Από την ερμηνεία του άρθρου 13 του ν 3305/2005, περί παρένθετης μητρότητας, καθώς και από το πνεύμα της νομολογίας που έχει σχετικά διαμορφωθεί (βλ. ΕφΑθ2800/2022, ΠΠρΠατρ 3879/2019), προκύπτει ότι κύρια προυπόθεση για την προσφυγή σε αυτή τη μέθοδο τεχνητής αναπαραγωγής είναι η, παρά την επιθυμία ζευγαριού (ετερόφυλου) ή μοναχικής γυναίκας να αποκτήσουν τέκνο, πιστοποιημένη αδυναμία της γυναίκας να το κυοφορήσει η ίδια για ιατρικούς λόγους. Τούτο συμβαίνει όταν μια γυναίκα αδυνατεί να αποκτήσει παιδί με φυσική αναπαραγωγή με το σύζυγο, το συμβίο ή το σύντροφό της, δηλ. όταν επιχειρείται μεν η φυσική αναπαραγωγή και αυτή καθίσταται αδύνατη, λόγω ιατρικής αδυναμίας της επίδοξης Μητέρας. Τότε και μόνο τότε προβαίνουν σε συμφωνία για εξωσωματική γονιμοποίηση ωαρίων, με γενετικό υλικό του συζύγου ή του συμβίου ή του συντρόφου ή τρίτου δότη.

Η κύρια όμως αυτή προυπόθεση, που αποτελεί θεμέλιο λίθο εφαρμογής του νόμου, δεν εκπληρώνεται στην περίπτωση συμφώνου συμβίωσης ή γαμικού δεσμού μεταξύ δυο (2) γυναικών, διότι τότε, δηλ μετά τη νομική τους ένωση, καθίσταται αντικειμενικά αδύνατη η προηγούμενη ανεπιτυχής προσπάθεια φυσικής αναπαραγωγής μεταξύ των δυο προσώπων (ζευγάρι γυναικών) που επιθυμούν και δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδί.

Ο κ. πρωθυπουργός στη συνέντευξη του την 10/1/2024, για το θέμα τη σύναψης γάμου από πρόσωπα του ίδιου φύλου και το κοινό δικαίωμά τους στην τεκνοθεσία, είπε μεταξύ άλλων: «Δεν θα πειράξουμε καθόλου το καθεστώς της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και της παρένθετης μητέρας. Δεν κάνουμε και δεν αλλάζουμε τίποτα. Δεν θα γίνουμε εργαστήρι πειραμάτων, μία γυναίκα όμως μόνη της μπορεί ήδη. Σε αυτό διαφοροποιούμαστε στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ και στη μη δυνατότητα για κάποιον μόνο άνδρα να μπορεί να χρησιμοποιήσει παρένθετη μητέρα για να κάνει παιδί», ώστε με την τοποθέτησή του αυτή δόθηκε η βεβαία εντύπωση ότι αποκλείονται από την διαδικασία της παρένθετης μητρότητας συλλήβδην τα ομόφυλα ζευγάρια, ανεξαρτήτως φύλου, που θα έχουν συνάψει γάμο. Εξάλλου με βάση αυτή την τοποθέτηση - δέσμευση του πρωθυπουργού πολλοί βουλευτές, που ήταν αρνητικοί στο σχέδιο νόμου, μετέβαλλαν αμέσως άποψη, επικαλούμενοι μάλιστα αυτή την επιχειρηματολογία.

Στην παρουσίαση όμως του νομοσχεδίου από τον υπουργό Επικρατείας με τίτλο «Ισότητα στον Πολιτικό Γάμο», που βρίσκεται ήδη στο στάδιο της διαβούλευσης και ειδικότερα στο ερώτημα «τι κάνει το νομοσχέδιο;» (βλ. σελ 3) δίνεται, μεταξύ άλλων, η εξής απάντηση: «Δεν επεκτείνουμε το δικαίωμα της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (και την παρένθετη μητρότητα) στα ζευγάρια των ανδρών», διατύπωση από την οποία εξ’ αντιδιαστολής τεμαίρεται ότι το εν λόγω δικαίωμα επεκτείνεται στα ζευγάρια γυναικών ή μήπως και σε μόνο άνδρα, αφού η παραπάνω ρητή απαγόρευση αναφέρεται μόνο σε ζευγάρι ;

Με ποιον τρόπο όμως θα γίνει αυτή η επέκταση, για την οποία ουδεμία αναφορά γίνεται στο σχέδιο νόμου; Θα τροποποιηθεί ο σχετικός νόμος περί παρένθετης μητρότητας και σε ποια κατεύθυνση, διότι αν επεκταθεί τελικά το δικαίωμα αυτό στο ζευγάρι γυναικών, εξέλιξη που αλλάζει ουσιωδώς το ισχύον καθεστώς, τότε θα πρέπει προφανώς να μεταβληθούν υφιστάμενα κριτήρια και προϋποθέσεις, ακόμη και γραμματικές διατυπώσεις και να αμβληνθεί η αυστηρότητα της  σχετικής με την παρένθετη μητρότητα διάταξης, σκοπός της οποίας ήταν να αποτελεί, ο τρόπος αυτός τεκνοθεσίας, εξαίρεση και όχι κανόνας. Έτσι όμως θα οδηγηθούμε στην κατά παραγγελία απόκτηση τέκνων και θα υπάρξει κίνδυνος να ακυρωθεί δικαστικά ακόμη και ο αποκλεισμός των ομόφυλων ανδρών από την παρένθετη μητρότητα.

 Ο Δημήτρης Γιάννου είναι δικηγόρος και μέλος της Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας