Του Θοδωρή Παναγούλη

Στις 2 Ιουλίου, σύμφωνα με την προκήρυξη, λήγει η προθεσμία για την υποβολή προσφορών από εταιρείες έρευνας υδρογονανθράκων για τις τρεις περιοχές, Ιωάννινα, Πατραϊκό Κόλπο και Κατάκολο που «έβγαλε» σε διαγωνισμό η χώρα μας μετά από ακινησία 15 ετών. Σύμφωνα όμως με ασφαλείς πληροφορίες, ενώ το ενδιαφέρον μεγάλων διεθνών εταιρειών υπήρξε εξαρχής έντονο, μετά τις εκλογές το κλίμα έχει μεταστραφεί εντελώς και είναι ορατός πλέον ο κίνδυνος αποτυχίας του εγχειρήματος. Την επιφυλακτικότητά τους που σχετίζεται αποκλειστικά με το ρευστό πολιτικό περιβάλλον (που γίνεται ακόμα πιο ρευστό μετά την προκήρυξη νέων εκλογών), έχουν διαμηνύσει κάποιες από τις σοβαρότερες εταιρείες που έχουν πάρει στοιχεία από το data room, τόσο στους αρμόδιους του υπουργείου Περιβάλλοντος όσο και σε Έλληνες συνομιλητές και συνεργάτες τους. Ας σημειωθεί δε ότι την περίοδο αυτή οι ενδιαφερόμενοι θα έπρεπε να φτιάχνουν τους φακέλους τους, δουλειά σύνθετη και κοστοβόρα.

Μπροστά στον κίνδυνο ελλιπούς συμμετοχής υπήρξε μάλιστα η σκέψη αναβολής του διαγωνισμού για το Δεκέμβριο (από το θεσμικό πλαίσιο της μεθόδου open door ορίζεται ότι οι περίοδοι προσφορών είναι ο Ιούνιος και ο Δεκέμβριος) ή μετάθεσης της ημερομηνίας για μερικούς μήνες, ωστόσο και γι΄αυτό χρειαζόταν πολιτική απόφαση που δεν κατέστη δυνατόν να ληφθεί.

Καθυστερήσεις και για τα «σεισμικά»

Οι ξένες εταιρείες εμφανίζονται ακόμα επιφυλακτικές από το γεγονός ότι δεν προχώρησε η διαδικασία για την ανάδειξη αναδόχου στον άλλο διαγωνισμό, εκείνον που αφορά τη διενέργεια σεισμικών ερευνών στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και της Νότιας Κρήτης. Παρότι οι προσφορές κατατέθηκαν στις 2 Μαρτίου και η δέσμευση της κυβέρνησης ήταν ότι θα έχει ολοκληρωθεί η προεπιλογή μέσα σε δύο μήνες, η διαδικασία δεν προχώρησε, καθώς μεσολάβησε η προεκλογική περίοδος. Ο – πρώην πλέον - αρμόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιάννης Μανιάτης, ο οποίος πιστώνεται ουσιαστικά την μεγάλη προσπάθεια επανόδου της χώρας στον ερευνητικό χάρτη, δεν θέλησε, για λόγους ηθικής τάξης, να ληφθούν αποφάσεις για τις σεισμικές έρευνες, λίγες ημέρες πριν κλείσει η Βουλή για τις εκλογές. Άλλωστε ο υφυπουργός είχε πολλές φορές μιλήσει για το κλίμα συναίνεσης με την αντιπολίτευση (την – τότε - αξιωματική κυρίως) ώστε να προχωρήσουν οι προετοιμασίες για τις έρευνες και τους διαγωνισμούς. Δεν μπορούσε προφανώς ο κ. Μανιάτης να προβλέψει ότι η κάλπη δεν θα βγάλει κυβέρνηση και ότι η «μεταβατική» περίοδος θα κρατήσει μήνες…

Πρακτικά, ενώ στις εταιρείες που συμμετείχαν στο διαγωνισμό (μεταξύ των οποίων οι σημαντικότερες του κλάδου διεθνώς) είχε δοθεί χρονοδιάγραμμα σύμφωνα με το οποίο οι σεισμικές έρευνες θα πραγματοποιούντο το καλοκαίρι, έτσι ώστε τα αποτελέσματά τους να μπορούν να πουληθούν σε ενδιαφερόμενους ομίλους για το γύρο παραχωρήσεων του 2013, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. Ωστόσο, όπως παρατηρούν στελέχη της αγοράς, οι εταιρείες έχουν προδεσμεύσει κατάλληλα για τη δουλειά αυτή πλοία, γεγονός που επιτείνει την δυσαρέσκειά τους.

Σε κάθε περίπτωση, σε αντίθεση με τη μεγάλη προσπάθεια που έγινε τα τελευταία δύο χρόνια και έδειχνε να έχει αποτελέσματα, η χώρα εμφανίζει τώρα μια εικόνα σχετικώς αφερέγγυα, γεγονός που προδιαθέτει αρνητικά το διεθνή ερευνητικό περίγυρο. Πέραν δε της χρονικής ασυνέπειας, το αναδιαρθρωμένο πολιτικό σκηνικό ενέχει στοιχεία αβεβαιότητας, καθώς είναι άγνωστες οι προθέσεις δυνάμεων που έχουν πλέον βαρύνοντα ρόλο.

Χωρίς στελέχη ο φορέας

Σημειωτέον ότι, αντίστοιχη καθυστέρηση υπάρχει και στη στελέχωση του κρατικού Φορέα Υδρογονανθράκων που θεσμοθετήθηκε με τον τελευταίο νόμο και η λειτουργία του θεωρείται σημαντική για τη διαχείριση των δικαιωμάτων έρευνας από την πλευρά του δημοσίου. Ενώ οι θέσεις προκηρύχθηκαν και υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον από ικανούς επιστήμονες για την στελέχωσή του, το θέμα παραμένει παγωμένο καθώς ο κ. Μανιάτης δεν θέλησε να δεσμεύσει προεκλογικά τη νέα κυβέρνηση. Ο κίνδυνος είναι, βεβαίως, η στελέχωση του κομβικής σημασίας φορέα να μπλέξει στα γρανάζια της κομματικής διελκυστίνδας.

Σύμφωνα με τους αρχικούς σχεδιασμούς του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τα πρώτα γεωτρύπανα θα έμπαιναν στην Ελληνική επικράτεια μέσα στο 2012 ή στις αρχές του 2013. Αυτό δεν πρόκειται βεβαίως να επιτευχθεί και όλα συνηγορούν ότι, στην καλύτερη περίπτωση, θα έχουμε σημαντικές καθυστερήσεις. Εάν βεβαίως δεν έχουμε ανατροπές, καθώς «τα κόμματα δεν έχουν ιδέα από υδρογονάνθρακες και απλώς χρησιμοποιούν την ΑΟΖ, και τις ελπίδες του κόσμου για μεγάλα κοιτάσματα μόνον για να κερδίσουν τις εντυπώσεις» όπως σχολιάζει δηκτικά, παράγοντας του χώρου.

• Ετικέτες: 
• διαγωνισμοί
• έρευνες
• πετρέλαιο