Πως, προτάσσοντας την αγάπη έναντι της επιστήμης βάζουμε τους αγαπημένους μας σε κίνδυνο

Η καλύτερη άμυνα απέναντι στην απόγνωση είναι να συνεχίζεις. Πολλές φορές, αυτή η επιλογή είναι περισσότερο από εμφανής: Η Ελλάδα με τον υψηλότερο αριθμό ιατρών κατά κεφαλήν στην Ευρώπη, και πολλούς που φεύγουν στο εξωτερικό για εργασία, μετρά ήδη, από την εβδομάδα 40/2018 έως και την εβδομάδα 6/2019 (4-10 Φεβρουαρίου) 56 θανάτους από την εποχική γρίπη και 226 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης. Εξ’ αυτών των κρουσμάτων εμβολιασμένα ήταν μόνο τα 29 (13%).

Το προσωπικό υγείας της χώρας μας, ωστόσο, δεν παραιτείται και συνεχίζει να επισημαίνει προς όλες τις κατευθύνσεις την ανάγκη εμβολιασμού του πληθυσμού και, ιδιαίτερα, των ευπαθών ομάδων. Είναι, άλλωστε, εκείνοι που βλέπουνε καθημερινά ανθρώπους να αγωνίζονται για τη ζωή τους και, πως, ο φετινός χειμώνας έχει εξελιχθεί σε θανάσιμη παγίδα παρά του ότι υπάρχει τρόπος αποφυγής της: το εμβόλιο.

Η αγωνία του ιατρικού προσωπικού να πείσει τους ανθρώπους να εμβολιάζονται έναντι της εποχικής γρίπης είναι εμφανής σε συζητήσεις μαζί τους «χρειάζεται να συνεχίσουμε τον αγώνα αυτό και να πείσουμε όσους ακόμα αμφιβάλλουν» μου είπε ένας οικογενειακός φίλος γιατρός που δουλεύει σε μεγάλο δημόσιο νοσοκομείο. «Η ομάδα μου στην κλινική προσπαθεί». Εάν σταματήσουμε να το πιστεύουμε εμείς, μου δήλωσε «παρά τα αποδεικτικά στοιχεία που υπάρχουνε, όλη η προσπάθεια θα καταρρεύσει».

Και στην εκστρατεία κατά του αντι-εμβολιαστικού κινήματος, το οποίο γενικεύεται κατά μήκος της χώρας μας έχοντας δημιουργήσει μία νέα επιδημία εποχικής γρίπης περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, το κύριο μέτωπο απαρτίζεται από ανθρώπους όπως ο οικογενειακός μου φίλος: γιατρούς, φαρμακοποιούς και νοσηλευτικό προσωπικό που δίνουν καθημερινά τη ζωή τους για να σώσουν ανθρώπους και την ίδια στιγμή, μέσω της πρόληψης και του εμβολιασμού να τους αποτρέψουν από το να μπουν στο νοσοκομείο.

Είναι δύσκολο να σκεφθεί κανείς τα μέρη που μπορεί να κρύβεται ο κίνδυνος. Το ημερολόγιο έγραφε 28 Δεκεμβρίου το 2014 όταν ένα 11χρονο αγόρι εισήχθη σε νοσοκομείο της California, των ΗΠΑ. Το παιδί ήταν ανεμβολίαστο και είχε εμφανίσει εξανθήματα. Οι γιατροί του έκριναν πως η περίπτωσή του αποτελεί ύποπτο κρούσμα ιλαράς. Ψάχνοντας λίγο παραπάνω το ιστορικό του βρήκαν πως το μόνο μέρος που είχε επισκεφθεί ήταν ένα θεματικό πάρκο της Disney που βρισκόταν στην συγκεκριμένη περιοχή.

Μόλις 45 ημέρες μετά, τα επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς στη χώρα έφτασαν τα 125. Από αυτά, οι 110 ασθενείς προέρχονταν από την California. Ανάμεσα σε αυτούς τους 110, το 45% ήταν ανεμβολίαστοι, 5% είχε λάβει μόνο την μία δόση του εμβολίου, 6% τις δύο δόσεις, 1% είχε λάβει τρεις δόσεις και 43% είχε άγνωστη ή μη καταγεγραμμένη κατάσταση εμβολιασμού ενώ, τέλος, 1% είχε προηγούμενο εμβολιασμό ή ιογενή λοίμωξη από τον ιό της ιλαράς σε, ακαθόριστο, προγενέστερο χρόνο.

Το πιο σημαντικό ήταν πως τα περισσότερα άτομα από τους μη εμβολιασμένους ασθενείς ήταν ανήλικοι.

Αρνούμενοι την επιστήμη με πρόσχημα τα πιστεύω και την αγάπη

Προσπαθώ ακόμα να καταλάβω πως μπορούν άνθρωποι που ζουν στην εποχή μας, με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον τομέα της ιατρικής και με νωπή την ιστορία που στις σελίδες της αναγράφει πληθώρα περιπτώσεων σοβαρών ασθενειών οι οποίες εξαλείφθηκαν χάρη στην ανακάλυψη των κατάλληλων εμβολίων, να μην εμβολιάζεται και, κυρίως να αρνείται να εμβολιάσει τα παιδιά του.

Εκτός από το κοινό που μοιράζονται αυτοί οι γονείς, και το οποίο είναι η άρνησή τους μπρος στις αποδείξεις είναι εξίσου κοινή και η ευθύνη που τους βαραίνει όταν αφήνουν το παιδί τους απροστάτευτο, στερώντας του τον εμβολιασμό.

Είναι εκεί που βλέπουμε να ξετυλίγεται μπροστά μας η ιδιαιτερότητα της ψυχολογικής αντίδρασης στην γρίπη, αντικρύζοντας ανθρώπους έξω από τις οικογένειες που έχουν επηρεαστεί από αυτήν να είναι πιο πιθανό να αντιληφθούν τα όσα πραγματικά διακυβεύονται για όσους αγαπούν, όταν δεν εμβολιάζονται.

Δυστυχώς, ο αριθμός των ατόμων που βρίσκονται ντυμένοι με το δίχτυ της άρνησης, το οποίο είναι αδιαπέραστο, όσο αδιάσειστες είναι και οι αποδείξεις της επιστήμης που δείχνουν πως τα εμβόλια σώζουν ζωές και μπορούν να μας προστατεύσουν, δεν έχει μηδενισθεί και αντανακλάται κάθε χρόνο στο εθνικό μας σύστημα υγείας με τα κρούσματα που εισέρχονται σε αυτό.

Χρόνια πριν, ξεκινώντας τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στη Βοστώνη, μου ζητήθηκε να ενημερώσω μία λίστα εμβολίων που μου στάλθηκε από το πανεπιστήμιο. Στις πρώτες ημέρες μου εκεί, που αποτελούσαν ενημερωτικές συναντήσεις, ο υπεύθυνος της κλινικής της σχολής μας μας συγκέντρωσε σε μία αίθουσα ζητώντας να του προσκομίσουμε τη λίστα αυτή, υπογεγραμμένη και να τον ενημερώσουμε για τυχόν προβλήματα υγείας.

Στην Ελλάδα, αντίθετα, στα τέσσερα χρόνια σπουδών μου ουδέποτε μου ζητήθηκε κάποιο αντίστοιχο έγγραφο πόσω μάλλον η λογική της ενημέρωσης για την κατάσταση της υγείας μου.

Και, εκεί, έγκειται και το σημαντικότερο ζήτημα της άρνησης αυτής η οποία έγκειται στη φιλοσοφία και τον σεβασμό στη ζωή των πολιτών αυτού του κράτους. Άλλωστε, η πραγματική υγειονομική πρόσκληση και απειλή, εν τέλει, δεν είναι η γρίπη αυτή καθ’ αυτή αλλά όσοι παραμένουν ανεμβολίαστοι προπαγανδίζοντας παράλληλα το κοινό πως αυτό είναι σωστό.

Ένα πρόβλημα υπαρκτό και γνωστό όλο το χρόνο αλλά «ορατό» στους αρμόδιους που θα έπρεπε πρώτοι να το διακρίνουν μόνο τους μήνες αυτούς.

Η εικόνα μιας πολιτικής υγείας στην Ελλάδα, ειδικά στο θέμα τον εμβολιασμών, που κινείται σαν ακυβέρνητο καράβι επάνω σε αχαρτογράφητα νερά δεν είναι ξένη. Αυτό που καλείται να κάνει οικείο στους ανθρώπους αυτή η πολιτική δεν είναι να αποκήρυξη την αγάπη των δικών μας προσώπων αλλά να κατάδειξη πως η ύψιστη αυτή μορφή συναισθήματος αντανακλάται σε αυτή την σπουδαία ανακάλυψη της επιστήμης που ονομάζεται εμβόλιο.

Η Φαίη Θειακού είναι Οικονομολόγος/Αναλύτρια Αγορών, κάτοχος MBA και MHA, PhD (candidate)