιν, δεν θα συνεχιστεί με νέες επιθέσεις στο μέλλον. Σημειωτέον ότι η Ρωσία έχει παλαιότερα εισβάλει και συνεχίζει να διατηρεί υπό στρατιωτικό έλεγχο κατεχόμενα εδάφη της Γεωργίας (Αμπχαζία και Νότια Οσετία) και της Μολδαβίας (Υπερδνειστερία).
Με την Τελική Πράξη του Ελσίνκι (1975) και την Χάρτα των Παρισίων για μια Νέα Ευρώπη (1990), που είχαν υπογράψει ΗΠΑ, Καναδάς, Σοβιετική Ένωση και οι ευρωπαϊκές χώρες, κατοχυρώθηκαν στην Ευρώπη δύο αρχές: το απαραβίαστο των συνόρων και το δικαίωμα κάθε χώρας να αποφασίζει για το μέλλον της. Η Ρωσία, κυρίως υπό το αυταρχικό καθεστώς Πούτιν, παραβίασε την πρώτη αρχή και αμφισβητεί εμπράκτως την δεύτερη.
Με τον εκβιασμό της Ευρώπης μέσω του φυσικού αερίου και την συσσώρευση περίπου 200.000 στρατιωτών σε επιθετική διάταξη εναντίον της Ουκρανίας, η Ρωσία πιέζει την διεθνή κοινότητα ώστε να γίνει αποδεκτή μια νέα «Γιάλτα», με επανένταξη χωρών Ανατολικής Ευρώπης και Καυκάσου στην σφαίρα επιρροής της ή σε αποδοχή καθεστώτος ουδετερότητας από θέση αδυναμίας, μιας «φινλανδοποίησης» τους. Στο πλαίσιο αυτό, αμφισβητεί το δικαίωμα των παραπάνω χωρών να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, εφόσον το επιθυμούν.
Στο θέμα Ρωσίας-ΝΑΤΟ, θα μπορούσε να βρεθεί λύση μέσω μιας συμφωνίας μεταξύ τους, ως προς ποια και τι είδους οπλικά συστήματα μπορούν ή όχι να είναι εγκατεστημένα σε περιοχές κοντά στα εκατέρωθεν σύνορα. Με έλεγχο εξοπλισμών, εγγυήσεις ασφαλείας κλπ. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να διασφαλίσει και την Ρωσία. Αυτό βέβαια δεν μπορεί να αφορά διασφαλίσεις μόνο από τις «δυτικές» ώρες, αλλά και από την ίδια την Ρωσία, ώστε να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία και η εδαφική ακεραιότητα των γειτόνων της. Από την άλλη, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ένα είδος "βέτο" της Ρωσίας σε Ουκρανία, Γεωργία, Μολδαβία και άλλες ανεξάρτητες χώρες για την επιλογή τους σε ποια συμμαχία θέλουν να ενταχθούν.
Ο Θόδωρος Τσίκας είναι πολιτικός επιστήμονας-διεθνολόγος.