Φαντάζομαι πως όταν δυο πολιτικοί ανταγωνιστές αναμετρώνται για ένα κομματικό έπαθλο , η αντιπαράθεση τους φέρνει πιο κοντά στη πυγμαχία παρά στο τένις. Όταν, όμως, βλέπω τρεις υποψήφιους να συναγωνίζονται για το ίδιο κομματικό πόστο ο νους μου τρέχει στην ατμόσφαιρα της ταινίας « Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος». Σε εκείνο το γουέστερν του Σέρτζιο Λεόνε όπου στα πρώτα 10 λεπτά δεν υπάρχει διάλογος εκτός από τον άνεμο να φυσά και τα κογιότ να ουρλιάζουν , ενώ τρία ''ρεμάλια'' κυνηγάνε τον ίδιο θησαυρό. Ευτυχώς, αυτή η αλληγορική μεταφορά δεν ταιριάζει καν στο τωρινό ΠΑΣΟΚ. Ούτε σαν παρομοίωση, ούτε σαν σχήμα λόγου.

Καμία σχέση με την ένταση, το πάθος, την ίντριγκα, τις φλογερές κόντρες της μόνιμης εσωκομματικής ρουτίνας άλλων εποχών. Ειδικά, όταν σήμερα αυτό το κόμμα πρόκειται να εκλέξει με λαϊκή ψηφοφορία το νέο του ηγέτη. Ειδικότερα, όταν αυτή η σημαντική διαδικασία βάσης διεξάγεται κυριολεκτικά σε ένα δωρικό σκηνικό χαμηλών τόνων και ήπιων δηλώσεων. Πόσο μάλλον όταν οι τρεις επίδοξοι αρχηγοί του δεν μοιάζουν έτοιμοι να ρισκάρουν σέρνοντας παράτολμα τα ξίφη σαν τους τρεις Σωματοφύλακες αλλά συμπεριφέρονται με σύμπνοια, κομψότητα και ευγένεια σαν τις τρεις Χάριτες; Μόνο που η κάλπη δεν είναι καλλιστεία, όπου τρεις λαλούν και δυο χορεύουν. Είναι πολιτικός αγώνας που προϋποθέτει και θέσεις και αντιπαραθέσεις επιχειρημάτων. Όχι απαραιτήτως με την επίδειξη σφοδρής αντιπαλότητας και ορμητικών πολώσεων .

Δεν ξέρω αν η απουσία οποιασδήποτε οξύτητας μεταξύ των υποψηφίων είναι μια καθυστερημένη αποδοχή ενός εσωκομματικού πολιτισμού. Θέλω να πιστεύω ότι ο πολιτικός αλληλοσεβασμός ανάμεσά τους δεν είναι ένα τέχνασμα για τη προσχηματική δημιουργία μιας θετικής αίσθησης και ενός κλίματος αισιοδοξίας προς τους ψηφοφόρους τους. Ότι επιτέλους είναι μια ειλικρινής στάση ανάδειξης αξιών και ήθους απέναντι σε φθαρμένες πρακτικές και αντιλήψεις του παρελθόντος, από κομματικά στελέχη που έχουν συναίσθηση και του μεγέθους του σημερινού ΠΑΣΟΚ και των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν εφόσον το εκπροσωπήσουν.

Ωστόσο, το κυρίαρχο ζήτημα της ανάδειξης κομματικού αρχηγού πρέπει να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένα κριτήρια. Δεν αρκεί μόνο το βαρύ επίθετο και το ασανσέρ του κομματικού σωλήνα, όπως και δεν φτάνει το κόλλημα ενσήμων σε διάφορα υπουργεία ή η δήθεν πανάκεια της νεανικής ηλικίας. Πρωτίστως, όμως, ο κάθε υποψήφιος χρειάζεται να απαντά σε προσδιορισμένα ερωτήματα. Από ποιά δημοκρατική διαδικασία, δημόσια παρουσία και κομματική δομή αναδείχθηκε; Τι σπουδές έκανε, πού και πότε δούλεψε; Πόσο ζυμώθηκε με τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα του τόπου και πόσο πάλεψε για να διευθετηθούν; Και ακόμα ποιες φρέσκες ιδέες πρόβαλε, πόσο υπεύθυνα διαχειρίστηκε ότι του ανατέθηκε να υπηρετήσει και ποιες κοινωνικά αποδεκτές λύσεις εφάρμοσε;

Η αρχηγία οποιουδήποτε κόμματος, άλλωστε, δεν είναι λάφυρο οικογενειακής δικαίωσης ή βραβείο υπερφίαλης βιασύνης. Ούτε φυσικά είναι προκήρυξη για διάθεσης της θέσης, αναλόγως προσόντων. Ωστόσο, ο καταλληλότερο για το πόστο, περισσότερο από το να δείχνει χαρισματικός είναι αναγκαίο να αποδεικνύεται χρήσιμος. Έτσι κι αλλιώς το εκλογικά καθημαγμένο πλέον ΠΑΣΟΚ είναι αποτέλεσμα της μέχρι τώρα κρίσης της εγωπαθούς ηγεσίας του και των κατώτερων των περιστάσεων επιλογών της. Αυτά τα πρόσωπα και αυτές οι πολιτικές τους καταψηφίστηκαν στις εθνικές κάλπες. Όχι το ιδεολογικό πρόσημο και το πολιτικό στίγμα του κόμματος.

Αναπόφευκτα η νέος ηγέτης του που θα προκύψει πρέπει να είναι πολιτικά και κοινωνικά «ψημένος», με ανοικτό χαρακτήρα και στέρεα κατάρτιση. Όχι άπειρος μαθητευόμενος, προστατευμένος προεστός ή ανάλαφρα διακοσμητικός. Πάνω απ’ όλα, όμως, οφείλει να ανταποκριθεί στα αιτήματα των καιρών και να προσπαθήσει να επαναπατρίσει στελέχη και ψηφοφόρους στη βάση ενός νέου προγράμματος και ενός καινούργιου τύπου οργάνωσης, δίχως προαπαιτούμενα και ηγεμονισμούς. Ειδάλλως θα καταλήξει και αυτός να διαλέγεται με την Ιστορία , όπως ο προηγούμενος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ.